Vượt bão tố, tiến đến thịnh vượng

Việt Nam thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao nhất thế giới

Trình bày Báo cáo, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, trong suốt nhiệm kỳ vừa qua, con tàu Việt Nam đã phải vượt qua hải trình dồn dập bão tố của biết bao khó khăn, thách thức lớn hơn, vượt xa hơn so với những dự tính ban đầu nhiệm kỳ.

Thiên tai, nhân tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu gây thiệt hại rất nặng nề. Đặc biệt, từ đầu năm 2020, đại dịch Covid-19 đã ập đến tàn phá nặng nề nền kinh tế thế giới và các quốc gia. Trong khi đó, cạnh tranh địa chiến lược giữa các nước, đối tác lớn ngày càng gay gắt; cạnh tranh thương mại và rủi ro trên thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế gia tăng; khoa học công nghệ phát triển rất nhanh cùng với chuyển động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tác động sâu rộng đến kinh tế…

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày Báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Chính phủ

Trong bối cảnh đó, trên cơ sở kế thừa những thành quả to lớn và kinh nghiệm quý trong quản lý, chỉ đạo điều hành từ các nhiệm kỳ trước, bám sát các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và tình hình thực tiễn, với phương châm “Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ Nhân dân”, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trên tất cả các lĩnh vực.

Nhiệm kỳ 2016-2021, Chính phủ đã kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo theo dõi sát tình hình, nhận diện đúng thời cơ, thách thức, xây dựng kịch bản tăng trưởng kinh tế theo quý, năm với phương án, giải pháp kịp thời, phù hợp tình hình thực tế. Phối hợp, điều hành các chính sách vĩ mô theo hướng đồng bộ, chủ động, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác.

Theo dõi chặt chẽ và có giải pháp điều hành phù hợp giá một số hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, góp phần ổn định thị trường, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân giai đoạn 2016-2020 khoảng 3,2%, giảm mạnh so với giai đoạn 2011-2015 (7,65%). Lạm phát cơ bản được kiểm soát tốt qua các năm, giữ mức tương đối ổn định, bình quân đạt 1,81%, giảm mạnh so với giai đoạn 2011-2015 (5,15%).

Về kinh tế, tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2016-2019 đạt 6,8%, thuộc nhóm 10 quốc gia tăng trưởng cao nhất thế giới; bình quân 5 năm 2016-2020 đạt khoảng 5,99%, cao hơn giai đoạn 2011-2015 (5,91%) và thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao nhất khu vực, thế giới. Trong đó riêng năm 2020, nền kinh tế nước ta chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 nhưng tốc độ tăng GDP vẫn đạt 2,91%, tăng trưởng cao nhất so với 5 nền kinh tế lớn trong khu vực Đông Nam Á và là một trong 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất thế giới.

Chính phủ cũng chú trọng thúc đẩy hợp tác và thu hút có chọn lọc đầu tư nước ngoài. Giai đoạn 2016-2020, thu hút FDI tăng mạnh, tổng vốn FDI đăng ký khoảng 173-174 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện khoảng 92 - 93 tỷ USD.

Hài hòa, kiên định giúp mang lại thành công

Theo Thủ tướng, có thể khái quát thành tựu nhiệm kỳ qua trong 5 cân đối hài hòa lớn. Thứ nhất, đó là sự hài hòa giữa mở cửa, đổi mới, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội với việc củng cố, nâng cao vai trò lãnh đạo, uy tín của Đảng, giám sát của Quốc hội, hợp tác của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể tổ chức xã hội. Nói cách khác, đây là hài hòa giữa ổn định và đổi mới, phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội.

Thứ hai, hài hòa giữa phát triển kinh tế nhanh với đảm bảo sự tiến bộ xã hội, bảo vệ môi trường. Chúng ta thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bình quân 6,5% trong 30 năm Đổi mới và là 6,8% trong 2016 - 2019; người dân thuộc các thành phần khác nhau đều được hưởng thành quả phát triển tương xứng với nỗ lực đóng góp; các địa phương đều có cơ hội và không để địa phương nào bị tụt lại, mất cơ hội phát triển. Nhờ đó, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, niềm tin của người dân vào Đảng, Nhà nước được củng cố và tăng cường.

Tăng trưởng sản xuất kinh doanh, vì lợi nhuận nhưng không được xả thải gây ô nhiễm môi trường, phá hoại môi trường tự nhiên, đó là chuẩn mực của Liên hợp quốc về phát triển bền vững và là xu thế văn minh toàn cầu.

Thứ ba, hài hòa, cân đối giữa nội lực với ngoại lực, giữa khu vực kinh tế trong nước với khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, giữa nội thương với ngoại thương, giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với mở cửa và hội nhập quốc tế. Trong đó, kinh tế trong nước là quyết định, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế Việt Nam.

