Thời điểm nào Fed sẽ nâng lãi suất?

Cần hành động thận trọng

Biên bản về cuộc họp chính sách ngày 27-28/7 mới được công bố cho thấy, các quan chức Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) phần lớn kỳ vọng đến cuối năm nay sẽ giảm quy mô chương trình mua 120 tỷ USD trái phiếu kho bạc và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp mỗi tháng hiện nay, nhưng thời điểm cụ thể bắt đầu và mức cắt giảm bao nhiêu thì chưa rõ…

“Biên bản của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) một lần nữa tiết lộ nhiều ý kiến khác nhau về thời điểm, tốc độ và cấu trúc của đợt giảm quy mô sắp tới”, Ian Shepherdson, nhà kinh tế trưởng tại Pantheon Macroeconomics cho biết. Biên bản được công bố đã có những tác động đến các chỉ số trên thị trường chứng khoán. Cổ phiếu phiên 18/8 đóng cửa giảm mạnh với chỉ số S&P 500 giảm hơn 1%. Lợi tức trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ cũng giảm, với trái phiếu kỳ hạn 10 năm dao động quanh mức 1,26% sau khi đã tăng lên mức cao nhất trong phiên là 1,30% trước khi biên bản được phát hành. Chỉ số đồng USD chủ yếu diễn biến đi ngang.

Fed đang tiến gần đến việc thu hẹp chương trình mua tài sản hiện nay

Biên bản cũng cho thấy mức độ bất hòa sâu sắc hơn so với những gì mà tuyên bố ngay sau cuộc họp chính sách ngày 27-28/7 đã thể hiện. Điều đó đặc trưng cho sự phục hồi của kinh tế Hoa Kỳ phần lớn đang đi đúng hướng. Do đó, mặc dù có sự lan rộng của biến thể Delta, việc lên kế hoạch cho việc kết thúc chương trình mua trái phiếu vẫn đang được thảo luận. Tuy nhiên, biên bản cho thấy sự chia rẽ rộng rãi giữa 18 quan chức hàng đầu của Fed.

"Một số thành viên" cho biết chính sách tiền tệ hiện nay vẫn cần thiết để khắc phục thiệt hại do đại dịch gây ra cho thị trường lao động và cảm thấy việc mua trái phiếu như hiện nay sẽ tiếp tục giúp ích cho quá trình đó. "Một số" khác phản bác rằng, chính sách hiện tại của Fed chỉ còn đóng góp rất ít cho quá trình phục hồi đang được thúc đẩy nhiều hơn bởi các quyết định kinh doanh của khu vực tư nhân và hộ gia đình. "Một số" thành viên khác nữa lại nhận định, điều kiện của thị trường lao động trước đại dịch "có thể không còn là chuẩn mực phù hợp" với những thay đổi lâu dài đối với nền kinh tế.

Bất đồng thậm chí vẫn tiếp tục diễn ra bên ngoài phòng họp và cho tới hiện nay. Đơn cử, ngay trước thời điểm nội dung biên bản được phát hành ra, Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard - người lâu nay luôn muốn bắt đầu sớm và kết thúc nhanh việc thu hẹp quy mô chương trình này, hôm thứ Tư cho biết, ngân hàng trung ương có thể "thực sự gặp rắc rối" nếu tiếp tục tuân theo cách tiếp cận "đi chậm" để chiến đấu với lạm phát đang tăng nhanh hiện nay. Ông muốn thấy việc thu hẹp chương trình mua tài sản này cần được hoàn tất vào quý đầu tiên của năm 2022 - một tốc độ nhanh hơn nhiều so với những đợt cắt giảm quy mô của các chương trình tương tự trước đây. Nhưng chỉ khoảng một giờ sau đó, Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly lại “đăng đàn” với một bài trên Twitter cho rằng, "phản ứng thái quá" với lạm phát có thể làm giảm tốc độ phục hồi hiện có. Thời gian qua cũng có không ít ý kiến cùng quan điểm như Mary Daly, cho rằng Fed cần hành động thận trọng.

Càng chưa thể sớm tăng lãi suất

Tranh luận tại cuộc họp chính sách tháng 7 dường như còn phức tạp hơn khi bàn về một quyết định dài hạn hơn, đó là thời điểm nào Fed sẽ nâng lãi suất? Mặc dù đây là một quyết định tách rời khỏi chương trình trái phiếu, với một loạt các “bài kiểm tra” riêng cần phải được tiến hành, nhưng các quan chức Fed vẫn bắt đầu tranh luận về việc liệu lạm phát tăng trong suốt thời gian qua đã cho thấy tín hiệu phải điều chỉnh chưa, hay việc làm sao để quyết định giảm tốc độ mua tài sản sắp tới sẽ không bị “nhầm lẫn” với việc thắt chặt chính sách tiền tệ.

Lạm phát tại Mỹ đã tăng vọt trong năm nay và đến tháng 7 vừa qua đã cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed. Trong khi đó, thị trường lao động dù có nhiều tiến triển tích cực nhưng nền kinh tế vẫn thiếu khoảng 5,7 triệu việc làm so với thời điểm trước đại dịch. Khi 2 mục tiêu cốt lõi mà Fed muốn đạt được cùng lúc - việc làm và ổn định giá cả - dường như vẫn cho thấy mâu thuẫn với nhau như vậy, Fed đang cố gắng cân bằng thông qua quản lý hai công cụ quan trọng của CSmua trái phiếu và lãi suất - để làm sao không làm mất khả năng kiểm soát với lạm phát trong khi nền kinh tế lấy lại được nhiều việc làm nhất có thể. "Một số thành viên cảnh báo rằng, có thể là một thách thức trong lý giải với công chúng trong việc thảo luận để thực hiện hai công cụ", biên bản nêu rõ và cho biết, vì vậy các nhà hoạch định chính sách đã thảo luận về tầm quan trọng của việc tách bạch giữa các động thái liên quan đến chương trình mua tài sản với quyết định tăng lãi suất trong tương lai. “Nhiều thành viên đã nhìn thấy lợi ích tiềm năng” trong việc cần hoàn tất chương trình mua trái phiếu trước khi thực hiện các mục tiêu về tăng lãi suất, biên bản cho thấy.

Vào cuối tháng 8 này sẽ diễn ra hội nghị chuyên đề của Fed ở Jackson Hole, Wyoming và thị trường đang quan tâm liệu Fed có đưa ra hướng đi chi tiết hơn cho kế hoạch giảm mua tài sản hay không. Tuy nhiên theo một khảo sát của Reuters, hầu hết các chiến lược gia đều cho rằng, sẽ chưa có gì rõ ràng sau hội nghị này do vấn đề thời gian. Fed sẽ cần thêm thời gian để có thêm các dữ liệu vững chắc hơn nữa trước khi công bố các kế hoạch chi tiết hơn. Vì vậy, cuộc họp chính sách vào tháng 9 của Fed sẽ là thời điểm thích hợp hơn. Khoảng 65% các nhà kinh tế được thăm dò bởi Reuters dự kiến Fed sẽ công bố kế hoạch giảm bớt việc mua tài sản trong tháng 9. Cuộc họp này sẽ diễn ra vào ngày 21-22/9.