Tín dụng: Điểm sáng của 2015
Mở rộng tín dụng theo chiều sâu, lấy hiệu quả làm thước đo phát triển | |
Năm 2016, các TCTD kỳ vọng huy động vốn tăng 17,5%, tín dụng tăng 21,4% | |
Tín dụng ưu đãi thực sự là “đòn bẩy” cho hộ nghèo DTTS |
Nhìn lại TTTD năm qua có thể dễ dàng nhận thấy 6 “điểm sáng”, được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề cho tín dụng năm 2016 được tốt hơn.
Tín dụng tăng trưởng tốt ngay từ những tháng đầu năm và tăng dần trong các quý
Đây là điểm đáng chú ý nhất trong hoạt động tín dụng của năm 2015. Cụ thể: TTTD quý I: 0,65%; quý II: 5,22%; quý III: 10,21%, và cả năm 2015 đạt 18%, cao hơn mức tăng của cùng kỳ các năm 2011- 2014.
Những năm trước thậm chí tín dụng quý I còn ở mức âm, sau đó mới nhích dần và lượng vốn đổ dồn vào quý cuối cùng của năm. Chính vì vậy, khi tín dụng tăng dần trong các quý sẽ giúp nguồn vốn dàn đều hơn, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển đổi theo hướng tích cực, tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là tín dụng đối với các ngành, lĩnh vực ưu tiên như: cho vay đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn tăng 11%; lĩnh vực doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao tăng 45,13%; cho vay lĩnh vực công nghiệp ưu tiên phát triển tăng 9,72%, doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng 6,13%.
Tín dụng hướng vào chất lượng
Vấn đề chất lượng tín dụng đã được các TCTD đặc biệt chú trọng trong những năm gần đây và đặc biệt là trong 2015 - khi ngay từ đầu năm toàn Ngành đã hạ quyết tâm đưa tỷ lệ nợ xấu về dưới 3%.
NHNN đã bám sát chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và tình hình kinh tế vĩ mô để có những chính sách, bước đi hợp lý phù hợp với yêu cầu thực tế như: Thực hiện kiểm soát quy mô TTTD hàng năm của hệ thống ngân hàng, phân bổ chỉ tiêu, TTTD theo nhóm các ngân hàng và kiểm soát chỉ tiêu TTTD của các TCTD.
Bằng các quyết sách phù hợp cho từng giai đoạn, NHNN đã từng bước đưa lĩnh vực bất động sản, cho vay tiêu dùng ra khỏi nhóm lĩnh vực không khuyến khích cần kiểm soát; đồng thời xác định và công bố 5 lĩnh vực ưu tiên trong đầu tư tín dụng với quy định mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa đối với các lĩnh vực này.
Chất lượng tín dụng được tăng lên thể hiện qua con số TTTD và tăng trưởng GDP. Những năm trước đây, trong khi tín dụng tăng 30% nhưng GDP cũng chỉ tăng trung bình 7%, có nghĩa là TTTD tăng gấp 3 - 4 lần GDP. Còn năm 2015, GDP tăng 6,68%, nhưng TTTD 18%, tức là chỉ gấp 2,5 lần GDP và tỷ lệ này cho thấy chất lượng tín dụng đã thực chất hơn.
Không chỉ tăng về số lượng, mà chất lượng tín dụng cũng tiếp tục được nâng cao |
Tích cực triển khai các chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn
Năm 2015 TTTD cho lĩnh vực tam nông khoảng 11%, không chỉ góp phần hỗ trợ tăng trưởng toàn ngành nông nghiệp đạt 2,41% trong năm vừa qua mà quan trọng hơn, vốn tín dụng đã hỗ trợ rất tích cực cho hai chương trình lớn là Xây dựng nông thôn mới và thực hiện đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
NHNN đã chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14/NQ-CP của Chính phủ, tập trung vào 31 dự án liên kết, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Kết quả đến nay đã giải ngân 6.125,4 tỷ đồng, vượt mức cam kết ban đầu là 5.627 tỷ đồng do một số mô hình mở rộng quy mô sản xuất.
