Vua hồ tiêu Việt cầm tinh con mèo
Trụ sở Tập đoàn Phúc Sinh, nơi Phan Minh Thông đang làm Chủ tịch Hội đồng quản trị, nằm trên đại lộ Võ Văn Kiệt nhộn nhịp bậc nhất TP.HCM. Ngày trước, đây là đường Bến Chương Dương gắn với các hoạt động thương mại vận chuyển sông nước từ Sài Gòn đi các tỉnh miền Tây, nên có cả dãy phố cổ sầm uất. Mua lại nhà cổ và chấp nhận thuê kiến trúc sư Pháp cải tạo theo đúng quy hoạch bảo tồn, anh có được một cơ ngơi hoành tráng và ấn tượng để làm “tổng hành dinh” cho Tập đoàn Phúc Sinh.
Đặc biệt, từ tầng một đến tầng sáu của trụ sở đều treo tranh, không khác gì một gallery tầm cỡ. Đó là đam mê sưu tập nghệ thuật của Phan Minh Thông, đồng thời cũng là bản sắc văn hóa của Tập đoàn Phúc Sinh.
Luôn hòa nhã và thân thiện, Thông không có chút gì vội vã của một người bận rộn và căng thẳng, dù anh đang điều hành hơn 400 nhân viên, 2 nhà máy chế biến ở Bình Dương và Sơn La, cùng 5 vùng nguyên liệu trải dài ở các tỉnh Bà Rịa, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng... Từ phòng làm việc của anh có thể nhìn thấy hầm Thủ Thiêm vượt sông Sài Gòn, nhưng anh lại thích thú với những hành trình vượt biển để đưa nông sản Việt Nam ra thế giới.
Tuổi thơ của Thông trôi qua bình lặng ở đất cảng Hải Phòng. Tốt nghiệp Đại học Ngoại thương, tân cử nhân Phan Minh Thông lập tức bay vào phương Nam để đầu quân cho một doanh nghiệp Nhà nước chuyên xuất khẩu nông sản có trụ sở tại TP.HCM. Giỏi ngoại ngữ lại có duyên giao tiếp, chàng nhân viên phòng kinh doanh nhanh chóng nắm được những nguyên tắc lẫn những ngóc ngách thị trường hồ tiêu đang mở cửa quốc tế. Thế nhưng, năm 2001, Phan Minh Thông phải đối diện với sức ép nghỉ việc. Ký ức không vui ấy được anh nhắc lại nhẹ nhõm: “Bố mẹ nghèo, mình không quen biết ai, được người ta cưu mang một thời gian là tốt rồi. Nài nỉ hay níu kéo cũng vô ích thôi. Minh tự nguyện ra đi để giữ lại chút tình cảm tốt đẹp cho hai phía”.
Qua 4 năm làm công ăn lương, Phan Minh Thông dành dụm được 35 triệu đồng, tương đương 7 cây vàng. Không lẽ lại dùng toàn bộ tài sản để mua một chiếc xe Dream và đi làm thuê tiếp? Anh từng nghĩ vậy, nhưng sự liều lĩnh của tuổi trẻ đã cho anh chọn lựa khác, mở công ty cho riêng mình. Phan Minh Thông làm giám đốc được 1 năm thì nợ ngập đầu. Không nản chí, Thông làm lại. Anh đích thân gọi từng cuộc điện thoại để chào hàng, đích thân mang sản phẩm đến tận tay đối tác để đàm phán hợp đồng. Kết quả, như Phan Minh Thông tự hào: “Đến cuối năm 2004, tôi kiếm được 1 triệu USD đầu tiên”.
Một cuốn sách của doanh nhân Phan Minh Thông |
Bí quyết nào để doanh nhân Phan Minh Thông được xưng tụng là “vua hồ tiêu”? Rất thẳng thắn, anh chia sẻ: “Tôi có ý chí làm giàu và ham học hỏi. Tôi đã đi khắp nơi để tìm hiểu thị trường, sau đó tôi đầu tư phát triển nhà máy và dây chuyền công nghệ để có sản phẩm tốt nhất làm hài lòng khách hàng”. Thông vạch ra chiến lược và thực hiện từng bước khá quyết liệt. Từ năm 2005 đến 2007, tập trung thu mua và xuất khẩu hồ tiêu. Từ năm 2008 đến 2009, mở rộng thêm mặt hàng cà phê. Từ năm 2010, xây dựng vùng nguyên liệu. Tính đến hiện nay, Tập đoàn Phúc Sinh có 30 mặt hàng xuất khẩu, trong đó 8 mặt hàng hồ tiêu và 22 mặt hàng cà phê.
