Xử lý nhanh nợ xấu khi chưa quá muộn?

Trả lời phóng viên Thời báo Ngân hàng về giải pháp cho các khoản vay không hiệu quả, ông John M. Sheehan - chuyên gia quốc tế về danh mục vay ngân hàng, thành viên Tổ chức giám định bất động sản Hoàng gia (FRICS) cho biết, tín dụng ngân hàng là yếu tố vô cùng quan trọng của mọi nền kinh tế.

	Ảnh minh họa

Thực tế đã chứng minh ở nhiều quốc gia, nếu không giải quyết được các khoản nợ xấu, chi trả được những tổn thất của ngân hàng, các tài sản không được luân chuyển với mức giá hợp lý thì niềm tin thị trường không thể lấy lại được.

Vì vậy, hệ thống ngân hàng không thể tiếp tục cho vay, bơm vốn ra thị trường, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và hệ quả tất yếu là nền kinh tế sẽ trì trệ, không thể phục hồi, phát triển được.

Vấn đề hiện đang diễn ra ở Việt Nam đối với thị trường tài chính, ngân hàng cũng không còn quá mới mẻ và đã từng xảy ra ở nhiều nước khác trên thế giới. Điều đáng quan tâm là cần phải nhanh chóng xử lý vấn đề này.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần minh bạch nợ xấu mới có thể nhanh chóng tìm ra phương cách giải quyết vấn đề một cách hiệu quả?

Đó chính là mấu chốt của vấn đề. Điều quan trọng không phải các khoản nợ lớn bao nhiêu mà là cách thức để giải quyết nó. Nếu nhìn rộng ra nhiều quốc gia trên thế giới, sẽ thấy được vấn đề này đã được chứng minh nhiều lần trên thực tiễn. Những quốc gia nào càng sớm chấp nhận thực trạng tài chính, nhìn thẳng vào những tổn thất và chủ động giải quyết các khoản vay không hiệu quả thì quốc gia đó càng sớm khôi phục hệ thống ngân hàng của đất nước họ.

Trên thực tế, nếu trung bình khoảng thời gian cho tình trạng phủ nhận kéo dài khoảng 2 năm thì đến khi bắt tay vào giải quyết vấn đề phải mất 4 năm. Như vậy, nếu để càng lâu thì vấn đề càng khó giải quyết và kéo dài sự trì trệ hơn. Đó là chưa kể đến các giá trị vốn hóa ngày càng bị kéo sâu xuống đáy.

Đơn cử, sau cuộc khủng hoảng kinh tế châu Á (1997), một số nước như Thái Lan, Philippins đã giải quyết các khoản vay không hiệu quả và thu về trung bình 10 – 30 cent/1 USD giá trị tài sản trong điều kiện bình thường.

Tuy nhiên, ở một số nước khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Đức nhanh chóng chấp nhận thực tế và bắt tay vào giải quyết vấn đề nên giá trị mà họ thu về khoảng từ 30 - 50 cent/1 USD…. Có thể ví điều này như việc tiến hành cắt bỏ những khối u, đau một lần nhưng càng chấp nhận cắt bỏ, chữa trị sớm ngày nào thì vết thương càng sớm mau lành chừng ấy.

Theo ông, đâu sẽ là lời giải hữu hiệu cho các khoản vay không hiệu quả của ngân hàng?

Ngoài việc dám chấp nhận, nhìn thẳng để giải quyết vấn đề sớm chừng nào sớm chừng đó, các ngân hàng nên tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm xử lý nợ xấu ở những quốc gia lân cận và trên thế giới. Tự trang bị cho đội ngũ lãnh đạo đến nhân viên những kỹ năng cần thiết về xử lý nợ xấu, linh hoạt trong vấn đề xử lý tình huống bởi trong bối cảnh khủng hoảng không thể áp dụng các quy trình, kỹ thuật như trong bối cảnh bình thường. Con người mới, tư duy mới, kỹ năng mới cùng với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, đưa ra các giải pháp quản trị, xử lý tình huống sẽ rất hữu ích.

Tuy nhiên, vẫn cần phải lưu ý một điều các ngân hàng vốn sinh ra để hoạt động tín dụng chứ không phải hoạt động thu nợ, hai mô hình hoạt động này hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, nếu chưa kịp trang bị để xử lý tình huống thì lúc này có thể nghĩ đến những công ty quản lý tài sản (AMC), thu hồi nợ chuyên nghiệp và hiệu quả.

Đồng thời đừng xem các khoản nợ là gánh nặng mà hãy coi đó như những khoản đầu tư vì vậy cần suy nghĩ xem cách nào để thu tiền về chứ không phải để nó nằm chết một chỗ. Thực tế cho thấy không ít khoản nợ xấu của ngân hàng lại sinh lời cho các nhà đầu tư khi họ có chiến lược phù hợp.

Và hành động cụ thể cho Việt Nam trong bối cảnh hiện tại nên là gì, thưa ông?

Không có mẫu số chung cho mọi vấn đề. Tuy nhiên, Việt Nam nên nhanh chóng cải thiện một số vấn đề như quy định về mua bán, quản lý, đánh thuế các khoản vay không hiệu quả. Thực thi pháp lý đối với hoạt động kinh doanh của các DNNN, pháp chế về phá sản tốt hơn. Đảm bảo hiệu quả cho các khoản vay khi được chuyển nhượng… Giải quyết được vấn đề này sẽ tăng tính thanh khoản trên thị trường và tạo sự thu hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường vốn và ngân hàng tại Việt Nam.

Xin cảm ơn ông!

Nhật Minh thực hiện