Xây dựng xã hội không tiền mặt

	Thanh toán không dùng tiền mặt "bùng nổ" trong dịch vụ công
	Ngân hàng và doanh nghiệp chung tay thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt
	Visa đồng hành cùng “Ngày không tiền mặt”

Phép thử từ đại dịch Covid-19

Cuối tuần qua, tại TP.HCM, dưới sự chỉ đạo nội dung NHNN, CTCP Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas), Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM) và Báo Tuổi trẻ đã tổ chức hội thảo: “Xã hội không tiền mặt: Triển khai chính sách, hướng tới tương lai”.

Theo ông Nguyễn Ngọc Dũng - Phó chủ tịch VECOM, từ đầu năm đến nay nền kinh tế của Việt Nam nói riêng và cả thế giới nói chung đều bị ảnh hưởng tiêu cực bởi đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, đại dịch lại là một “cuộc tập dượt” cho một lượng đông đảo người tiêu dùng từ trước đến nay không quan tâm đến mua sắm trực tuyến và thanh toán điện tử.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh thăm quan gian hàng giới thiệu sản phẩm thanh toán không tiền mặt mới

Thống kê của Vecom cho thấy, nhiều khách hàng trước đây không hoặc rất ít mua sắm online thì thời gian qua do phải cách ly xã hội phòng ngừa dịch bệnh đã buộc phải tìm hiểu và trải nghiệm các phương thức mua sắm và thanh toán trực tuyến. Tại các trang thương mại điện tử lớn trong nước như Tiki, Lazada, Shopee… số lượng người mua sắm và thanh toán qua thẻ ngân hàng, ví điện tử tăng mạnh 40% - 70% so với thời điểm trước dịch. Trong khi đó, mô hình GrabMart - một hình thức đi siêu thị hộ được Grab mở ra từ ngày 23/3 đã có số đơn hàng tăng gần 100% so với trước dịch.

Ông Trần Tuấn Anh - Giám đốc Điều hành Shopee Việt Nam cũng cho biết, trong vài tháng gần đây, hoạt động mua sắm trực tuyến trên nền tảng này đã có sự tăng trưởng rất mạnh; lượng người mua hàng và thanh toán online tăng cao vào các ngày cuối tuần và các giờ nghỉ ngơi (12h trưa và 21h tối). Điều này cho thấy một lượng lớn người tiêu dùng đã tận dụng tiện ích của mua sắm online để tiết giảm thời gian đi chợ và siêu thị.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức - Phó tổng giám đốc Saigon Co.op cho biết, thời gian qua một mặt hưởng ứng chính sách khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ và NHNN, mặt khác vì phải thực hiện giãn cách xã hội phục vụ phòng ngừa dịch bệnh, Saigon Co.op đã phối hợp với các NHTM và các Fintech tập trung đẩy mạnh các hình thức bán hàng trực tuyến. “Trong tuần lễ không tiền mặt vừa qua, đơn vị đã phối hợp với ví điện tử Momo thực hiện bán vải thiều và một số mặt hàng nông sản thanh toán qua ví điện tử. Kết quả rất ấn tượng. Mỗi giờ chúng tôi bán được hàng tấn vải thiều bằng hình thức trực tuyến”, ông Đức nói.

Số liệu thống kê của NHNN cũng cho thấy, tính đến cuối tháng 4/2020 thanh toán nội địa qua thẻ ngân hàng của cả nước tăng 26,2% về số lượng và 15,7% về giá trị; thanh toán qua kênh internet tăng 3,2% về số lượng và 45,7% giá trị; thanh toán qua kênh điện thoại di động tăng 189% về số lượng và 166,1% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. Cũng trong 4 tháng đầu năm 2020, tổng giá trị giao dịch qua hệ thống thanh toán liên ngân hàng tăng 18,3% so với cùng kỳ; giao dịch qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ tăng 73,36% về số lượng và tăng 129,47% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019.

Tự tin và cam kết đồng hành

Ông Phạm Tiến Dũng - Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết, đến thời điểm hiện nay hầu như tất cả những cơ sở pháp lý về thanh toán không dùng tiền mặt đã được NHNN bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện, tạo nền tảng cho hoạt động thanh toán nói chung. Ở các NHTM và Fintech, hầu hết các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đều đã được ứng dụng mạnh mẽ trong lĩnh vực thanh toán, như: phân tích hành vi khách hàng trên Big Data, xác thực sinh trắc học, ứng dụng QR Code, mã hóa thông tin thẻ, thanh toán thẻ chip tiếp xúc và phi tiếp xúc… Trong ba trụ cột của thanh toán không tiền mặt là pháp lý, công nghệ và tâm lý - hành vi người tiêu dùng thì hai trụ cột đầu đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu của thị trường. “Vấn đề còn lại là làm sao để tiếp tục khuyến khích, lôi kéo người tiêu dùng, doanh nghiệp và toàn xã hội tham gia vào thanh toán không dùng tiền mặt” - ông Dũng nói.

Đồng quan điểm, ông Lê Thành Trung - Phó tổng giám đốc HDBank cũng cho rằng, hiện nay nhiều NHTM đã đầu tư lớn cho các nền tảng thanh toán trực tuyến và xây dựng được những hệ sinh thái thanh toán khép kín. Đối với người tiêu dùng, để khuyến khích tham gia thanh toán không dùng tiền mặt có 3 yếu tố quan trọng: tiện lợi - nhanh chóng, an toàn - bảo mật và phải có lợi ích. Chỉ còn yếu tố tạo ra lợi ích cho khách hàng thì các nhà cung cấp sản phẩm dịch vụ, các cơ quan liên quan như thuế và các trang thương mại điện tử phải tích cực phối hợp. Bên cạnh đó, các NHTM cũng sẽ tạo ra những hệ sinh thái để gia tăng lợi ích cho khách hàng bằng các ưu đãi, khuyến mại.

Ông Nguyễn Bá Diệp - Phó chủ tịch, đồng sáng lập Ví điện tử MoMo cho rằng, trong vòng 3 - 4 năm trở lại đây lượng người dân tham gia vào các hình thức thanh toán không tiền mặt đã tăng trưởng rất mạnh. Người tiêu dùng cũng đã quen dần với các hình thức quét mã QR Code, thanh toán bằng ví điện tử… Tuy nhiên, thị trường thanh toán trực tuyến cần tiếp tục phải đào sâu vào việc xây dựng các hệ sinh thái thanh toán khép kín để tạo ra nhiều giá trị mới cho khách hàng, có như vậy mới giữ chân được khách hàng trung thành với các ứng dụng thanh toán trực tuyến mà không quay lại với thanh toán tiền mặt.