Tin vui cho người nông dân trồng mía

	Thiếu nhân công thu hoạch mía
	Mạnh tay cứu ngành mía đường
	Ngành mía đường Việt Nam: Thay đổi để bước vào cuộc chơi lớn

Mạnh tay “cứu” ngành mía đường

Những tác động “ngược” từ Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) đối với ngành mía đường Việt Nam là không thể phủ nhận. Số liệu thống kê đến tháng 9/2020 cho thấy, sau khi gia nhập Hiệp định ATIGA, Việt Nam hiện chỉ còn 30 nhà máy mía đường hoạt động, 11 nhà máy buộc phải đóng cửa, trong số các nhà máy đang hoạt động có tới 17 nhà máy đang trong tình trạng thua lỗ. Trong khi theo số liệu của Hiệp hội Mía đường Việt Nam, diện tích mía nguyên liệu hiện đã giảm khoảng 30% - 60%. Nguyên nhân là do đường giá rẻ ồ ạt tràn vào Việt Nam, gây thiệt hại nặng nề cho ngành mía đường trong nước; trong đó đường Thái Lan chiếm tỷ trọng lớn.

Trước lời kêu cứu của ngành mía đường, Bộ Công thương đã quyết định vào cuộc điều tra. Trải qua gần 5 tháng điều tra theo đúng quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Luật Quản lý ngoại thương và các quy định liên quan, kết quả điều tra cho thấy đường tinh luyện và đường thô nhập khẩu từ Thái Lan đã bán phá giá ở mức 44,23% và trợ cấp 4,65%, tổng cộng 48,88%.

Người nông dân phấn khởi vì giá mía nguyên liệu tăng

Ngày 9/2/2021, Bộ Công thương ban hành Quyết định số 477/QĐ-BCT áp thuế chống bán phá giá với đường Thái Lan ở mức 48,88% cho đường tinh luyện và 33,88% cho đường thô. Đây được đánh giá là biện pháp hiệu quả để có thể tạo ra cuộc chơi công bằng ở thị trường mía đường trong nước.

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, quyết định của Bộ Công thương sẽ là một “lực đẩy” tích cực để khôi phục và phát triển ngành mía đường trong nước. Khi thuế phòng vệ được áp dụng sẽ giúp giá đường trong nước tăng một cách hợp lý, từ đó cũng kéo giá mía nguyên liệu tăng theo.

Ngoài việc bình ổn thị trường đường trong nước, những tác động tích cực này sẽ giúp người nông dân có thể bám trụ với cây mía, dự kiến vùng nguyên liệu trồng mía sẽ phục hồi và mở rộng hơn so với hiện tại.

Minh chứng là kể từ khi có quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá với đường Thái Lan, ngành mía đường trong nước đã khởi đầu năm mới với nhiều dấu hiệu tích cực.

Theo ghi nhận, giá thu mua mía nguyên liệu ở một số vùng đã tăng lên. Đơn cử như giá mua mía tại ruộng ở miền Nam và miền Trung đã tăng lên bình quân 950.000 đồng/tấn, ở miền Bắc là 900.000 đồng/tấn.

Thông tin từ Nhà máy đường An Khê (Công ty đường Quảng Ngãi) cho biết, vụ ép 2020 - 2021 đơn vị tăng mức giá thu mua mía nguyên liệu lên 980.000 đồng/tấn mía thuần có trữ đường 10 CCS tại ruộng.

Công ty Thành Thành Công - Biên Hòa cũng đã điều chỉnh tăng giá mua mía cơ bản 20.000 đồng/tấn mía sạch 10 CCS tại ruộng trên phương tiện vận chuyển. Tại Công ty Mía đường 333, giá mua mía sạch có trữ đường trên 8 CCS tại ruộng, trên phương tiện vận chuyển là 1 triệu đồng/tấn mía, áp dụng từ 26/1/2021.

Nỗ lực đổi mới công nghệ

Mặc dù đã có nhiều dấu hiệu tích cực từ việc áp dụng thuế chống bán phá giá với đường Thái Lan, tuy nhiên ngành mía đường vẫn tồn tại những hạn chế cần khắc phục để có thể thực sự phát triển mạnh mẽ, đưa cây mía trở thành nguồn thu nhập ổn định cho đời sống của bà con nông dân.

Số liệu thống kê mới nhất cho thấy, tại Việt Nam, tổng nhu cầu tiêu thụ đường hiện khoảng 2 triệu tấn và theo dự báo nhu cầu sử dụng đường trong nước sẽ tăng lên 2,5 triệu tấn vào năm 2025. Tuy nhiên, hiện nguồn cung vẫn chưa đủ đáp ứng cho thị trường trong nước.

Đơn cử như vào vụ đầu năm 2021, dự kiến sản lượng mía ép chỉ đạt khoảng 5,5 triệu tấn, ước tính sản xuất ra 600.000 tấn đường và hết vụ sớm vào 30/4/2021, dự báo sản lượng mía nội địa năm nay sẽ thiếu trầm trọng, so với nhu cầu tiêu thụ.

Theo các chuyên gia, phát triển các vùng mía nguyên liệu, gia tăng năng suất, chất lượng của cây mía và áp dụng các công nghệ mới trong sản xuất là những biện pháp cần được triển khai trong thời gian tới.

Ý kiến từ Công ty Mía đường Lam Sơn cho biết, để nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản xuất mía cho bà con nông dân, công ty đã đầu tư xây dựng Trung tâm Nông nghiệp công nghệ cao để sản xuất các giống mía mới bằng phương pháp nuôi cấu mô tạo ra các giống sạch bệnh, cho năng suất từ 120 - 150 tấn/ha, chất lượng mía từ 12 CCS trở lên.

Đồng thời, công ty đã liên tục đổi mới công nghệ, đầu tư sản xuất các sản phẩm sau đường như sản xuất điện từ bã mía, sản xuất phân bón hữu cơ… Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, công ty đề nghị cần triển khai quyết liệt việc dồn điền đổi thửa, hình thành các cánh đồng tập trung, có quy mô lớn để thuận lợi cho việc áp dụng cơ giới vào sản xuất.

Một số doanh nghiệp khác cũng đề nghị các cơ quan chức năng nhanh chóng kiểm soát tình trạng sản xuất kinh doanh các chất tạo ngọt, ban hành các quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng sản phẩm, an toàn thực phẩm trong sản xuất mía đường và quản lý chất lượng đường nhập khẩu.

Song song đó là các giải pháp căn cơ, dài hơi hơn như giảm lãi suất vốn vay đầu tư cho nông dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận đất đai, khoa học kỹ thuật, đầu tư đổi mới khoa học công nghệ của các vùng trồng mía. Có như vậy, ngành mía đường trong nước mới có thể phát triển mạnh mẽ, đủ sức cạnh tranh ở sân nhà và từng bước vươn ra xuất khẩu một cách vững chắc.