Tăng mạnh thì giảm mạnh
Nhà đầu tư… sốt ruột
Trước nhất cần phải thấy rằng, việc VN-Index giảm 11,65 điểm, tương ứng 1,34% xuống 857,48 điểm trong phiên ngày 27/5 là tương đối… bình thường, bởi trước đó phiên 26/5, VN-Index cũng đã tăng khá tốt từ 859 lên 869 điểm. Lo ngại nằm ở chỗ trong 20 phiên giao dịch gần nhất thì đây là phiên giảm sâu nhất của VN-Index, và cũng là phiên giảm trên 10 điểm đầu tiên trong cùng khoảng thời gian này. Dù vậy thì những báo hiệu cũng đã có trước đó khi vào phiên 22/5, VN-Index cũng đã giảm 9,99 điểm, nghĩa là cũng suýt soát 10 điểm để từ 862 điểm xuống 852 điểm. Để đi tìm nguyên nhân lý giải cho phiên điều chỉnh của VN-Index trong khoảng 2 tuần qua, lý do chính yếu sẽ nằm ở cung-cầu và dòng tiền.
Cho đến sáng ngày 27/5, một loạt cổ phiếu vẫn tăng giá tích cực, trải đều trên khắp các nhóm ngành và từ vốn hóa lớn cho đến vốn hóa vừa và nhỏ, một nhà đầu tư thậm chí đã phải thốt lên: Khi nào thị trường sẽ điều chỉnh?! Cũng trong phiên sáng 27/5, đáng chú ý có những thời điểm, VN-Index tăng lên, rồi lại giảm xuống, nhưng dòng tiền mạnh lại đẩy giá nhiều cổ phiếu cũng như chỉ số tăng lên lại đã khiến cho nhiều người canh mua giá rẻ phải chùn tay thực sự. Nghĩa là thị trường đang trong một giai đoạn khiến nhiều người đứng ngoài phải… sốt ruột. Lý do cũng đơn giản, nhiều cổ phiếu sau khi phục hồi về mức giá trước khi có dịch Covid-19, lại tiếp tục tăng thêm, rất nhiều cổ phiếu hồi phục từ đáy cũng lại tiếp tục tăng thêm. Bất chấp những e ngại về một số rủi ro có thể xuất hiện với kinh tế toàn cầu sau đợt dịch bệnh này thì chứng khoán vẫn tăng, điển hình như các chỉ số của chứng khoán Hoa Kỳ những ngày qua vẫn tiếp tục biến động tích cực.
Hạ nhiệt margin?
Đối với bên bán, rõ ràng việc có lãi từ 10-15% chỉ trong một vài phiên thì việc bán ngay lập tức sẽ được lựa chọn. Nhưng bán xong, thấy cổ phiếu tiếp tục tăng thì lại muốn gia nhập trở lại. Điều này khiến cho bên mua có phần gấp gáp hơn nữa trong giao dịch, mà cụ thể ở đây là nỗi lo mất đi cơ hội sinh lãi. Chính điều này khiến cho việc mua trở nên dồn dập cộng với “trợ lực” margin, chính vì thế thị trường lại càng thêm nóng, bên bán ra không ít, nhưng bên mua vào còn nhiều hơn. Minh chứng rất rõ ràng là thanh khoản ngày một tăng lên, điển hình như phiên 27/5, giá trị giao dịch tại HoSE đạt hơn 6.000 tỷ đồng, tương đương với những thời điểm thị trường sôi động nhất. Cũng phải nói thêm rằng, giá trị giao dịch liên tục tăng lên cùng với đà tăng của thị trường, ngoài dòng tiền mới của nhà đầu tư tham gia, tất nhiên dòng tiền margin cũng góp phần đáng kể để gia tăng thanh khoản cho thị trường.
Tuy nhiên cổ phiếu hay thanh khoản của thị trường không thể tăng mãi, mà sẽ phải có những lực cản xuất hiện nằm ở 2 nguyên nhân: Dòng tiền margin đạt đỉnh tạm thời hoặc giá cổ phiếu đã tăng vượt quá giá trị thực trong ngắn hạn. Cần nói rõ một điều, nếu giá cổ phiếu tăng quá mạnh, tất yếu hiện tượng chốt lãi sẽ diễn ra liên tục và rất gắn, cho dù về mặt định giá dài hạn, cơ hội tăng tiếp vẫn còn. Và như đã nói ở trên, vì có thể lãi 10-15% trong ngắn hạn nên việc bảo tồn thành quả sẽ diễn ra rất quyết liệt, điều này có thể đẩy giá cổ phiếu biến động theo kiểu sáng tăng, chiều giảm hoặc ngược lại.
Trong khi đó, nếu dòng tiền margin tại một số công ty chứng khoán cho vay với khối lượng lớn, có thể dẫn đến việc hết room (hạn mức) tại một số cổ phiếu, để đảm bảo an toàn tài chính. Điều này cũng khiến cho cổ phiếu thiếu đi lực đẩy trong ngắn hạn. Như vậy, khi cổ phiếu không tăng được nữa hoặc đi ngang, dòng tiền có thể dịch chuyển sang những cổ phiếu khác và giá sẽ bị điều chỉnh là tất yếu.
Nói tóm lại, thị trường hiện vẫn đang đi ngang quanh ngưỡng 850 điểm và dòng tiền vẫn đủ mạnh để tạo ra sự cân bằng, tuy nhiên những biến động ngắn hạn vẫn sẽ gia tăng và “gắt” hơn, cơ hội sinh lãi dù vẫn có, nhưng sẽ đi kèm với những rủi ro cực lớn trong ngắn hạn.