Khi nghệ sĩ trải lòng bằng tự truyện, hồi ký
09:38 | 03/08/2020
Đời sống giải trí nước ta đã có nhiều nghệ sĩ viết hồi ký, tự truyện nhằm thổ lộ những điều mình cất giữ và chỉ mình mình biết tới công chúng. Trong dòng chảy ấy, nhiều tác phẩm để lại dấu ấn, cũng có nhiều cuốn sách gây hiệu ứng không tốt.
Nỗi buồn
Tiến sĩ Đỗ Hải Ninh, Trưởng phòng Văn học Việt Nam đương đại - Viện Văn học, cho biết “Tự truyện” hiểu theo nghĩa rộng nhất, là câu chuyện cuộc đời của cá nhân do chính người đó kể lại. Đây là một dạng văn xuôi tự sự do một người có thật ngược dòng thời gian kể lại đời mình, nhấn mạnh tới cuộc sống cá nhân, đặc biệt là lịch sử hình thành nhân cách. Cùng là những thể loại tác giả tự kể về đời mình nhưng có sự khác nhau giữa hồi ký, nhật ký và tự truyện. Nếu như ở tự truyện, tâm điểm là cái tôi cá nhân của người viết và về bản chất, nó mang đặc trưng của truyện (có cốt truyện, giàu tính miêu tả, chú ý đến nghệ thuật kể) thì tâm điểm của hồi ký là thế giới bên ngoài, là bức tranh thời đại, mang đặc trưng của ký (nặng về tính sự kiện, tính xác thực).
Nghệ thuật Việt thời gian qua chứng kiến sự ra đời của nhiều tự truyện, hồi ký do các nghệ sĩ từ gạo cội cũng như thế hệ trẻ thực hiện. Trong số đó, nhiều tác phẩm không hấp dẫn và thậm chí họ làm để “câu” người đọc. Ca sĩ Hoàng Thùy Linh với tự truyện Vàng Anh và Phượng Hoàng dày 252 trang, kể về thời điểm năm 2007, cô bị lộ clip nóng với bạn trai cũ. Nữ ca sĩ Thanh Thảo trong tự truyện Bí quyết nghề ca, scandal và sự thật thì dành phần lớn trang viết kể về mối tình với siêu mẫu Bình Minh, “vạch áo cho người xem lưng” và làm ảnh hưởng đến cuộc sống đang rất hạnh phúc gia đình Bình Minh.
Nhạc sĩ – ca sĩ khiếm thị Hà Chương (đứng giữa) cùng bố mẹ trong buổi ra mắt tự truyện Nhắm mắt nhìn sao vừa qua tại TP.Hồ Chí Minh |
Tương tự, ca sĩ chuyển giới Lâm Khánh Chi với tự truyện Lột xác cũng xới lại chuyện quá khứ với một số nam ca sĩ, người mẫu làm không ít người bất bình vì có nguy cơ phá vỡ hạnh phúc của những người liên quan.Ca sĩ Long Nhật từng ra mắt tự truyện nói về cuộc đời anh nhưng ngoài kể về quá trình tiến đến hôn nhân với người vợ hiện tại, còn vô vàn mối tình với những đại gia nam khác, mà ở đó tác giả úp mở chuyện quan hệ đồng giới. Cuốn sách với bề bộn thông tin đời thường như một nồi lẩu thập cẩm đã đem đến cho Long Nhật danh hiệu cao quý: bà tám làng giải trí.
Các nghệ sĩ trẻ khi viết tự truyện, hồi ký thường mắc lỗi thường thấy là rất thiếu tính văn học, nhân văn, kể cả những người được chấp bút...Các nghệ sĩ trẻ thường quá chú trọng bản thân, tập trung nói chuyện của mình, vì thế sợi dây kết nối với cộng đồng thường mong manh; thậm chí đôi khi ích kỷ, vị kỷ và đem lại hiệu ứng ngược.
Năng lượng tích cực
Mặc dù độc giả từng mất thiện cảm với nghệ sĩ với những tự truyện, hồi ký của nhiều nghệ sĩ trẻ kể trên nhưng thực tế vẫn còn đó tác phẩm thể hiện được mục đích sống rõ ràng, để khi đọc xong bạn đọc cảm thấy yêu quý tác giả, đằng sau những câu chuyện được - mất của nhân vật giúp bạn đọc thêm một chút niềm vui, niềm hy vọng, tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Mới đây, ca sĩ – nhạc sĩ khiếm thị Hà Chương đã ra mắt tự truyện Nhắm mắt nhìn sao (nhà báo Thanh Nhã chắp bút), đã khiến nhiều độc giả xúc động. Đọc cuốn tự truyện này, không khỏi ngỡ ngàng khi từ năm hai tuổi, Hà Chương mất hoàn toàn thị lực. Trong tự truyện, Hà Chương kể lại câu chuyện đời mình tường tận đến từng giọt nước mắt, từng giọt mồ hôi, chi tiết đến từng giấc chiêm bao, từng phút tủi lòng. Anh kể lại từng khoảnh khắc thăng hoa khi vượt qua chính mình, khi chinh phục được thử thách để bước lên thêm một nấc thang thành công nữa. Anh kể với hy vọng chuyện đời mình sẽ tiếp thêm động lực cho người khác.
Làm quen với cây đàn guitar từ năm 7 tuổi, khi mà ngón tay chưa đủ lớn và rộng để trải đủ các hợp âm, nhưng Hà Chương vẫn ôm đàn và học bấm những nốt cơ bản. Cho đến năm 12 tuổi, khi vào học ở trường dành riêng cho người khiếm thị ở Đà Nẵng thì Hà Chương mới chính thức bước vào con đường học nhạc một cách hệ thống. Và đến năm 2004, Hà Chương trở thành sinh viên trường Học viện âm nhạc quốc gia Việt Nam, khoa nhạc cụ truyền thống. Hà Chương chia sẻ: “Sứ mệnh của tôi là người thắp lửa đam mê! Lửa ở đây là sự ấm áp, hạnh phúc và là sức mạnh tiềm tàng trong mỗi con người. Tôi muốn được lan truyền ngọn lửa và những năng lượng tích cực đến những người xung quanh để họ dễ dàng vượt qua những thử thách đời thường.”
Bên cạnh đó, danh ca Khánh Ly từng gây ấn tượng với hồi ký Đằng sau những nụ cười, vén bức màn sau ánh hào quang sân khấu để độc giả thấy được những cay đắng cũng như cái giá mà người nghệ sĩ thường phải trả khi trót dấn thân vào con đường nghệ thuật. NSƯT Thành Lộc có tự truyện Tâm thành và lộc đời kể về những năm tháng lăn lộn với đời, sống cùng nghề của người nghệ sĩ. Người đọc tự truyện có thể trưởng thành cùng NSƯT Thành Lộc, lớn lên cùng những trải nghiệm và cái nhìn cuộc đời của một nghệ sĩ đáng ngưỡng mộ về tài năng lẫn đức độ.
Hoàng Anh