TS. Nguyễn Đình Cung: Mong Quốc hội sớm thảo luận về hỗ trợ doanh nghiệp, phục hồi nền kinh tế
“Tôi chưa thấy ghi trong chương trình nghị sự họp lần này của Quốc hội có nội dung này. Trong khi quyền của Chính phủ có hạn nên mới quyết được các giải pháp hỗ trợ ở mức độ quá nhỏ, không thấm vào đâu so với những thiệt hại của sản xuất, kinh doanh. Còn trên thế giới, nhiều nước đã đưa ra những gói cứu trợ khổng lồ”, ông Cung nói.
TS.Nguyễn Đình Cung |
TS. Nguyễn Đình Cung điểm lại: Ngay trong tháng 3, một loạt các giải pháp đã được đưa ra trong Chỉ thị 11 của Thủ tướng và các Nghị quyết 41, 42 và 84 của Chính phủ... Theo ông Cung, các giải pháp này về định hướng chính sách là phù hợp: giảm lãi vay và thuế phí, tăng thêm nguồn lực cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh, tăng cầu nội địa… nhưng đây là những giải pháp manh mún, nhỏ, dàn trải.
Trên thực tế, mức độ doanh nghiệp được hưởng lợi không đáng kể. Chẳng hạn với giảm thuế, chỉ doanh nghiệp vẫn còn doanh thu để nộp thuế mới được hưởng lợi chính sách gia hạn nộp thuế, còn những doanh nghiệp khó khăn đến mức không có doanh thu thì “chính sách gia hạn thuế hay miễn thuế cũng không có ý nghĩa”, ông Cung nói.
Bên cạnh đó, có những chính sách xét về đạo lý là rất tốt, xét về nguyên tắc là chặt chẽ để tránh trục lợi, nhưng những điều kiện để hưởng chính sách được đưa ra vừa không mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp lại tác dụng ngược. Đơn cử như điều kiện hỗ trợ cho những doanh nghiệp có 50% số lao động nghỉ việc, doanh nghiệp bị tổn hại 50% tài sản... thì khi doanh nghiệp ở tình trạng này coi như đã phá sản.
“Mục đích của chúng ta là hỗ trợ doanh nghiệp duy trì hoạt động, không để lao động mất việc, nhưng với điều kiện này, doanh nghiệp có thể cho lao động nghỉ nhiều hơn để hưởng lợi chính sách”, ông Cung nói.
Hơn nữa, việc xác định thiệt hại cũng mất nhiều thời gian và thủ tục, trong khi doanh nghiệp cần hỗ trợ ngay để sớm phục hồi.
Ngay như việc gia hạn thuế cũng chỉ trong 5 tháng, đến cuối năm doanh nghiệp vẫn phải nộp những khoản nợ này trong khi tình hình đang rất khó khăn và dự báo tới đây chuyện sản xuất, kinh doanh còn khó khăn hơn nữa.
Đã vậy, nhiều giải pháp về tính pháp lý và tính hiệu lực chưa cao vì mới chỉ dừng ở công văn hướng dẫn, như việc tạm dừng quỹ hưu trí và tử tuất, lùi đóng phí công đoàn...
Chính vì vậy, ông Cung cho rằng cần có thêm các giải pháp tăng nguồn lực cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư kinh doanh, tăng cầu nội địa.
“Trong Nghị quyết 84, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp như giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm 15% tiền thuê đất phải nộp của năm 2020... nhưng những giải pháp này mới là đề xuất của Chính phủ, vượt thẩm quyền của Chính phủ, nên phải chờ Quốc hội cho quyết định”, ông Cung nói.
Chuyên gia này cũng mong có thêm các giải pháp để giảm gánh nặng thuế phí và các khoản phải nộp của năm 2020, như gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước, áp dụng đối với các khoản phải nộp phát sinh từ tháng 3/2020; giảm 30% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay đến hết ngày 31/12/2020, miễn tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước đối với doanh nghiệp khai thác nước để sản xuất, kinh doanh trong năm 2020...
Đồng thời, để sản xuất kinh doanh và nền kinh tế sớm phục hồi và khỏe lại thực sự, chứ không phải là "thoát chết", TS. Cung mong Quốc hội sớm bàn và đưa ra các chỉ tiêu vĩ mô quan trọng để Chính phủ theo đó mà điều hành. Đơn cử như Quốc hội cho phép bội chi ngân sách là bao nhiêu thì Chính phủ mới xác định được có thể chấp nhận giảm thu ở mức nào để đưa ra chính sách giãn giảm thuế phí ra sao...
“Cả thế giới đang ở trong tình trạng đặc biệt, chúng ta cũng thế. Trong tình trạng đặc biệt, khác thường, thì việc ra quyết định cũng không thể theo cách bình thường và cũng cần những giải pháp không bình thường. Nếu duy trì cách cũ thì tất cả sẽ trì trệ, kinh tế không dậy được”, TS. Nguyễn Đình Cung nói.