Khi được hỏi Phúc Sinh đứng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam, chiếm lĩnh khoảng 45% thị trường, thì tại sao lại làm thêm K-Coffee nhiều rủi ro như vậy? Doanh nhân Phan Minh Thông trình bày mạch lạc: “Hồ tiêu Việt Nam đủ sức cạnh tranh với Brazil, Indonesia, Ấn Độ... Cà phê Việt Nam cũng lại có thế mạnh riêng. Năm 2022, chúng tôi xuất khẩu 20 ngàn tấn hồ tiêu và 65 ngàn tấn cà phê. Một phần lợi nhuận được chúng tôi đầu tư ngược lại cho thương hiệu K- Coffee hiện đang mở nhiều hệ thống cửa hàng trong nước. Đây là khát vọng của chúng tôi. Một doanh nghiệp khi đã đủ mạnh thì nên ưu tiên nguồn lực tài chính xây dựng chuỗi giá trị tại quê hương. Chúng tôi muốn người Việt cũng được thưởng thức cà phê chất lượng cao như các nước châu Âu”.
Một trong những mối quan tâm lớn nhất của doanh nhân Phan Minh Thông là phát triển vùng nguyên liệu. Tập đoàn Phúc Sinh đang hợp tác với hơn 10 ngàn nông hộ trồng hồ tiêu và cà phê. Để nông dân yên tâm nhất về thu nhập, Phúc Sinh cam kết luôn luôn thu mua cao hơn 10% so với giá thị trường. Thậm chí, nông dân có thể đem từng ký hồ tiêu hoặc cà phê đến bán trực tiếp tại điểm thu mua của tập đoàn. Phan Minh Thông chia sẻ: “Không có tháng nào tôi không về vùng sâu, vùng xa gặp gỡ các nông hộ. Tôi giữ được chữ Tín với những doanh nghiệp tầm cỡ trên thế giới, thì tôi không thể bỏ chữ Tín với đồng bào mình. Tôi chia sẻ lợi nhuận với bà con. Đó là trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp đích thực”.
Rất nhiều người khi cầm sản phẩm hồ tiêu và cà phê của Tập đoàn Phúc Sinh đã không khỏi ngạc nhiên và tự hào. Bởi lẽ, mỗi sản phẩm đều được xử lý kỹ thuật và đóng góp bao bì với mẫu mã được thiết kế vô cùng đa dạng và ấn tượng. Phan Minh Thông thổ lộ: “Mỗi hộp hồ tiêu hoặc gói cà phê đều được chúng tôi đầu tư kỹ lưỡng về mặt thẩm mỹ, như một sản phẩm nghệ thuật. Quan điểm của tôi là nông dân Việt Nam có quyền hãnh diện về diện mạo chuyên nghiệp của nông sản Việt Nam”.
Sở dĩ như vậy vì doanh nhân Phan Minh Thông cũng là một nhà sưu tập tranh tầm cỡ. Sau 10 năm sưu tập, Thông đã có một bộ sưu tập tranh đắt giá với nhiều tác phẩm của các họa sĩ Trần Lưu Hậu, Nguyễn Trung, Hồ Hữu Thủ, Đặng Xuân Hòa, Đào Hải Phong... Cuối năm 2022, doanh nhân Phan Minh Thông đã cải tạo một biệt thự của mình ở quận 7, TP.HCM thành một phòng tranh sang trọng để làm nơi triển lãm cho các họa sĩ trẻ.
Cũng cần nhắc thêm, doanh nhân Phan Minh Thông hiện đã xuất bản hai cuốn sách là “Sáng tạo không giới hạn trong kinh doanh” và “Vượt lên những con đường kinh doanh” truyền cảm hứng tích cực cho giới trẻ khởi nghiệp.
Đón xuân Quý Mão 2023, “vua hồ tiêu” Phan Minh Thông cười bình dị: “Tôi tiếp tục con đường cống hiến của tôi, thúc đẩy nông sản Việt tăng trưởng mạnh mẽ bằng bản sắc Việt và văn hóa Việt”.