Vượt qua thách thức bằng kiên định và đột phá

	Không thể chủ quan với lạm phát
	Tiếp tục củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát

Ông Eric Sidgwick

Trong bối cảnh áp lực lạm phát cao hơn, tăng trưởng có thể thấp đi và tính bất định của kinh tế toàn cầu gia tăng trong năm nay thì các chính sách vĩ mô (của Việt Nam cần có điều chỉnh gì để tiếp tục đảm bảo ổn định KTVM?

Lạm phát thấp, tỷ giá tương đối ổn định, cán cân thanh toán lành mạnh, dự trữ ngoại hối tiếp tục tăng… Những điều đó cho thấy không có dấu hiệu rõ ràng hay đáng quan ngại nào đối với ổn định KTVM nhìn từ góc độ tiền tệ. Trong khi đó về mặt tài khóa, chúng tôi thấy thâm hụt ngân sách bắt đầu được kiềm chế và nợ công đã giảm đáng kể trong 2 năm qua.

Tuy nhiên tôi nghĩ vẫn còn một số vấn đề mang tính cấu trúc về mặt tài khóa cần được tiến hành và Chính phủ cũng đang nỗ lực làm, đó là tiếp tục cải thiện nguồn thu, giảm mức chi tiêu hiện tại để có thêm dư địa cho chi đầu tư phát triển.

Như vậy, chúng ta thấy điểm tích cực là KTVM tiếp tục ổn định. Một điểm đáng mừng khác là Chính phủ khẳng định sẽ không thỏa mãn với những gì đạt được mà sẽ giám sát chặt chẽ, theo dõi sát những biến động của bên ngoài cũng như các yếu tố bên trong để đảm bảo chắc chắn các điều chỉnh chính sách được đưa ra kịp thời nhằm đối phó lại với bất kỳ áp lực nào nổi lên. Khi ổn định KTVM được duy trì và Chính phủ luôn có sự cảnh giác cao với những diễn biến mới thì đó chính là những cơ sở tốt cho tăng trưởng kinh tế của năm nay cũng như trong năm tới.

Tuy nhiên, trong bối cảnh bên ngoài có nhiều thay đổi hơn, như việc Trung Quốc điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm nay xuống mức 6-6,5% hay việc Fed đưa ra thông điệp sẽ không tăng lãi suất lần nào trong năm nay… Việt Nam có cần phải linh hoạt hơn trong các chính sách của mình?

Tất nhiên, Việt Nam cần theo dõi sát các biến động bên ngoài, từ đó đánh giá tác động của những yếu tố này đến nền kinh tế trong nước và lượng tính xem yếu tố nào sẽ tác động mạnh hơn. Ví dụ, sự suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc có thể sẽ có một số ảnh hưởng đến Việt Nam thông qua xuất khẩu sang Trung Quốc có thể giảm xuống.

Tuy nhiên, sự suy giảm này cũng có thể được hóa giải bằng cách chuyển dịch sang các thị trường khác, nên tác động tổng thể sẽ không quá lớn. Hay ngày càng có nhiều FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam nên việc kinh tế Trung Quốc giảm tốc cũng có thể phần nào ảnh hưởng đến luồng vốn đầu tư này. Nhưng bù lại, Việt Nam vẫn làm tốt trong việc thu hút FDI nên FDI từ các nước khác vào sẽ vẫn tiếp tục gia tăng.

Như tôi đã nói, việc đảm bảo được KTVM ổn định là một yếu tố rất quan trọng. Tôi nghĩ Chính phủ hiểu rất rõ điều này và thực sự đã và đang thể hiện rất tốt trong việc đảm bảo ổn định KTVM. Khi tình hình thay đổi và các áp lực tăng lên thì Chính phủ luôn sẵn sàng hành động một cách thích hợp và nhanh chóng, đưa ra các tín hiệu cho thị trường để mọi người hiểu và nắm bắt được những tiến triển mới đó, đồng thời tiến hành các biện pháp phù hợp để đối phó.

Ông nhìn nhận thế nào về những động lực chính để có thể giúp kinh tế phát trong tương lai?

Theo tôi, những đột phá mà Chính phủ đang tập trung cần tiếp tục. Đó là các ưu tiên cho đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, ứng phó với biến đổi khí hậu, cải thiện trình độ kỹ năng người lao động, cải thiện mạng lưới y tế và giáo dục, tập trung hơn vào tận dụng CMCN 4.0…

Bên cạnh đó, một trong những lĩnh vực mới có thể đột phá là tiếp tục tăng cường hiệu quả của Chính phủ, như làm thế nào để Chính phủ có thể trở nên hiệu quả hơn cả về mặt môi trường pháp lý cũng như trong cung cấp các dịch vụ công để qua đó hỗ trợ tốt hơn cho phát triển của khu vực tư nhân. Điều này đòi hỏi một mặt môi trường pháp lý, quy định cần làm sao đảm bảo đơn giản và hiệu quả hơn. Mặt khác, về phía thực thi, cung cấp dịch vụ công tại các cấp chính quyền hay của các bộ, ngành cũng cần cải thiện hơn.

Điểm tôi muốn nhấn mạnh ở đây là sự cải thiện và tăng cường hiệu quả một cách đồng bộ. Việc Chính phủ có cách tiếp cận dựa trên kết quả - cách tiếp cận toàn diện để cả chuỗi các quy định, thủ tục liên quan được thông suốt, nâng cao được hiệu quả ở tất cả các bộ, ngành liên quan - là rất cần thiết để hỗ trợ cho khu vực tư nhân. Về tổng thể, môi trường kinh doanh hiện nay đã khá tốt rồi. Nhưng như thế không có nghĩa là đã có thể thỏa mãn mà cần tiếp tục duy trì động lực và tiếp tục cải thiện hơn nữa.

Ngoài ra, những yếu nào khác có thể coi là đột phá để nền kinh tế chuyển dịch và tiếp tục phát triển?

Một đột phá khác mà tôi nghĩ Chính phủ cũng đang chú ý tới là việc Việt Nam đang chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng dựa vào huy động nguồn lực như vốn, nhân lực, đất đai… sang mô hình sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực, nâng cao năng suất và hướng vào thu được các GTGT nhiều hơn. Cùng lúc đó, mô hình dựa vào xuất khẩu để tăng trưởng cũng cần điều chỉnh và thay đổi khi Việt Nam đã có một thị trường tiêu dùng lên tới gần 100 triệu dân và đặc biệt trong đó là tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng. Đây chính là dư địa rất tốt để có thể tạo ra thêm tăng trưởng kinh tế nhờ dựa vào tiêu dùng trong nước trong thập kỷ tới.

Vấn đề cuối cùng mà tôi muốn đề cập là cần đột phá về chất lượng tăng trưởng. Chúng ta thường xuyên nghe thấy mong muốn có tăng trưởng nhanh và cao nhưng làm sao để tăng trưởng cao đó được duy trì bền vững và mang tính bao trùm.

Có nghĩa là, chúng ta làm sao phải duy trì được tăng trưởng, nhưng đồng thời không phải đánh đổi về các yếu tố khác như môi trường. Chúng ta cần tăng trưởng chất lượng để cải thiện cuộc sống của người dân và để người dân cảm nhận được mình chính là một phần của quá trình tăng trưởng và sẽ được hưởng lợi dù họ có tham gia trực tiếp hay chỉ gián tiếp vào quá trình đó…

Xin cảm ơn ông!