Ngân hàng Nhà nước dẫn đầu chỉ số công khai ngân sách Bộ, cơ quan Trung ương
13:14 | 01/07/2020
Sáng 1/7, tại Hà Nội, Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) cùng với Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) chính thức công bố Chỉ số Công khai ngân sách quốc gia (OBI) của Việt Nam và Chỉ số công khai ngân sách Bộ, cơ quan Trung ương (MOBI) cho năm 2019.
Công khai ngân sách của bộ, ngành: Vướng nhất là rào cản nhận thức | |
Công khai ngân sách: Còn khoảng cách với thế giới | |
Công khai ngân sách: Đường không quá dài |
TS Ngô Minh Hương, Giám đốc CDI phát biểu tại buổi công bố |
Các chỉ số về công khai minh bạch ngân sách được thực hiện trong nhiều năm với mục tiêu đo đạc mức độ công khai, minh bạch trong quản lý ngân sách nhà nước, qua đó giúp tăng niềm tin của người dân và các đối tác phát triển đối với việc quản lý ngân sách các cấp ở Việt Nam. Đây là lần thứ 7 chỉ số OBI được công bố trên toàn cầu và ở Việt Nam và là lần thứ 2 chỉ số MOBI được công bố.
Phát biểu khai mạc tại buổi công bố, TS Ngô Minh Hương, Giám đốc CDI cho rằng: Việt Nam đã đạt được những tiến bộ về công khai minh bạch ngân sách cấp quốc gia và cấp bộ ngành. Sau 7 kỳ khảo sát, OBI của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh trong năm 2019.
Nếu trong năm 2010, điểm xếp hạng về trụ cột công khai ngân sách của Việt Nam được đánh giá ở mức 14/100 điểm thì đến kỳ khảo sát năm 2019 đã ghi nhận những chuyển biến rõ rệt khi đạt 38/100 điểm. Sự tăng điểm mạnh ở trụ cột công khai ngân sách đã góp phần giúp Việt Nam tăng 14 bậc xếp hạng về công khai minh bạch ngân sách, đưa Việt Nam lên vị trí 77/117 nước.
Toàn cảnh buổi công bố |
Nhờ đó, Việt Nam là quốc gia có mức độ cải thiện mức độ công khai ngân sách một cách tích cực. So với một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, điểm xếp hạng OBI 2019 của Việt Nam đã vượt qua Campuchia và Myanmar. Bên cạnh đó, Việt Nam đã thực hiện công bố 7 trong 8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai.
Đối với chỉ số MOBI 2019, Việt Nam đã có sự cải thiện, cụ thể điểm số trung bình đạt 21,2 điểm, tăng 10,2 điểm so với MOBI 2018. Trong số 44 bộ, cơ quan Trung ương tham gia khảo sát MOBI 2019, có 1 đơn vị đạt mức công khai tương đối, 8 đơn vị đạt mức công khai chưa đầy đủ thông tin về ngân sách. Năm 2018, 37 bộ, cơ quan Trung ương tham gia khảo sát MOBI 2018 đều ít hoặc không công khai thông tin về ngân sách.
Có 31 trên tổng số 44 bộ, cơ quan Trung ương có điểm khảo sát của kỳ MOBI 2019 (chiếm tỷ lệ 70,45%), cao hơn con số 17 bộ, cơ quan Trung ương trong kỳ khảo sát MOBI 2018 (tỷ lệ 45,95%).
Đặc biệt, trong xếp hạng MOBI 2019, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thứ hạng cao nhất với 73,17 điểm. Đây là đơn vị đạt điểm cao nhất về tính đầy đủ và tính thuận tiện của 5 trên 6 loại tài liệu được công khai đó là dự toán năm 2020, báo cáo tình hình thực hiện dự toán quý 1, 6 tháng, 9 tháng năm 2019 và quyết toán năm 2018. Xếp thứ hai là Đài Truyền hình Việt Nam với 49,56 điểm quy đổi.
Có 24 bộ, cơ quan Trung ương có công khai ít nhất một trong số 6 tài liệu quy định phải công khai trên cổng thông tin điện tử của đơn vị. Có 7 đơn vị chỉ có điểm về tính thuận tiện (tức là có thư mục công khai ngân sách nhưng không có tài liệu kèm theo).
Có 18 trên tổng số 44 đơn vị công bố Dự toán ngân sách đơn vị năm 2020 (chiếm 40.91%), có 17 trên tổng số 44 đơn vị công bố Quyết toán ngân sách năm 2018 (chiếm 38,64%).
Có 8 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán Quý 1 năm 2019, 10 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán 6 tháng năm 2019, 7 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán 9 tháng năm 2019 và 8 đơn vị công bố Báo cáo tình hình thực hiện dự toán năm 2019.
Từ những kết quả đã đạt được, bà Ngô Minh Hương nhận định: “Minh bạch ngân sách là công cụ giúp tăng niềm tin của người dân với nhà nước. Ngân sách phân bổ cho các chính sách và chương trình được công khai cho người dân sẽ giúp cho việc thực thi chính sách được tốt hơn, từ đó tăng niềm tin của người dân với nhà nước.
Bên cạnh đó, “khi Nhà nước minh bạch ngân sách, đặc biệt là minh bạch việc phân bổ và sử dụng ngân sách nhà nước, cũng sẽ giúp người dân giám sát được việc tiền đóng thuế của họ được sử dụng một cách hợp lý, hiệu quả hơn”, Giám đốc CDI nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đức Thành, Cố vấn trưởng VEPR nhận định, kết quả của hai cuộc khảo sát (năm 2018 và 2019) về mức độ công khai ngân sách các cơ quan cấp bộ và cơ quan Trung ương trong việc tuân thủ Luật Ngân sách 2015 cho thấy các cơ quan này dù mức độ cam kết đã được cải thiện, nhưng trên thực tế vẫn chưa tuân thủ đầy đủ các nội dung trong Luật Ngân sách. So với các địa phương thì các cơ quan trung ương có cập độ minh bạch kém hơn.
Hương Giang