World Bank: Việt Nam ghi nhận thâm hụt thương mại lần đầu tiên từ tháng 4/2020

Ngân hàng Thế giới (World Bank) vừa công bố Báo cáo cập nhật tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 3/2021.

Xuất khẩu giảm nhẹ, nhập khẩu tăng mạnh

Báo cáo cho thấy, tháng 2/2021, xuất khẩu hàng hóa giảm 4,2% trong khi nhập khẩu tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước, dẫn đến thâm hụt thương mại lần đầu tiên kể từ tháng 4/2020.

Trước đó, Tổng cục Thống kê ước tính cán cân thương mại hàng hóa tháng 12/2020 nhập siêu khoảng 1 tỷ USD, còn theo số liệu sơ bộ của Tổng cục Hải quan công bố sau đó là nhập siêu 252 triệu USD.

World Bank cho biết, trong khi xuất khẩu hàng dệt may, giày dép và điện thoại giảm thì máy tính, sản phẩm điện tử và quang học, máy móc, kim loại và sản phẩm kim loại, gỗ và đồ nội thất vẫn duy trì mức tăng trưởng mạnh mẽ.

Trong khi đó, các doanh nghiệp xuất khẩu có vốn FDI - khu vực đang thống trị lĩnh vực sản xuất sản phẩm công nghệ cao - đang tỏ ra năng động hơn khi kim ngạch xuất khẩu chỉ giảm 1,0% so với mức giảm 15,1% (so với cùng kỳ năm trước) của các doanh nghiệp trong nước.

Dữ liệu sơ bộ cho thấy, xuất khẩu sang Mỹ và Trung Quốc tăng, trong khi xuất khẩu sang EU, ASEAN, Hàn Quốc và Nhật Bản giảm.

Đáng chú ý, Báo cáo chỉ rõ, kim ngạch nhập khẩu tăng là do nhập khẩu từ Trung Quốc trong tháng 2/2021 đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, tương tự như xu hướng nhập khẩu tháng1/2021.

Tháng 1/2021, nhập khẩu điện thoại, máy tính, điện tử và linh kiện, và máy móc thiết bị chiếm một nửa tổng kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc và tăng hơn 75% so với cùng kỳ năm trước.

Điều này phản ánh sự phụ thuộc nhiều của Việt Nam vào đầu vào nhập khẩu trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng như việc đa dạng hóa thương mại tiếp tục diễn ra do căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa được giải quyết.

CPI tăng trở lại

Cũng theo Ngân hàng Thế giới, trong tháng 2/2021, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 1,5% so với tháng trước và 0,7% so với cùng kỳ năm trước. Giá cả đã tăng tốc trở lại sau nhiều tháng giảm tốc.

“Chỉ số CPI tăng là do kết thúc thời gian hỗ trợ giảm giá điện (10%) và nhu cầu tiêu dùng cao hơn, đặc biệt là đối với lương thực, thực phẩm trong dịp Tết. Trên thực tế, giá hàng ăn và dịch vụ ăn uống đã cao hơn 0,3% so với tháng trước và cao hơn1,2% so với tháng 2/2020”, Báo cáo cho hay.

Tăng trưởng tín dụng 12%

Tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức 12,0% (so với cùng kỳ năm trước) trong tháng 2/2021, tương đương tốc độ ghi nhận trong những tháng gần đây. Tỷ lệ tăng trưởng này chỉ thấp hơn 1-2 điểm phần trăm so với trước khủng hoảng COVID-19, phản ánh sự phục hồi của nền kinh tế thực và chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Nhà nước.

Thu ngân sách được cải thiện

Trong 2 tháng đầu năm 2021, Chính phủ thu ngân sách 286,7 nghìn tỷ đồng, cao hơn 0,6% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả tích cực này - lần đầu tiên tổng thu ngân sách nhà nước tăng kể từ đầu cuộc khủng hoảng COVID-19 một năm trước - phản ánh sự phục hồi kinh tế đang diễn ra và việc chấm dứt hầu hết các ưu đãi thuế được áp dụng từ tháng 4/2020.

Về chi ngân sách, tổng chi giảm 6,0% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 207,3 nghìn tỷ đồng do đầu tư công thấp hơn, ước tính đạt 23,5 nghìn tỷ đồng và giảm 32,4% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ giải ngân chỉ đạt 5,1% so với 7,4% trong 2 tháng đầu năm 2020.

Chính phủ hiện đang thảo luận đề xuất của Bộ Tài chính về việc gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất đợt hai. Tổng quy mô của gói hỗ trợ này ước tính khoảng 115 nghìn tỷ đồng(tương đương 5 tỷ USD).

“Nếu được thông qua và thực hiện tốt, chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp các doanh nghiệp và hộ gia đình duy trì hoạt động kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch vốn vẫn đang gặp nhiều khó khăn”, Báo cáo nhận định.

Vốn FDI hồi phục mạnh mẽ

Theo World Bank, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã hồi phục mạnh mẽ vào tháng 2/2021 sau 2 tháng chững lại.

Sau khi giảm vào tháng 1/2021, Việt Nam đã thu hút được 3,4 tỷ USD vốn FDI vào tháng 2/2021, cao hơn 70,4% so với tháng trước và tăng gấp 3 lần giá trị vốn FDI ghi nhận vào tháng 2/2020.

Sự gia tăng về vốn FDI này trong bối cảnh đại dịch COVID-19 chủ yếu được thúc đẩybởi hoạt động đăng ký cấp mới (tăng 265,7% sovới cùng kỳ năm trước) và tăng vốn (tăng 273,0% so với cùng kỳ năm trước).

Các dự án lớn bao gồm Nhà máy nhiệt điện Ô Môn II trị giá 1,31 tỷ USD tại Cần Thơ và Nhà máy sản xuất module tấm nền OLED trị giá 750 triệu USD tại Hải Phòng.

World Bank nhận định, việc nhanh chóng kiểm soát đợt bùng phát dịch COVID-19 mới vào cuối tháng 1/2021 đã giúp duy trì triển vọng phục hồi kinh tế tích cực của Việt Nam trong năm 2021.

“Trong thời gian tới, cần đặc biệt chú ý đến việc triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 vì hoạt động này sẽ tác động đến tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Có thể sẽ cần có thêm những can thiệp về chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ phục hồi nhu cầu của khu vực tư nhân”, Báo cáo khuyến nghị.