WB: Việt Nam cần cân bằng giữa tích lũy và phân bổ có hiệu quả bốn loại vốn

	WB dự báo mức giảm kiều hối mạnh trong năm 2020, hồi phục vào 2021
	WB: Dịch Covid-19 tác động lớn nhưng sẽ không kéo dài

Việt Nam mới đi được nửa con đường

Bản báo cáo này vừa được công bố hôm nay 27/5/2020, đúng vào thời điểm Chính phủ Việt Nam đang xây dựng Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025.

“Chúng tôi viết báo cáo này nhằm hỗ trợ Việt Nam đạt được khát vọng trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045”, ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam cho biết.

Vị giám đốc quốc gia của WB cũng bày tỏ: “Trong bốn năm sống và làm việc tại Việt Nam, tôi hiểu rằng tại Việt Nam không có gì là không thể nếu có một quyết tâm mạnh mẽ. Nhưng tôi cũng tin rằng để đạt được khát vọng này Việt Nam phải đổi mới mô hình kinh tế đã áp dụng trong ba thập kỷ qua, vì cả thế giới và Việt Nam đang thay đổi rất nhiều và sẽ còn tiếp tục thay đổi, thậm chí với tốc độ nhanh hơn trong thập kỷ tới”.

Báo cáo đưa ra các khuyến nghị chính sách giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng có chất lượng cao thông qua các doanh nghiệp năng động hơn, cơ sở hạ tầng hiệu quả, lao động có tay nghề và hướng tới một nền kinh tế xanh hơn.

“Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển, nhưng hiện nay đất nước đang ở một ngã ba đường khi các động lực tăng trưởng truyền thống đang dần suy yếu” ông Ousmane Dione phát biểu.

Và để đạt mục tiêu trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, tăng trưởng năng suất phải giữ vị trí then chốt trong mô hình phát triển kinh tế thập kỷ tới. Nói cách khác, Việt Nam cần có quyết sách để không chỉ phát triển nhanh hơn mà còn chất lượng hơn.

Bản báo cáo cho thấy một số động lực tăng trưởng chính của Việt Nam hiện đang chậm lại. Lợi thế từ dân số vàng đang giảm đi và thương mại toàn cầu cũng đang suy giảm. Ngoài ra Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức ngày một gia tăng khác như ô nhiễm và xu thế tự động hóa. Cuộc khủng hoảng COVID-19 có thể đẩy nhanh những xu hướng này.

Trao đổi tại buổi công bố báo cáo này, các chuyên gia của WB cho rằng môi trường đang là điểm trừ của Việt Nam. Việt Nam là một điển hình thành công trong 25 năm qua nhưng mới đi được nửa con đường.

Theo ông Jacques Morisset - Kinh tế trưởng WB tại Việt Nam với việc chạy nhanh thời gian qua đến năm 2018 Việt Nam đã đạt GDP bình quân đầu người là 2.566 USD nhưng chỉ xếp thứ 141 trên thế giới. Việt Nam sẽ cần phải tiếp tục mất 11 năm mới đạt được mức phát triển như Trung Quốc và phải mất đến 28 năm mới bằng được Hàn Quốc ở năm 2017.

“Không từ bỏ những gì đang hiệu quả nhưng cần hành động sớm. Mặc dù là một trường hợp phát triển thành công, Việt Nam cần tiếp tục điều chỉnh mô hình phát triển của mình. Hơn nữa, Không chỉ môi trường quốc tế đang thay đổi, mà con đường đưa nền kinh tế từ thu nhập trung bình lên thu nhập cao cũng khác với từ thu nhập thấp lên trung bình”, vị Kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam phát biểu.

Đường đến thu nhập cao

Để tiếp tục tăng trưởng trong một môi trường có nhiều biến động như vậy và đạt được mục tiêu trở thành nền kinh tế có thu nhập cao, theo WB, Việt Nam cần tập trung củng cố các tài sản sản xuất, trong đó ưu tiên bốn lĩnh vực:

Doanh nghiệp năng động: Khuyến khích cạnh tranh và tạo điều kiện cho doanh nghiệp dễ dàng gia nhập và rời thị trường để đảm bảo nguồn lực được đưa đến những công ty sáng tạo và hiệu quả nhất. Điều này chỉ có thể xảy ra trong một môi trường kinh doanh thuận lợi, doanh nghiệp được đảm bảo khả năng tiếp cận tài chính, quy định pháp lý minh bạch và được pháp luật bảo vệ.

Cơ sở hạ tầng hiệu quả: Chính phủ cần nâng cao hiệu quả và tính bền vững của dịch vụ hạ tầng, đặc biệt trong việc huy động tài chính, vận hành và bảo trì.

Lao động có tay nghề cao và cơ hội cho tất cả mọi người: Việt Nam cần nâng cao chất lượng giáo dục đại học và các chương trình đào tạo kỹ thuật và dạy nghề và trao nhiều cơ hội hơn nữa cho những người đang đối mặt với các rào cản gia nhập thị trường lao động, trong đó có người dân tộc thiểu số, để thúc đẩy công bằng xã hội và tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh dân số già hoá và lực lượng lao động giảm.

Kinh tế xanh: Để phát triển bền vững, cần quản lý hiệu quả hơn các nguồn tài nguyên tái tạo như đất, rừng và nước; kiểm soát ô nhiễm chặt chẽ hơn, đặc biệt ở các trung tâm đô thị lớn; giảm thiểu và thích ứng với các tác động không thể tránh khỏi của biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng.

Việt Nam cần có cách đi phù hợp với năng lực của mình. Và chiến lược phát triển của Việt Nam trong thập kỷ tới phải đặt tăng trưởng năng suất vào vị trí then chốt. Việt Nam cần cân bằng giữa tích lũy và phân bổ có hiệu lực và hiệu quả bốn loại vốn, bao gồm vốn tư nhân, vốn nhà nước, vốn con người và vốn tự nhiên. Sự cân bằng này phụ thuộc nhiều vào năng lực đổi mới sáng tạo và năng lực thực thi cải cách thể chế và thị trường của đất nước.

WB cũng khuyến nghị Việt Nam cần ưu tiên quản lý hiệu quả tài nguyên thiên nhiên để đảm bảo các thế hệ tiếp theo vẫn được tận hưởng vẻ đẹp của đất nước. Ông Đoàn Hồng Quang – chuyên gia kinh tế của WB nhấn mạnh “nguồn vốn tài nguyên của Việt Nam đang giảm dần”. Dẫn chứng Việt Nam là đất nước giàu tài nguyên nhưng nguồn vốn tài nguyên đang cạn dần, từ một đất nước xuất khẩu than Việt Nam đã phải nhập khẩu than đá. Còn môi trường đang ngày càng xấu đi. Dân số đang già hóa, lực lượng lao động giảm.