Tìm điểm cân bằng giữa kiểm soát rủi ro với lợi ích
Phát triển Fintech: Chất hay lượng? | |
Cơ chế Sandbox cho Fintech: Cần sớm được xây dựng | |
Cơ hội hút vốn đầu tư nước ngoài cho Fintech |
Sự xuất hiện của Fintech đã làm thay đổi cục diện của ngành công nghiệp dịch vụ tài chính. Với những lợi thế về tốc độ, đơn giản, hiệu quả, tiềm năng đã cho phép các Fintech chia sẻ với khách hàng nhiều hơn, trao cho họ quyền kiểm soát và quyết định trong các giao dịch tài chính và các hoạt động đầu tư. Sức phát triển nhanh chóng của Fintech đã khiến các cơ quan quản lý tài chính của các quốc gia phải đối mặt với những thách thức và khó khăn trong công tác quản lý, giám sát như nguy cơ về rửa tiền và tài trợ khủng bố, rủi ro liên quan tới an ninh, an toàn, bảo mật thông tin…
Nhiệm vụ đặt ra với các cơ quan quản lý tài chính là đảm bảo đồng thời mục tiêu hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo của lĩnh vực ngân hàng, đồng thời duy trì sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Fintech đang làm thay đổi diện mạo của lĩnh vực tài chính |
Chia sẻ với phóng viên, một chuyên gia Fintech cho hay: Khi Fintech giúp các hoạt động, giao dịch tài chính, tiền tệ trở nên thuận tiện, nhanh chóng; tuy nhiên điều đó cũng đồng nghĩa với việc Fintech có khả năng bị lợi dụng để phục vụ cho các hoạt động, giao dịch bất hợp pháp. Vậy nên, “nếu các chính sách, quy định điều chỉnh Fintech đặt ra quá nhiều hạn chế, ràng buộc để kiểm soát hoạt động bất hợp pháp để ngăn chặn việc Fintech bị sử dụng cho mục đích xấu thì lại ảnh hưởng trở lại tới sự thuận tiện của người dùng”, vị chuyên gia này cho biết. Bởi thế, điểm cốt yếu trong xây dựng chính sách cho Fintech là tìm ra sự cân bằng giữa kiểm soát rủi ro trong khi vẫn phải đảm bảo quyền lợi cho đa số người dùng.
NHNN đang lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân đối với Dự thảo Bộ hồ sơ lập đề nghị xây dựng Nghị định về Cơ chế thử nghiệm Fintech trong hoạt động ngân hàng để trình Thủ tướng Chính phủ. Theo cơ quan soạn thảo, mặc dù không liên quan trực tiếp đến hoạt động ngân hàng, tuy nhiên qua việc xử lý đối với trường hợp Uber và Grab tham gia thị trường vận tải tại Việt Nam vừa qua đã cho thấy bài học kinh nghiệm sâu sắc cho ngành ngân hàng - tài chính về việc ứng phó đối với những thay đổi nhanh chóng của công nghệ, nếu không có một hành lang pháp lý kịp thời, phù hợp thì việc quản lý nhà nước có thể sẽ gặp nhiều lúng túng khi các công ty cung ứng giải pháp Fintech mở rộng phạm vi hoạt động.
Theo dự thảo, những lĩnh vực Fintech được tham gia cơ chế thử nghiệm Fintech gồm: thanh toán, tín dụng, cho vay ngang hàng (P2P Lending), hỗ trợ định danh khách hàng, giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), các giải pháp ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo (như blockchain…), các dịch vụ khác hỗ trợ hoạt động ngân hàng như chấm điểm tín dụng, tiết kiệm, huy động vốn…
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán Nghiêm Thanh Sơn, mục tiêu ban hành sandbox là tạo cơ chế thực hiện giải pháp với sản phẩm mới theo hình thức Fintech. Đối với sandbox, NHNN đặt ra yêu cầu, phạm vi, đáp ứng những tiêu chí nhất định, cơ quan quản lý sẽ giám sát chặt chẽ hồ sơ của DN xin tham gia để kiểm soát rủi ro, tránh tác động cho người sử dụng cuối cùng. Đây là mục tiêu của bất kể quốc gia, cơ quan quản lý nào trên thế giới.
Tại dự thảo Nghị định, NHNN cho biết thời gian thử nghiệm các giải pháp Fintech là 1-2 năm tùy từng giải pháp và lĩnh vực cụ thể, tính từ thời điểm được Thủ tướng chấp thuận thử nghiệm. NHNN cũng sẽ thảo luận với tổ chức tham gia thử nghiệm để quyết định phạm vi cho hoạt động của các giải pháp, bao gồm đồng thời hoặc 1 trong 3 yếu tố: về địa lý, về hạn mức giao dịch và về số lượng khách hàng tham gia sử dụng dịch vụ.
Trao đổi với phóng viên, ông Ngô Tấn Vũ Khanh - Giám đốc Kaspersky khu vực Indochina cho biết, các DN kinh doanh sản phẩm dịch vụ chuyển đổi số đều đang trông ngóng khung pháp lý chính thức để có những điều chỉnh và tầm nhìn phát triển DN thời gian tới, nhất là đối với vấn nạn cạnh tranh không lành mạnh trong môi trường không gian số. Bởi vậy, sandbox phải luôn đi kèm với kiểm soát và thay đổi liên tục để phù hợp và thích ứng với thị trường. Tránh trường hợp một vài DN lợi dụng cơ chế được thí điểm, được thừa hưởng cơ chế mở để đánh chiếm thị trường, tạo nên thị trường kinh doanh không minh bạch.
Thực tế, nhiều cơ quan quản lý thị trường tài chính ở nhiều quốc gia đã xây dựng và thiết lập khuôn khổ pháp lý sandbox. Một chuyên gia chia sẻ, còn nhiều quan điểm đa chiều về tính cần thiết cũng như mức độ khả thi trong việc triển khai sandbox. Tuy nhiên, theo vị này, khuôn khổ pháp lý mang lại những lợi ích rõ rệt, trong đó rõ nhất là tạo lập môi trường đối thoại giữa các nhà quản lý và các công ty Fintech. Bởi vậy, mỗi một quốc gia cần lựa chọn cho mình hướng tiếp cận phù hợp với thực trạng, tìm ra cơ chế hoạt động cho khuôn khổ pháp lý ngay từ khâu thiết kế, quan tâm tới những biện pháp đo lường và phòng ngừa rủi ro. “Cũng cần nói thêm rằng, để đi được tới mục tiêu nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người dân, sự kết hợp giữa Fintech và ngân hàng sẽ rất có lợi, tạo sức mạnh tổng hợp cho thị trường dịch vụ ngân hàng, nâng cao khả năng cạnh tranh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế”, chuyên gia này cho hay.