Trung Quốc: Dịch vụ mua trước - trả sau vẫn còn nhiều thách thức
Theo ông Kapil Tuli, Giáo sư marketing tại trường kinh doanh Lee Kong Chian của đại học Quản lý Singapore (SMU), dịch vụ mua trước trả sau (BNPL) là hình thức thanh toán trong đó người tiêu dùng mua hàng và trả dần trong một khoảng thời gian thành nhiều đợt, thường không bị tính lãi suất. Tuy nhiên, đổi lại, một số nhà cung cấp phạt phí trả chậm rất cao.
Hiện nay, có nhiều yếu tố đang thúc đẩy sự phát triển của xu hướng này tại Trung Quốc. Đó là các mức lãi suất thấp chưa từng có, sự gia tăng của thanh toán trực tuyến thông qua các “siêu ứng dụng” như Alipay và WeChat… cùng các ưu đãi do các công ty khởi nghiệp Fintech đều mong muốn có được khách hàng mới.
Ngoài ra, nhận thức tốt về một xã hội không tiền mặt với một thị trường thương mại điện tử khổng lồ, mua sắm trực tuyến và di động đã trở thành lối sống phổ biến ở Trung Quốc. Theo khảo sát của Công ty nghiên cứu và tư vấn PayNXT360, thị trường BNPL của Trung Quốc đang nổi lên như một trong những nơi phát triển nhanh nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chỉ riêng quý II/2021 đã chứng kiến thanh toán BNPL tại quốc gia này tăng 51,3% và có thể đạt 82,78 tỷ USD trong năm 2021.
Các tập đoàn công nghệ lớn của Trung Quốc gia tăng nhiều dịch vụ cho khách hàng |
Bà Boh Wai Fong, Phó hiệu trưởng trường kinh doanh Nanyang tại đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore (NTU) cho biết, sự gia tăng của mua sắm trực tuyến và “tích hợp liền mạch” thanh toán BNPL với các nền tảng thương mại điện tử đã khuyến khích nhiều quyết định mua hàng hơn. Theo kết quả khảo sát của Hiệp hội thanh toán bù trừ Trung Quốc, khoảng 74% người Trung Quốc đã sử dụng thanh toán di động mỗi ngày vì sự dễ dàng và tiện lợi của nó. Thế hệ trẻ Trung Quốc hiểu biết về công nghệ cũng đang nhảy vào cuộc đua để thỏa mãn cơn khát của họ đối với các mặt hàng tiện ích và hàng xa xỉ mới nhất. Những người trong độ tuổi từ 18 - 29 chiếm 36% số người vay tài chính tiêu dùng (không bao gồm các khoản vay mua nhà ở). Ngoài ra, với việc Covid-19 tác động đến thu nhập hộ gia đình, các hộ gia đình và người tiêu dùng Trung Quốc có thể chuyển sang BNPL như một lựa chọn để “giải quyết” các chi phí trong dài hạn cho các mặt hàng có giá trị lớn.
Những công ty nổi tiếng ở Trung Quốc có hoạt động kinh doanh cho vay vi mô cho phép người dùng Alipay mua hàng trực tuyến và ngoại tuyến mà không cần thẻ tín dụng, với các tùy chọn hoàn trả qua các khoản trả góp. Hiện tại, Ant Group đang có kế hoạch bổ sung thêm nhiều dịch vụ thanh toán Đông Nam Á vào Alipay +, giải pháp thanh toán xuyên biên giới, bao gồm ví điện tử hoặc dịch vụ BNPL. Đối thủ Tencent được cho là đang tung ra phiên bản thử nghiệm của Fen Fu, cho phép một số người dùng WeChat trả góp khi mua.
Tuy nhiên, kể từ cuối năm ngoái, các cơ quan quản lý Trung Quốc đã thắt chặt các quy định trong một loạt các lĩnh vực thương mại điện tử từ mua sắm trực tuyến đến giao hàng thực phẩm và Fintech.
Theo bà Ruan Tianyue, một nhà kinh tế tại đại học Quốc gia Singapore, việc mua trước trả sau khuyến khích chi tiêu, đôi khi kích hoạt những gì được cho là chi tiêu quá mức. Giống như các hình thức tín dụng tiêu dùng khác, nó có thể gây ra các khoản nợ xấu khi người đi vay không trả được nợ hoặc chậm thanh toán. Điều này có thể đe dọa sự ổn định kinh tế và tài chính.
Bên cạnh đó, hiện khung quy định và hướng dẫn hoạt động của BNPL tại Trung Quốc vẫn chưa hoàn thiện và như thế, điều quan trọng là cần phải phát triển đồng bộ các hệ thống. Giáo sư Tuli cũng cho rằng, mặc dù BNPL đã trở thành một lựa chọn phổ biến và khả thi đối với người tiêu dùng Trung Quốc, nhưng cũng tiềm ẩn các rủi ro về tài chính.
Và trên thực tế, trong 6 tháng qua, cơn sốt tăng trưởng nóng của BNPL này ở Trung Quốc đã lắng dịu. Các cơ quan quản lý Trung Quốc đã rất nhạy cảm về khả năng gây ra rủi ro hệ thống đối với mạng lưới tài chính. Trong những tháng gần đây, các cơ quan quản lý Trung Quốc đã siết chặt quản lý lĩnh vực này. Việc giám sát kỹ lưỡng và các quy tắc mới đã nhắm mục tiêu vào các hoạt động chống cạnh tranh và bảo vệ dữ liệu.
Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia kinh tế, thị trường BNPL Trung Quốc sẽ phát triển trong tương lai như một tất yếu.