Tiến trình phục hồi kinh tế của EU vẫn chậm chạp
Bà Christine Lagarde, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã đưa ra cảnh báo cho các nhà lập pháp của Liên minh Châu Âu (EU) về việc chậm triển khai quỹ phục hồi đại dịch trị giá 750 tỷ euro (tương đương 896 tỷ USD). Điều này đã gây áp lực cho các nhà lãnh đạo EU khi điều hành các công cụ chính sách của mình, đặc biệt khi có một số thành viên đang chùn bước trước những khủng hoảng nặng nề vẫn đang diễn ra. Con đường dẫn đến gói kích thích tài chính chung của EU có vẻ không được sáng sủa và chắc chắn so với những gì mà người ta mong đợi, đặc biệt trong bối cảnh triển vọng về vốn đã bị đám mây “vắc-xin kém an toàn” đang che phủ, cản trở nỗ lực tiêm chủng đại trà của khối.
Trong khi đó, ở bên kia Đại Tây dương, việc thúc đẩy tiêm chủng nhanh chóng hơn của Mỹ và khoản kích thích trị giá 1,9 nghìn tỷ USD của Tổng thống Joe Biden càng làm nổi bật những yếu kém tương phản của EU. Mặc dù khoản đầu tư kích thích tiêu dùng của Mỹ không thể so sánh trực tiếp với quỹ phục hồi được coi là tập trung vào đầu tư dài hạn của EU, nhưng nó vẫn góp phần thúc đẩy sự phục hồi nhanh chóng của nền kinh tế.
Cần có sự thống nhất trong nội bộ EU để vượt qua khủng hoảng |
Ông Jay Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tuyên bố ông muốn thấy “một EU phục hồi và phát triển kinh tế nhanh hơn nữa”. Nhưng những gì đang diễn ra ở phía bên này Đại Tây dương rõ ràng là không phù hợp, nếu không có những nỗ lực tài chính rõ ràng và cụ thể, thì khoảng cách phục hồi kinh tế giữa Mỹ và EU vẫn còn khá dài.
Vấn đề này cũng đã được bà Lagarde đề cập tại cuộc họp Nghị viện châu Âu vào tuần trước, đó cũng là lý do chính để các chính phủ trong EU phải mau chóng hành động, thay vì ngồi than thở về sự thiếu hụt hay những tác động khác nhau… EU cần phải dồn hết sức lực và thống nhất hơn nữa để tiến trình kích thích và phục hồi kinh tế diễn ra nhanh nhất có thể mà không vấp phải bất cứ thái độ trì hoãn nào. Cảm giác hoang mang ở EU về việc đảm bảo đủ nguồn cung cho tất cả 27 quốc gia thành viên cùng với sự do dự về vắc-xin đang làm mất niềm tin về phục hồi kinh tế trong khu vực.
Các khoản thanh toán trong quỹ phục hồi sẽ chỉ bắt đầu diễn ra vào khoảng giữa năm 2021 và dự định sẽ được kéo dài trong vài năm tới, tập trung vào đầu tư để xây dựng một EU xanh hơn và số hóa hơn trong tương lai. Tuy nhiên, cho đến nay mới chỉ có 13 trong số 27 quốc gia thành viên đã thông qua điều khoản cho phép Ủy ban tài trợ cho quỹ trên thị trường trái phiếu.
Ngoài ra, việc triển khai tiêm chủng chậm chạp của EU cũng đồng nghĩa với việc các hạn chế vẫn tiếp tục bị mở rộng và gần như chắc chắn sẽ có một đợt co rút kinh tế khác sẽ xảy ra trong quý này. Các đợt dịch bùng phát gần đây đe dọa kéo dài cơn khủng hoảng khi tỷ lệ nhiễm bệnh của Đức đã đạt mức cao nhất trong gần hai tháng qua. Nền kinh tế khu vực đồng Euro hiện được dự đoán sẽ chỉ trở lại quy mô trước đại dịch vào giữa năm 2022, chậm hơn một năm so với Mỹ.
Theo ông Peter Kazimir, Thành viên Hội đồng Thống đốc ECB, so với xung lực tài chính khổng lồ của Mỹ, các hiệu quả tác động của châu Âu vẫn chỉ là một sự chậm trễ lớn. Phản ứng tài chính của khối EU vẫn đang diễn ra quá chậm chạp, được coi là đang bị tụt hậu. Chính vì vậy cần phải đẩy nhanh hơn nữa để bắt kịp tốc độ hỗ trợ phục hồi nền kinh tế.
Bà Isabel Schnabel, Thành viên Ban điều hành ECB cũng bày tỏ mối quan ngại về những nỗ lực của EU trong tiến trình phục hồi kinh tế. Thực tế cho thấy, các biện pháp kích thích tài chính của Mỹ kịp thời và hiệu quả hơn đã giúp cho nền kinh tế phục hồi nhanh hơn. Cuộc khủng hoảng vắc-xin càng kéo dài, quỹ phục hồi càng trở nên quan trọng, bởi vì hầu như tất cả các khoản viện trợ tài chính đều đến từ đây.
Các chuyên gia kinh tế của Morgan Stanley cho rằng, trừ khi các chủng loại vắc-xin được cung cấp sớm, thì sắp tới sẽ là mùa hè thứ hai mà EU có thể vẫn bị giãn cách xã hội và điều này sẽ ảnh hưởng nặng nề đến các quốc gia phía Nam vốn phụ thuộc nhiều vào ngành du lịch. Cần nhắc lại rằng, Quỹ phục hồi được thiết kế để hỗ trợ sự phục hồi đồng bộ bằng cách nhắm mục tiêu hỗ trợ vào các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Bà Lagarde cho rằng, các kế hoạch chi tiêu phải được “thiết kế hiệu quả”. Lợi tức trái phiếu đang tăng do lạm phát Mỹ dự kiến bùng nổ, buộc ECB phải tăng tốc kích thích để ngăn chặn các chi phí vay cao hơn cho các công ty và hộ gia đình. Quỹ phục hồi cần phải được triển khai ngay lập tức nếu EU không muốn chìm trong thiệt hại và tụt hậu xa hơn nữa.