Về những vạt rau nơi phố thị
Sáng sớm, hình ảnh quen thuộc ở ven hồ Linh Đàm (Hoàng Liệt - Hoàng Mai) ngoài người tập thể dục, còn có các ông các bà chăm bón cho những ô đất được trồng rau. Người tưới, người nhặt cỏ, người bón phân… Công việc ấy đã diễn ra nhiều năm qua. Các ông các bà chung tâm sự rằng, những ô đất này không được trồng hoa, để cỏ mọc thì phí. Nên không ít người dân tranh thủ sáng, chiều tối mát mẻ thì ra trồng, chăm rau để cải thiện bữa ăn cho gia đình.
Rất nhiều gia đình ở Hà Nội tìm cách trồng rau sạch trên sân thượng |
Ở một khu vực khác. Ngôi nhà của ông Phạm Văn Thanh ở khu Cánh Đồng Mơ (ngõ 624 Minh Khai) không rộng nhưng ban công các tầng cả đằng trước, đằng sau đều được bố trí những hộp xốp để trồng rau sạch. Gia đình ông giữ thói quen này đã hơn 20 năm nay, thi thoảng lại về quê lấy giống, hạt và cách để có rau ăn liên tục là thâm canh nhiều loại: nào cải, rau muống, sâm, rau thơm, húng, hành… Các loại rau này chỉ dùng đất hữu cơ an toàn và tưới nước hằng ngày, song đều xanh tốt. Cách nhà ông Thanh không xa, ông Nguyễn Văn Duy sống trong chung cư, nhưng cũng tận dụng “hết cỡ” không gian trồng rau sạch, ủ rau mầm và thấy việc này dễ làm, tiện lợi.
Tại khu vực hồ Vĩnh Tuy (phường Vĩnh Tuy - Hai Bà Trưng) vào sáng sớm hoặc khi chiều về, sẽ bắt gặp không ít người ra chăm sóc những luống rau, hoặc hái rau về cải thiện bữa ăn. Đây là khu vực công viên, từ 3 năm qua đã được cải tạo để lấy chỗ cho bà con tập thể dục. Tuy nhiên, một số hạng mục còn chưa hoàn thành, những chỗ dự định sẽ trồng hoa đều bỏ không. Tiếc đất, bà con trong khu vực đã chia nhau mỗi người một khoảnh trồng rau. Người thì rau muống, người rau cải, rau xà lách, đỗ tây, hành tỏi… nói chung khá đa dạng. Cạnh đó, những bờ kênh mương cũng được người dân phát quang, làm sạch cỏ, dọn rác để trồng rau.
Qua khảo sát, dọc đường đê Âu Cơ, đê Nguyễn Khoái, những khu vực bờ hồ ở những vùng dân cư khá heo hút, đều có những khoảnh đất người dân tận dụng trồng rau. Thậm chí, có những hộ còn trồng rau trong ô đất của các cây cối vỉa hè. Còn những gia đình có điều kiện về chỗ ở, ban-công, sân thượng rộng đều tìm cách bố trí trồng rau. Ít nhất cũng là các loại rau thơm, phục vụ bữa ăn hàng ngày. Chị Lê Thị Dịu (phường Nghĩa Tân) thổ lộ: “Xóm em, hầu như nhà nào cũng tìm cách trồng rau tại gia. Nó vừa là phong trào, vừa là nhu cầu thiết thực. Bởi quá nhiều người sợ rau không an toàn, phun nhiều thuốc sâu ngoài chợ. Rau tại gia là một giải pháp. Đến nỗi có hộ còn trồng được cả mướp đắng, chanh, đỗ leo, khế trên sân thượng”.
Theo nhiều chuyên gia, ngày xưa đến chợ rất dễ kiếm thực phẩm sạch, an toàn. Ngày nay vì lợi nhuận và nhiều lý do khác mà “đầu vào” (những người sản xuất) dùng thuốc kích thích, tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu… quá nhiều nên thực phẩm không bảo đảm an toàn. Chưa hết, hiện tượng cân điêu, đong thiếu, bán đắt thường xuyên diễn ra, điều này đã khiến người dân quay lưng và mất niềm tin vào chợ.
Việc người dân về các vùng quê chung nhau nhờ nuôi gà, lợn, trồng rau hay trồng rau trên ban-công, sân thượng chứng tỏ chất lượng sống đang đi xuống và là một nghịch lý đau lòng. Người dân đang tự nông thôn hóa khi tự trồng rau, và chỉ được một vài loại, hạn chế về dinh dưỡng. KTS Vũ Huy Ánh phân tích: “Chúng ta trồng cây cảnh, trồng cây để trang trí hay để lấy màu xanh, bóng mát thì được. Chứ đã phải làm nông nghiệp như thế là không ổn. Nó khiến đô thị nhếch nhác, làm nghèo đô thị. Hơn nữa làm nông nghiệp như vậy còn gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến khu vực dân cư. Tại sao vì để được ăn sạch mà lại làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến người chung quanh?”.