Thứ tư, hài hòa cân đối giữa những ưu tiên ngắn hạn với những mục tiêu dài hạn. Chúng ta tập trung thúc đẩy chính sách phát triển hàng năm gắn với thực hiện mục tiêu 5 năm, tầm nhìn 10 năm và lâu hơn nữa đến năm 2045. Cùng với các mục tiêu ngắn hạn như tăng trưởng, việc làm và lạm phát thì các vấn đề dài hạn như hoàn thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực, giảm nghèo bền vững, phát triển về văn hóa xã hội... đều được quan tâm đúng mực.

“Chưa bao giờ Chính phủ chạy theo mục tiêu ngắn hạn, kém bền vững mà bỏ qua mục tiêu dài hạn, nhất quán, xuyên suốt hay ngược lại”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thứ năm, hài hòa trong cân đối các nguồn lực tài chính quốc gia, cán cân ngân sách, nợ công, cán cân tài khoản vãng lai, cán cân thanh toán quốc tế, dự trữ ngoại hối, bảo đảm nguồn nhân lực và nhiều cân đối vĩ mô khác. Có thể nói chưa bao giờ kể từ khi Đổi mới, những cân đối lớn về kinh tế này của chúng ta được bảo đảm ngày càng vững chắc như vậy.

Và chặng đường phía trước

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trong nhiệm kỳ qua, bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác chỉ đạo, điều hành, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục. Có thể kể đến là tình trạng xin điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn chưa được khắc phục triệt để; việc chậm ban hành, nợ đọng văn bản quy định chi tiết vẫn còn.

Việc thực hiện các trọng tâm cơ cấu lại nền kinh tế trên một số lĩnh vực chưa đạt như kỳ vọng. Phát triển nông nghiệp vẫn còn những yếu tố thiếu bền vững, tăng trưởng chưa vững chắc, đổi mới các mô hình tổ chức sản xuất còn chậm; việc sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp tại một số địa phương hiệu quả chưa cao.

Phát triển kinh tế vùng chưa thực sự tương xứng với tiềm năng, tác động lan tỏa và liên kết của các vùng kinh tế trọng điểm với các vùng lân cận còn thấp, các liên kết nội vùng còn bất cập. Tiến độ thực hiện một số dự án trọng điểm quốc gia còn chậm; hạ tầng giao thông, nhất là ở vùng miền núi phía Bắc, Đồng bằng sông Cửu Long chưa đáp ứng yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Bộ máy hành chính nhà nước chưa thực sự tinh gọn, hiệu quả chưa cao; việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy cơ quan chuyên môn ở một số địa phương thực hiện thí điểm còn chưa đồng bộ, thống nhất. Cùng với đó, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chưa đồng đều; công tác đề bạt, bổ nhiệm, quản lý, sử dụng, luân chuyển cán bộ, công chức ở một số bộ, ngành địa phương chưa đúng quy định, chưa bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn…

Dự báo tình hình thế giới, khu vực và trong nước trong thời gian tới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, Chính phủ xác định phương châm hành động năm 2021 là “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo, khát vọng phát triển”; tiếp tục kế thừa những kinh nghiệm, thành quả đã đạt được trong những năm qua, không chủ quan, thỏa mãn với kết quả, thành tích đã đạt được, khẩn trương khắc phục hiệu quả những mặt còn hạn chế, bất cập; đổi mới tư duy phát triển, hành động quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, vượt qua mọi khó khăn, biến thách thức thành cơ hội; phát huy hơn nữa tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị với quyết tâm cao và niềm tin, khát vọng vươn lên mạnh mẽ, kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, thách thức để đưa đất nước phát triển hơn nữa.

Báo cáo của Chính phủ nêu ra 15 nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới để không chỉ nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch năm 2021, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm tới và sớm hiện thực hóa khát vọng phát triển về tầm nhìn 2045 đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.

Thủ tướng cho rằng, một dân tộc mạnh phải là dân tộc đoàn kết, có ý chí, quyết tâm hành động mạnh mẽ với khát vọng trở thành giàu có, thịnh vượng, bền vững trường tồn.

“Chúng ta tin tưởng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với sự nỗ lực, chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân cả nước, Chính phủ nhiệm kỳ mới sẽ phát huy những thành tựu và kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, tồn tại; đổi mới mạnh mẽ, năng động sáng tạo, khai thác tối đa cơ hội thuận lợi, vượt qua khó khăn thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 và hướng tới những mục tiêu, khát vọng xây dựng quốc gia Việt Nam trở nên giàu mạnh hùng cường vào giữa thế kỷ 21”, Thủ tướng tin tưởng và kỳ vọng.