Triển vọng không mấy sáng sủa của kinh tế Anh
Lạc quan trong ngắn hạn
Anh là một trong những quốc gia chịu tổn thất nặng nề nhất trong đại dịch Covid-19 với số người chết cao nhất ở châu Âu, mặc dù Chính phủ đã buộc các doanh nghiệp phải đóng cửa và người dân phải ở nhà. Các biện pháp hạn chế đã gây tổn thương nặng nề cho kinh tế Anh khi mà nền kinh tế đã chứng kiến sự suy giảm lịch sử tới 18,9% trong quý đầu năm; trong khi ngay cả trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, kinh tế Anh cũng không suy giảm quá 2,1% một quý.
Hiện nhiều biện pháp hạn chế đã được nới lỏng, người dân đã quay trở lại làm việc và chi tiêu tiêu dùng, vì thế nền kinh tế cũng khởi sắc hơn. Số liệu của Cục Thống kê quốc gia vừa được công bố mới đây cũng cho thấy, GDP của đảo quốc sương mù đã tăng trưởng trở lại với tốc độ hàng tháng là 1,8% trong tháng 5. “Sản xuất và xây dựng nhà ở có dấu hiệu phục hồi khi một số doanh nghiệp đã gọi nhân viên trở lại làm việc”, Jonathan Athow - Phó giám đốc Cục Thống kê quốc gia phụ trách về thống kê kinh tế cho biết.
Covid-19 đã giáng một đòn nặng nề lên kinh tế Anh |
Song mức độ phục hồi là khá chậm và mức tăng trưởng trên cũng thấp hơn nhiều so với dự báo của các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát trước đó của Reuters là 3,5%. Bản thân Cục Thống kê quốc gia cũng thừa nhận, nền kinh tế không phục hồi từ mức giảm kỷ lục được ghi nhận trong tháng 3 và tháng 4. Trước đó kinh tế Anh đã bị thu hẹp với tốc độ hàng tháng là 20,4% trong tháng 4. Vì thế, so với thời điểm tháng 2 là thời điểm trước khi dịch Covid-19 bùng phát tại Anh, nền kinh tế vẫn bị thu hẹp tới 24,5%.
Theo Jonathan Athow, trong khi lĩnh vực bán lẻ chứng kiến doanh số bán hàng trực tuyến kỷ lục trong tháng 5, nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế vẫn ảm đạm và có thể còn suy giảm thêm khi nhiều biện pháp hạn chế vẫn được áp dụng.
Mặc dù vậy, đó vẫn là một tín hiệu tích cực cho thấy các hoạt động kinh tế đang được khởi động lại khi các biện pháp cách ly được nới lỏng. Kết quả cuộc khảo sát do Reuters thực hiện từ ngày 13 đến ngày 21/7 cho thấy, kinh tế Anh được dự báo sẽ tăng trưởng 12,2% trong quý này, cao hơn so với mức tăng 10,5% trong dự báo tháng trước.
“Nền kinh tế gần như chắc chắn sẽ bùng nổ trong quý 2. Tin tốt là về mặt quỹ đạo hàng tháng, có bằng chứng rõ ràng rằng nền kinh tế vẫn đang trên đà phát triển kể từ tháng 5”, Philip Shaw của Investec cho biết.
Chặng đường vẫn nhiều chông gai
Thế nhưng nỗi lo ngại lớn nhất của giới chuyên gia lúc này là nguy cơ về làn sóng lây nhiễm thứ hai có thể khiến các biện pháp đóng cửa được duy trì lâu hơn và điều đó sẽ ảnh hưởng tới đà phục hồi của kinh tế Anh.
Để hỗ trợ nền kinh tế ứng phó lại với cú sốc do dịch Covid-19 gây ra, Chính phủ Anh đã đẩy mạnh chi tiêu, vay 128 tỷ bảng Anh (163 tỷ USD) trong quý trước, gấp 5 lần số tiền vay trong cùng kỳ năm ngoái. Nhưng chỉ 14 trong số 25 chuyên gia kinh tế trả lời câu hỏi bổ sung về vấn đề này cho rằng, phản hứng của Bộ Tài chính Anh là đủ. “Chính quyền đã làm những gì họ cần làm”, Peter Dixon của Commerzbank nói.
Trọng tâm trong giải pháp sự hỗ trợ của Chính phủ là kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp trả 80% hóa đơn tiền lương nếu nhân viên được nghỉ phép thay vì bị sa thải. Nhưng biện pháp đó chỉ được áp dụng cho các doanh nghiệp bị đóng cửa trong tháng 10 và tỷ lệ thất nghiệp lên tới 8,0% trong quý IV.
Bên cạnh các biện pháp hỗ trợ về tài khóa, NHTW Anh (BOE) cũng đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp kỷ lục 0,10% và khởi động lại chương trình mua tài sản để kéo giảm chi phí vay mượn cũng như bơm thêm thanh khoản vào nền kinh tế. Nhưng các nhà kinh tế dự báo sẽ không có thay đổi trong chính sách tiền tệ tại cuộc họp tiếp theo của BOE vào ngày 6/8.
Cụ thể kết quả cuộc thăm dò của Reuters cho thấy, lãi suất được dự kiến sẽ không tăng cho đến năm 2022 và BOE sẽ tăng thêm 70 tỷ bảng (89 tỷ USD) vào chương trình nới lỏng định lượng có quy mô hiện tại 745 tỷ bảng vào cuối năm nay.
Một rủi ro khác đối với kinh tế Anh là nước này chỉ có thời hạn đến cuối năm để đàm phán một hiệp định thương mại với Liên minh châu Âu. Hai bên đã nối lại các cuộc đàm phán vào thứ Ba (21/7) nhưng không có nhiều tiến triển trong những bất đồng.
Bởi vậy, kết quả trung vị trong cuộc thăm dò của Reuters với 70 chuyên gia kinh tế cho thấy, kinh tế Anh sẽ suy giảm tới 9,1% trong năm nay và sẽ phục hồi tăng trưởng ở mức 6,0% trong năm tới. Thậm chí trong kịch bản xấu nhất, nền kinh tế Anh có thể sẽ suy giảm tới 13% trong năm nay.
Tuy nhiên các chuyên gia kỳ vọng, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận trước thời hạn chót. “Thất bại trong việc ký một thỏa thuận thương mại với EU vào năm 2020 sẽ là một lỗi chính sách lớn. Tôi không tin Chính phủ Anh sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro như vậy với nền kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay”, Dixon Commerzbank nói.