Thị trường bất động sản Việt Nam: Nỗi lo mang tên thủ tục hành chính
Sống xanh - tưởng đắt, hóa rẻ | |
Đất du lịch không được biến tướng thành khu nhà ở, HoREA kiến nghị |
Quý III/2019, thị trường bất động sản vẫn đi theo chiều hướng giảm |
Vững trung và dài hạn, khó trong ngắn hạn
Nền tảng vĩ mô ổn định, niềm tin tiêu dùng cải thiện, nhu cầu nhà ở còn rất lớn… là những nhân tố tạo cơ hội cho thị trường bất động sản Việt Nam có thể tiếp tục bùng nổ trong thời gian tới, theo phân tích của ông Nguyễn Trần Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam.
Là quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới, đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đồng thời là nước có sự gia tăng nhu cầu về nhà ở hàng đầu trong khu vực. Sự di dân kết hợp với tăng trưởng dân số tự nhiên khu vực thành thị tạo ra nhu cầu lớn về nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM; đồng thời tạo dư địa phát triển rất lớn cho phân khúc bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng...
Trong điều kiện đó, vốn đầu tư FDI vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản tăng mạnh và ngày một thực chất hơn; sự chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng mới tại các địa phương… cũng củng cố thêm nền tảng để thị trường phát triển bền vững trong trung và dài hạn.
“Trong giai đoạn 3 năm vừa qua, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn và biến động, song nhìn chung, thị trường bất động sản Việt Nam về cơ bản vẫn có sự phát triển ổn định, lành mạnh, chuyên nghiệp hơn và đã giảm thiểu rủi ro so với thời kỳ trước”, ông Nguyễn Trần Nam đánh giá.
Đồng quan điểm, ông Đỗ Viết Chiến, Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam khẳng định, thị trường bất động sản vẫn đang tiếp tục ổn định và phát triển đúng hướng, nhưng trong ngắn hạn thì vẫn đối mặt nhiều khó khăn và bằng chứng là năm 2019 có chững lại so với 2018.
Theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, trong quý III/2019, thị trường bất động sản vẫn đi theo chiều hướng giảm, nhất là tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM.
Tại TP.HCM, trong quý vừa qua chỉ có 5 dự án được mở mới. Tại Hà Nội, phân khúc căn hộ trong quý III đã giảm 2.200 căn so với quý trước và giảm 4.000 căn so với cùng kỳ năm ngoái.
Lý giải vấn đề này, ông Đỗ Viết Chiến cho hay: “Quá trình rà soát, kiểm tra, siết chặt việc cấp phép đối với các dự án mới, các dự án có dấu hiệu chưa tuân thủ đúng pháp luật khiến việc phê duyệt dự án đầu tư, cấp phép xây dựng mới có chững lại. Ngoài ra, hiện tượng cán bộ “câu giờ”, “đá bóng vòng quanh”, đùn đẩy trách nhiệm cũng đã làm cho dự án mở mới chậm lại, thiếu nguồn cung ra thị trường”.
Nỗi lo về “hành chính”
Có mấy nguyên nhân liên quan đến thủ tục hành chính dẫn tới khó khăn cho thị trường bất động sản hiện nay được ông Đỗ Viết Chiến tổng kết lại: Đầu tiên là những bất cập trong quá trình thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật. Thứ hai là những bất cập giữa các văn bản quy phạm pháp luật đã ban hành, có hiện tượng đan xen, chồng chéo, thậm chí xung đột, “làm theo luật này thì đúng, chiếu theo luật khác lại sai”.
Đặc biệt, thủ tục hành chính còn nhiều chồng chéo khiến để tuân thủ sẽ tốn kém nhiều thời gian và kinh phí cho doanh nghiệp. Điển hình là sự chưa nhất quán trong quy định về lựa chọn chủ đầu tư và thủ tục chấp thuận đầu tư dự án phát triển nhà ở giữa Luật Đầu tư và Luật Nhà ở.
Thực tế, một dự án đầu tư phát triển đô thị sau khi có chủ trương đầu tư phải trải qua 4 cửa lớn: Sở Quy hoạch - Kiến trúc; Sở Kế hoạch - Đầu tư; Sở Tài nguyên - Môi trường; Sở Xây dựng.
Quá trình giải quyết thủ tục hành chính chi phối mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp phải tập trung nhiều thời gian, công sức và cả tài chính cho vấn đề này.
Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết: “Mối lo ngại khi giải quyết các thủ tục của một dự án luôn thường trực và ám ảnh các nhà đầu tư, từ đó xuất hiện những tiêu cực trong mối quan hệ xin - cho để đạt được kết quả trong quá trình xử lý và giải quyết các thủ tục hành chính này”.
Khảo sát thực tế cho thấy, trên 90% doanh nghiệp chấp nhận “mua kết quả” để tránh rủi ro khi bị kéo dài quá trình giải quyết các thủ tục. Điều này không chỉ gây tổn thất về tài chính cho các doanh nghiệp, mà còn làm biến dạng chi phí giá thành và còn ảnh hưởng xấu đến đạo đức con người, đạo đức nghề nghiệp và đạo đức xã hội.
Theo ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), để giải quyết những vấn đề vướng mắc, bất cập đối với các dự án bất động sản hiện nay, giải pháp trước mắt là sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến trình tự, thủ tục đầu tư, thủ tục đất đai, trong đó có nội dung quy định liên quan đến Nghị định 11/2013/NĐ-CP...