Thực phẩm chay tăng giá trước ngày lễ Vu Lan

Ảnh minh họa.

Giá cao nhưng nguồn hàng hiếm

Theo ghi nhận của phóng viên, đến thời điểm này thị trường thực phẩm chay vẫn cũng cấp những mặt hàng rất đa dạng, phong phú với nhiều mức giá để khách hàng lựa chọn. Tuy nhiên, giá của đa số sản phẩm như nem, giò, chả, thịt, cá, tôm chay… và các nguyên liệu đầu vào để làm món chay đã tăng hơn rất nhiều so với ngày thường.

Chị Kim Cúc - chủ một cửa hàng bán thực phẩm chay tại chợ Thành Công (TP. Hà Nội) - cho biết với thực phẩm chay chế biến sẵn như giò nạc, giò bò, giò nấm hiện giá dao động từ 70 - 110 nghìn đồng/kg; bánh chưng chay khoảng 60 nghìn đồng/chiếc; gà chay từ 70 - 100 nghìn đồng/con; bánh bao chay từ 30 - 50 nghìn đồng/10 chiếc... Các nguyên liệu đầu vào để chế biến món chay như nấm hương có giá từ 37 nghìn đồng/lạng; mộc nhĩ 25 nghìn đồng/lạng; nấm đông cô 60 nghìn đồng/lạng... Mức giá của các sản phẩm nói trên đã tăng từ 5-10% so với ngày thường.

Ngoài việc lựa chọn mua các loại thực phẩm chay thì việc đặt sẵn cỗ chay cũng được nhiều người lựa chọn. Chị Minh Tâm - chủ nhà hàng chay Tâm Phúc - cho biết nhu cầu đặt cỗ chay thắp hương Vu Lan đã tăng cao, giá thành cũng tăng nhẹ khoảng từ 10 - 15% so với năm trước. Hiện một mâm cỗ chay cơ bản gồm 5 - 7 món có giá từ 600 - 800 nghìn đồng/mâm; mâm từ 10 - 13 món có giá từ 1 - 1,5 triệu đồng/mâm. Đối với các mâm cỗ yêu cầu cao về hình thức trang trí và nguyên liệu hữu cơ 100% sẽ có từ từ 1,5 triệu đồng/mâm trở lên. Tuy nhiên, khách hàng phải đặt từ sớm, ít nhất trước 3 - 5 ngày thì nhà hàng mới có thể phục vụ đủ yêu cầu vì nguồn nguyên liệu an toàn không dồi dào.

Lý giải nguyên nhân giá tăng, anh Trung Hiếu - chủ một cửa hàng bán buôn thực phẩm chay - cho biết hiện dịch vụ bán thực phẩm chay đã trở nên phổ biến hơn, nhất là vào các dịp lễ lớn như Vu Lan. Tuy nhiên, sau lần điều chỉnh giá vì cước xăng dầu tăng đến nay, giá thực phẩm chay chưa có dấu hiệu giảm. Hơn nữa, một số nhà cung cấp trước đây đã đóng cửa hoặc chuyển kinh doanh mặt hàng khác nên nguồn hàng cũng khan hiếm hơn. Các nguyên liệu đầu vào mỗi thứ tăng một ít khiến sản phẩm chế biến sẵn cũng sẽ tăng cao hơn. Hơn nữa, các mặt hàng rau, củ, quả, nhất là các mặt hàng hữu cơ, đạt tiêu chuẩn VietGap cũng tăng giá mạnh.

Kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm

Trong khi nhu cầu của người tiêu dùng đối với mặt hàng thực phẩm này ngày càng gia tăng thì không ít cơ sở sản xuất chưa có ý thức bảo vệ sức khỏe cộng đồng, chạy theo lợi nhuận trước mắt mà sản xuất, cung ứng các sản phẩm chay sử dụng phụ gia không được phép dùng trong thực phẩm, sử dụng nguyên liệu giá rẻ và kém chất lượng để chế biến, hoặc nhập khẩu những sản phẩm chay không nhãn mác, không thời hạn sử dụng.

Tại một số khu chợ dân sinh, không khó để bắt gặp các cửa hàng bày bán sản phẩm chay khô như măng, nấm, mộc nhĩ... được đựng trong bao ni lông trắng loại 20 kg không nhãn mác với giá siêu rẻ từ 20 - 30 nghìn đồng/kg. Không ít các sản phẩm chay chế biến sẵn bảo quản trong tủ lạnh, không có nhãn mác, bao bì...

Mới đây, Đội Quản lý thị trường số 3 trực thuộc Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Tháp đã kiểm tra, phát hiện 50 thùng (10 kg/thùng) giấy carton có chứa hàng hóa là thực phẩm chay do nước ngoài sản xuất, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam theo quy định, trị giá tang vật gần 34 triệu đồng. Đội Quản lý thị trường số 3 đã ra quyết định tạm giữ toàn bộ tang vật nêu trên và đang hoàn tất hồ sơ trình Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Tháp ra quyết định xử phạt với số tiền ước khoảng 12,5 triệu đồng và buộc khắc phục hậu quả theo quy định pháp luật.

Ths.BS. dinh dưỡng Đoàn Ngọc Hà cho biết, thực phẩm chay thường được làm bằng ngũ cốc, tinh bột, đạm thực vật và không nên bảo quản lâu. Để món ăn hấp dẫn, một số các cơ sở sản xuất thường cho các phụ gia tạo màu, tạo mùi và vị để bảo quản được lâu hơn. Trong đó, có cơ sở sản xuất còn sử dụng các phụ gia không nằm trong danh mục được cấp phép của Bộ Y tế sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe là rất cao như gây ngộ độc, rối loạn chức năng gan, thận... Nếu các sản phẩm không an toàn được sử dụng thường xuyên, tích tụ lâu ngày trong cơ thể có khả năng dẫn tới các bệnh mãn tính, thậm chí là ung thư.

Do đó, việc kiểm soát vệ sinh, an toàn thực phẩm đối với các sản phẩm chay là điều vô cùng cần thiết. Chỉ tính riêng trên địa bàn TP. Hà Nội, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Nguyễn Minh Hùng cho biết, địa bàn có 126 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chay. Đơn vị đã chỉ đạo các đội quận, huyện tập trung kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh, lưu thông mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, thực phẩm, trong đó có thực phẩm chay tại chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử...

Từ sau vụ ngộ độc sản phẩm pate Minh Chay, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho rằng việc quản lý thực phẩm cần phải được coi là nhiệm vụ cấp thiết, cần đặt lên hàng đầu để có những quy định, nhiệm vụ và hành động cụ thể. Việt Nam đã có khá đầy đủ các Luật liên quan đến an toàn thực phẩm nhưng vẫn còn chồng chéo, làm cho công tác quản lý thực sự gặp nhiều khó khăn. Do đó, cần tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật; nâng cao chế tài xử lý các vụ việc nghiêm trọng về an toàn thực phẩm đến mức phải xử lý hình sự hoặc rút đăng ký sản xuất kinh doanh vô thời hạn. Làm được việc đó chính là bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng có một sức khỏe và một cuộc sống an toàn, bình an.