Thanh khoản của TCTD tốt, thị trường 2 khó có sóng
Một trong những nỗ lực rất lớn của NHNN trong năm 2012 là có những quyết sách khiến thanh khoản của hệ thống ngân hàng từ trạng thái căng thẳng đã chuyển sang dư thừa. Nhờ đó, các DN, nền kinh tế cũng được hỗ trợ đáng kể qua các lần TCTD giảm lãi suất cho vay.
Ảnh minh họa
Cụ thể, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được cải thiện đáng kể sau 2 tháng căng thẳng đầu năm 2012. Lãi suất liên ngân hàng bằng VND đã giảm nhanh, mạnh trong 6 tháng đầu năm và đi ngang ở mức thấp trong những tháng còn lại. Đến cuối năm 2012, thị trường liên ngân hàng (thị trường 2) có mức giảm kỷ lục về lãi suất: 10% - 11%/năm so với đầu năm và ổn định ở mức thấp cho đến nay. Các TCTD đã mua một lượng lớn trái phiếu Chính phủ để cơ cấu lại danh mục đầu tư và dự phòng thanh khoản.
Một trong những chính sách tác động mạnh đến thị trường liên ngân hàng là Thông tư 21/2012/TT - NHNN (có hiệu lực từ tháng 9/2012) quy định về hoạt động cho vay, đi vay; mua, bán có kỳ hạn giấy tờ có giá giữa các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Theo Thông tư này, các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được gửi tiền, nhận tiền gửi (trừ tiền gửi thanh toán) tại TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác. Hoạt động cho vay, đi vay liên ngân hàng chỉ được thực hiện thông qua trụ sở chính của TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài; thời hạn giao dịch chỉ được thưc hiện trong ngắn hạn (dưới 01 năm). Quy định này đã loại bỏ các khoản cho vay trung (1 năm - 5 năm) và dài hạn (trên 5 năm) trong các giao dịch liên ngân hàng.
Với những yếu tố trên, dự báo năm nay, lãi suất trên thị trường 2 sẽ tiếp tục duy trì ở mức từ 3% - 8%/năm (ở các kỳ hạn từ qua đêm đến 6 tháng). Thực tế trong tháng 1/2013, lãi suất thị trường 2 được duy trì ở mức 3% - 6%/năm, tăng dần ở thời điểm trước Tết Nguyên đán (đúng theo quy luật hàng năm, khi chi trả bằng tiền mặt của các TCTD tăng vào dịp này).
Hiện, theo thống kế của NHNN, lãi suất trên thị trường 2 đang ở mức 3% - 7%/năm. Lãnh đạo vụ chức năng của NHNN cho biết, từ cuối năm 2012, số dư tiền gửi của TCTD tại NHNN luôn cao hơn so với yêu cầu dự trữ bắt buộc, trung bình dư thừa khoảng 28 ngàn tỷ đồng/tháng. Hiện mức dư thừa dự trữ bắt buộc vẫn khá cao. Hoạt động của các TCTD trên thị trường về cơ bản an toàn, lành mạnh, trật tự kỷ cương thị trường được khôi phục và duy trì ổn định.
Các chuyên gia về tài chính, ngân hàng cho rằng lãi suất trên thị trường 2 sẽ giảm dần trong tháng 3, và cả quý II/2013 được duy trì ở mức 3% - 6%/năm. Cơ sở cho nhận định này là thị trường chứng khoán, bất động sản chưa hồi phục, nên tiền sẽ tiếp tục chảy vào hệ thống ngân hàng. Trong khi tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm tiếp tục ở mức thấp (2 tháng đầu năm tăng trưởng âm), khiến các TCTD vẫn đang dư thừa thanh khoản. Nhận định của giới đầu tư là từ quý III/2013 đến cuối năm, lãi suất trên thị trường 2 sẽ ở mức 5% - 8%/năm.
Một yếu tố khác khiến thị trường 2 không có những đợt sóng lớn, do chất lượng các ngân hàng được tham gia giao dịch trên thị trường này tiếp tục được cải thiện. NHNN quản lý và giám sát chặt chẽ hơn các thành viên tham gia thị trường. Những ngân hàng yếu kém, có nợ quá hạn trên thị trường liên ngân hàng sẽ không được phép tham gia thị trường. Bên cạnh đó, NHNN cũng cam kết thực hiện chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, thận trọng, sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản thị trường khi cần thiết.
An Bình