VPA/FLEGT và kỳ vọng bù đắp phần sụt giảm của xuất khẩu nông sản
Không tránh khỏi ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, xuất khẩu các mặt hàng nông sản và xuất khẩu gỗ, các sản phẩm từ gỗ cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá trị xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ tháng 7/2020 đạt 1,05 tỷ USD, lũy kế xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ 7 tháng năm 2020 đạt 6,09 tỷ USD, tăng 6,2% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, EU là thị trường quan trọng của Việt Nam với hàng trăm triệu dân có mức sống cao và thường nhập khẩu các sản phẩm gỗ nội và ngoại thất có giá trị cao.
Dự báo xuất khẩu gỗ trong quý III/2020 sẽ đạt khoảng 3,12 tỷ USD. (Ảnh: Linh Đan) |
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tin rằng việc triển khai tích cực Hiệp định đối tác tự nguyện giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam về thực thi lâm luật, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT) có hiệu lực là cơ hội lớn để gia tăng xuất khẩu các sản phẩm gỗ của Việt Nam vào EU. Và việc thực thi Hiệp định thương mại tự do EVFTA sẽ giúp có thêm 17% tổng giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang EU hưởng thuế 0%. Như vậy sẽ giúp xuất khẩu gỗ tăng bù lại những phần xuất khẩu nông sản khác sụt giảm do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam VIFORES dự báo, dù Hiệp định VPA/FLEGT không giúp xuất khẩu sản phẩm gỗ sang EU gia tăng đột biến nhưng hoàn toàn có thể kỳ vọng trị giá sẽ tăng lên và mang về nhiều kết quả.
Gia tăng xuất khẩu vào EU, cơ hội mang lại cho ngành gỗ không chỉ ở góc độ xuất khẩu mà còn ở khía cạnh tiếp cận máy móc, thiết bị, công nghệ hiện đại, lợi ích từ nguồn nguyên liệu gỗ tốt, xuất xứ rõ ràng…
Chịu tác động và bị chi phối nhiều nhất bởi VPA/FLEGT là trên 3.000 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ, 324 làng nghề có kinh doanh trong lĩnh vực chế biến gỗ và 1,4 triệu hộ nông dân trồng rừng. Những đối tượng này cũng là đối tượng hưởng lợi nhiều nhất.
Việt Nam đang xuất khẩu gỗ và lâm sản đến hơn 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, EU hiện là 1 trong 5 thị trường lớn nhất với sức mua ổn định. Những năm gần đây kim ngạch xuất khẩu gỗ sang EU vào khoảng 1,2 tỷ USD.
“Không chỉ là câu chuyện tác động đến xuất khẩu sản phẩm gỗ, thực thi Hiệp định VPA/FLEGT sẽ giúp ngành gỗ Việt Nam nâng cao uy tín, chiếm được lòng tin tại các thị trường khác như Mỹ, Nhật Bản”, vị Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư Ký VIFORES nói.
EU là một thị trường khó tính. Sản phẩm gỗ từ Việt Nam xuất khẩu sang EU phải tuân theo Quy chế gỗ của EU, phải giải trình chứng minh nguồn gốc gỗ hợp pháp. Theo đó hàng vào EU sẽ bị kiểm tra lại hồ sơ và xuất trình nhiều văn bản chứng từ về nguồn gốc gỗ tại cảng nhập khẩu bên châu Âu.
Thực hiện VPA/FLEGT Việt Nam đang xây dựng Nghị định về Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS), để sớm cấp giấy phép FLEGT xác minh gỗ và sản phẩm hợp pháp đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Liên minh Châu Âu. Như vậy, chỉ những sản phẩm có giấy phép FLEGT mới có thể vào thị trường EU. Có giấy phép FLEGT sẽ không cần thực hiện nghĩa vụ giải trình nguồn gốc gỗ.
Theo bà Nguyễn Tường Vân, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, công nghệ và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), dự kiến thời gian Nghị định VNTLAS sẽ được ban hành là khoảng tháng 9/2020. Hiện Việt Nam đang ráo riết chuẩn bị nội luật hóa các quy định để có thể nhanh chóng cấp phép FLEGT.
Tổng cục Lâm nghiệp và các Hiệp hội trong ngành gỗ dự báo xuất khẩu gỗ trong quý III/2020 sẽ đạt khoảng 3,12 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2019 và tăng khoảng 43% so với quý II/2020. Phấn đấu cả năm đạt kết quả ở mức cao nhất. Mục tiêu đặt ra cho năm nay là kim ngạch xuất khẩu gỗ chạm con số 12,5 tỷ USD.
Nhưng “Kỳ vọng ngành gỗ sẽ đạt mức tăng trưởng cao hơn so với chỉ tiêu đặt ra để bù lại những phần không thể khắc phục của các ngành hàng khác do dịch COVID-19, nhất là ngành hàng nông sản”, Thứ trưởng thường trực Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn phát biểu.