TP.HCM: Nhiều thuận lợi để phát triển thanh toán không dùng tiền mặt

	Mua hàng online nhưng trả tiền “offline”
	Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong trung hạn
	Số hóa các tiệm tạp hóa

Đầu tiên phải kể đến là sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong 5 năm qua, đặc biệt là Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ, giao chỉ tiêu và thời gian cụ thể phải hoàn thành cho các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai thanh toán dịch vụ công. Cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ của việc ứng dụng các công nghệ mới như ngân hàng số, thanh toán qua QR Code, ví điện tử; ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên người dân tăng sự lựa chọn mua hàng và thanh toán trực tuyến; sự phát triển các dịch vụ trực tuyến như Grab, Bee, Gojek... cũng đã tác động tích cực đến việc sử dụng phương tiện TTKDTM của người dân.

TTKDTM trên địa bàn TP.HCM tăng trưởng tốt do gặp nhiều thuận lợi

Để đẩy mạnh TTKDTM, các ngân hàng trên địa bàn TP.HCM đã hoàn tất triển khai nâng cấp citad chuẩn trao đổi dữ liệu IBPS 2.5, mở rộng kênh thanh toán ngoại tệ USD, EUR giúp đa dạng hóa việc cung cấp dịch vụ chuyển tiền qua kênh thanh toán điện tử liên ngân hàng. Các ngân hàng cũng đang nỗ lực chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip, đồng thời tích cực nghiên cứu, triển khai các sản phẩm, dịch vụ tiện ích như số hóa thông tin thẻ, thanh toán QR Code và mở rộng kết nối với các tổ chức trung gian thanh toán, nhà cung ứng dịch vụ để đáp ứng tốt hơn nhu cầu thanh toán điện tử của khách hàng. Bên cạnh việc phát triển sản phẩm, dịch vụ, các ngân hàng và tổ chức trung gian thanh toán đẩy mạnh ứng dụng các phương pháp bảo mật, xác thực rất đáng tin cậy như các thiết bị sinh trắc học, SMS OTP Token, Hardware OTP Token...

Đồng thời, TP.HCM cũng đã thực hiện nhiều giải pháp để tăng cường sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong khu vực dịch vụ công. Cụ thể giảm 50% giá trị đối với 6 loại lệ phí giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và mức độ 4 trên địa bàn đến hết năm 2020, để khuyến khích người dân thực hiện thủ tục hành chính qua mạng...

Song song với đó, ở nhiều lĩnh vực cũng đã triển khai đẩy mạnh thanh toán điện tử. Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đã xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu học phí tập trung và kết nối với các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán để thực hiện thu học phí không dùng tiền mặt, hiện đang mở rộng kết nối dữ liệu với các trường học trên địa bàn TP.HCM. Trong lĩnh vực y tế, một số bệnh viện trên địa bàn đã triển khai mô hình kết nối phần mềm thanh toán của ngân hàng và phần mềm khám chữa bệnh của bệnh viện (Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện quận Thủ Đức...), triển khai nhiều phương thức thanh toán qua thẻ khám chữa bệnh tích hợp tính năng thanh toán, thanh toán quét mã QR Code qua thiết bị di động, thanh toán tại hệ thống thu hộ của các tổ chức trung gian thanh toán.

Cùng với đó, Bảo hiểm Xã hội thành phố đã phối hợp với các ngân hàng để chi trả lương hưu, trợ cấp xã hội bằng phương thức TTKDTM với kết quả đạt được vượt chỉ tiêu giao tại Quyết định số 241/QĐ-TTg. Theo báo cáo của Bảo hiểm Xã hội TP.HCM, đến hết tháng 6/2020, tỷ lệ người nhận trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản ngân hàng đạt tỷ lệ rất cao, đến 99,5%; tỷ lệ người nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần đạt 50,4%; tỷ lệ người nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng đạt 55,2%.

Tuy vậy, lãnh đạo UBND TP.HCM cũng chỉ ra những khó khăn khiến cho việc thanh toán không dùng tiền mặt bị hạn chế, đó là thói quen dùng tiền mặt lâu đời của người dân; Vẫn còn rất nhiều cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ bán lẻ còn e ngại rủi ro chưa chấp nhận thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. Về mặt hạ tầng kỹ thuật, UBND TP.HCM cũng cho rằng, đa số các tổ chức trung gian thanh toán đều xây dựng hệ thống trang thiết bị thanh toán riêng tại các điểm chấp nhận thanh toán, điều này vừa gây lãng phí lại không tận dụng được hạ tầng chung. Việc phát triển hệ sinh thái TTKDTM chưa được quy hoạch thành một thể thống nhất, thiếu đồng bộ đang là một rào cản lớn. Ở nhiều địa bàn, ngân hàng chưa có phòng giao dịch nên chưa thể tiếp cận cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng, chưa có quy định về mô hình ngân hàng đại lý để ngân hàng có thể phối hợp với các đơn vị có mạng lưới tại các địa bàn trên để cung cấp dịch vụ...

Trước tình hình đó, UBND TP.HCM đề xuất Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng và các tổ chức trung gian thanh toán tăng cường các chính sách ưu đãi về phí TTKDTM cho các giao dịch thanh toán trong lĩnh vực dịch vụ công; sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với một số vấn đề như mô hình ngân hàng đại lý, để phát triển một số hình thức thanh toán mới, hiện đại, phù hợp phục vụ cho các nhóm dân cư ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa nhằm thúc đẩy phát triển thanh toán toàn diện; Sớm ban hành quy định về định danh khách hàng điện tử (eKYC) nhằm hỗ trợ các ngân hàng, các công ty trung gian thanh toán có cơ sở hoạt động tiếp cận khách hàng nhanh chóng hơn; triển khai đồng bộ dữ liệu công dân quốc gia, là nguồn tin cậy và chính xác để các tổ chức ngân hàng quy chiếu trước khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng trên nền tảng trực tuyến.