Để hỗ trợ tốt hơn cho khu vực tam nông, NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 9/6/2015 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn thay thế Nghị định 41/2010/NĐ-CP.
Các chuyên gia nhận định: những đổi mới trong Nghị định 55 sẽ tạo bước đột phá cho tín dụng tam nông trong thời gian tới, góp phần tích cực cho mục tiêu phát triển bền vững không chỉ khu vực tam nông mà cả nền kinh tế.
Các chương trình tín dụng ưu đãi về lãi suất phục vụ cho một số lĩnh vực tăng trưởng mạnh
Thứ nhất, NHNN đã chỉ đạo và các NHTM (đặc biệt là 4 NHTM Nhà nước) đã rất tích cực triển khai cho ngư dân vay đóng mới nâng cấp tàu phục vụ đánh bắt xa bờ theo Nghị định số 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản và Nghị định 89/2015/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 67.
Qua hơn 1 năm triển khai, tốc độ cho vay của các ngân hàng đã tăng mạnh: nếu như cuối năm 2014 mới ký được 2 hợp đồng đóng mới tàu thì đến nay các NHTM đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 271 tàu (đóng mới 266 tàu, nâng cấp 5 tàu) với tổng số tiền trên 2.908 tỷ đồng. Số lượng hợp đồng tín dụng đã ký kết cũng tăng hơn 3,6 lần so với thời điểm 30/6/2015.
Thứ hai, NHNN đã chỉ đạo các NHTM đẩy mạnh cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ. Theo đó, trong năm 2015, NHNN tiếp tục chỉ định thêm 15 NHTMCP tham gia cho vay, nâng tổng số NHTM cho vay lên 19 ngân hàng. Đến nay, có gần 38.000 khách hàng được ký hợp đồng tín dụng trong gói tín dụng hỗ trợ nhà ở với tổng số tiền các ngân hàng cam kết cho vay gần 26.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng 85,1% tổng nguồn vốn dành cho chương trình, tăng 164% so với 31/12/2014.
Một trong những lý do đạt được mục tiêu TTTD năm 2015 là NHNN tiếp tục triển khai chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp
Chương trình này đã được đẩy mạnh triển khai trên tất cả 63 tỉnh, thành phố của cả nước với trên 440 hội nghị đối thoại đã được tổ chức.
Hơn 38.000 khách hàng doanh nghiệp và hơn 122.000 đối tượng khác (hợp tác xã, tiểu thương, hộ gia đình) đã được các ngân hàng hỗ trợ tháo gỡ khó khăn bằng các hình thức như: cho vay mới, nâng hạn mức tín dụng, cơ cấu lại các khoản nợ cũ, giảm lãi suất các khoản vay cũ... với tổng số tiền các ngân hàng đã hỗ trợ cho khách hàng đạt trên 570.000 tỷ đồng, tăng gần 2,3 lần so với năm 2014.
Tín dụng tăng cũng có sự hỗ trợ hiệu quả từ chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp.
Đánh giá về chương trình này, TS. Trần Du Lịch - Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, ngân hàng đã cùng với chính quyền địa phương xem xét, rà soát từng trường hợp khó khăn cụ thể, từ đó có chính sách phù hợp, tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể vực dậy sản xuất, vượt qua khó khăn, thoát khỏi nguy cơ phá sản.
Chẳng hạn như tại TP. Hồ Chí Minh đã có hơn 5.000 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố có cơ hội phục hồi sản xuất, trả nợ tốt. Chương trình cho vay này giống như nuôi nợ, để đòi nợ - một cách làm sáng tạo.
Hoạt động tín dụng chính sách đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách
Bên cạnh cho vay thương mại để phát triển sản xuất kinh doanh thì NHNN cũng rất quan tâm đến tín dụng chính sách đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác, nhằm giảm nghèo bền vững và bảo đảm an sinh xã hội.
Hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (VBSP) đang triển khai 19 chương trình tín dụng chính sách đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Đến 31/12/2015, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt gần 143.000 tỷ đồng, tăng hơn 13.000 tỷ đồng (tăng trên 10%) so với năm 2014.