Nối mạng máy tính tiền với cơ quan thuế: Cần có lộ trình

	Doanh nghiệp đợi gói hỗ trợ thuế mới
	Miễn, giảm 138.000 tỷ đồng thuế, phí
	Lý giải nguyên nhân không đề nghị giảm thuế cho người làm công ăn lương

Kỳ vọng công bằng, hạn chế trốn thuế

Theo dự thảo thông tư này, các cá nhân kinh doanh trung tâm thương mại, siêu thị, quán ăn, nhà hàng, khách sạn (không bao gồm hộ kinh doanh khoán)… sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Bên cạnh đó, các lĩnh vực khác như: dịch vụ vui chơi, giải trí; đại lý bán lẻ hàng tiêu dùng, cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng… cũng sẽ phải sử dụng máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế.

Thực tế, từ cuối quý III/2019, khi triển khai Nghị định số 119/2018 về hóa đơn điện tử, ngành thuế ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM đã thí điểm chương trình kết nối với máy tính tiền của các đơn vị kinh doanh như nhà hàng, khách sạn, siêu thị, trung tâm thương mại... với cơ quan thuế để làm tiền đề nhân rộng ra địa bàn cả nước.

Nếu người tiêu dùng có thể đổi đơn mua sắm lấy hàng thiết yếu sẽ kích thích thanh toán không dùng tiền mặt

Bà Tạ Thị Phương Lan - Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh thuộc Tổng cục Thuế cho biết, chương trình thí điểm này thực hiện trên 150 cơ sở kinh doanh ở các thành phố lớn đã mang lại những kết quả nhất định. Việc kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế đã giúp kiểm soát được doanh thu tính thuế, tránh thất thu, đồng thời tạo được sự công bằng cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh.

“Vì thế, Tổng cục Thuế sẽ nghiên cứu để báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ có chính sách ưu đãi đối với đơn vị thực hiện việc kết nối này”, bà Lan cho biết.

Từ thực tiễn, ông Nguyễn Văn Thức - Chủ tịch Công ty TNHH Đại lý thuế BCTC (TP.HCM) cho rằng, hiện nay việc né thuế, trốn thuế ở khối doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ khá phổ biến. Mỗi điểm bán lẻ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) doanh thu có thể gấp 10 lần các doanh nghiệp trong nước, nhưng nếu họ không xuất đủ hóa đơn cho khách hàng, hoặc rút bớt doanh thu xuống sẽ rất dễ dàng và không ai kiểm soát được. Vì thế việc bắt buộc những đơn vị kinh doanh bán lẻ lớn phải kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế sẽ giúp kiểm soát tốt hơn việc trốn thuế.

Tuy nhiên, ông Thức cho rằng để làm được việc này cần phải có chế tài hợp lý. Bên cạnh đó cũng cần phải có giải pháp để hạn chế tâm lý thích thanh toán tiền mặt của người tiêu dùng, thậm chí có thể bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt các cơ sở bán lẻ có kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế thì triển khai mới hiệu quả.

Cần có lộ trình

Theo luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, mặc dù Nghị định 123/2020/NĐ-CP sẽ giúp tạo ra sự công bằng, minh bạch trong việc khai nộp thuế đối với các doanh nghiệp bán lẻ hàng hóa. Tuy nhiên, khi triển khai trên thực tế cũng có nhiều vướng mắc. Theo đó, khi doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế sẽ phụ thuộc vào đường truyền của Tổng cục Thuế để xác thực hóa đơn trước khi gửi cho khách hàng. Nếu đường truyền này gặp trục trặc thì sẽ làm chậm trễ việc xuất hóa đơn, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh.

Ngoài ra, khi sử dụng hóa đơn có mã của cơ quan thuế, các đơn vị kinh doanh sẽ mất đi quyền xử lý hóa đơn điện tử khi bị sai sót trong trường hợp hóa đơn chưa gửi cho người mua. Bởi hiện nay nếu sai sót trong hợp đồng mua bán hàng hóa mà doanh nghiệp tự xuất hóa đơn thì họ có thể sửa trên bản điện tử rồi gửi lại cho khách hàng. Nhưng nếu sử dụng hóa đơn có mã của cơ quan thuế thì lại phải thông báo hủy hóa đơn và chờ cơ quan thuế xác nhận mới thay thế được. Quy trình này nhanh hay chậm phụ thuộc hoàn toàn vào cơ quan thuế từng địa phương.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Đinh Xuân Quang - chủ một chuỗi cửa hàng chuyên kinh doanh đồ nội thất văn phòng tại TP.Thủ Đức cho biết, việc bắt buộc kết nối thông tin doanh thu với cơ quan thuế sẽ khiến các doanh nghiệp kinh doanh nhỏ lẻ gặp khó khăn. Bởi để kết nối được với hệ thống thuế thì phải trang bị máy tính tiền, xây dựng hệ thống quản lý và thuê người xuất hóa đơn. Các chi phí này đối với doanh nghiệp kinh doanh nhỏ là rất áp lực.

“Chưa kể mình lắp đặt máy móc điện tử đàng hoàng nhưng các cơ sở khác họ không làm, họ lách bằng cách thanh toán tiền mặt, không nhập dữ liệu bán hàng vào hệ thống thì mình lại bị thiệt, giảm sức cạnh tranh”, ông Quang bày tỏ.

Với những bất cập trên, ông Nguyễn Văn Thức cho rằng, ngành thuế cần có lộ trình phù hợp cho vấn đề này. Trong đó, cần phải có những giải pháp tính đến quyền lợi của người tiêu dùng. Chẳng hạn có thể khuyến khích người mua hàng thanh toán không dùng tiền mặt và giữ hóa đơn. Mỗi tổng hóa đơn mua sắm từ 2 triệu đồng trở lên có thể đổi được 1 lít xăng hoặc dầu ăn, gạo, đồ dùng thiết yếu.

Ngoài ra, có thể căn cứ vào hóa đơn tiêu dùng để khấu trừ thuế thu nhập cá nhân. Vì từ trước đến nay thuế thu nhập cá nhân mới chỉ được giảm trừ gia cảnh mà chưa có chính sách khấu trừ một phần chi tiêu hàng tháng vào tiền nộp thuế.

“Khi có chính sách khấu trừ và có quyền lợi quy đổi thì người tiêu dùng sẽ thanh toán không dùng tiền mặt để giữ hóa đơn. Từ đó các cơ sở kinh doanh cũng lộ rõ doanh thu thật và nộp thuế nhiều hơn. Cái này cũng giống như nhà nước hỗ trợ cho người tiêu dùng mà có thể thu đủ được thuế của các đơn vị bán lẻ”, ông Thức phân tích.