Thúc đẩy phát triển ngành thủy sản bền vững
12:16 | 12/04/2022
Nhu cầu thị trường quốc tế về các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ rất lớn, trong khi đó, tỷ lệ cấp giấy chứng nhận xuất xứ cho sản phẩm này tại Việt Nam chưa nhiều. Sản phẩm còn thiếu đa dạng ít giá trị gia tăng…
Với 3.260 km chiều dài bờ biển và khoảng 1,75 triệu ha bãi triều là lợi thế tiềm năng của Việt Nam cho phát triển thuỷ sản nói chung và các loài thân mềm nói riêng. Thực tế, nuôi trồng hải sản đang là ngành kinh tế đóng góp không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), tổng diện tích tiềm năng phát triển nuôi loài nhuyễn thể tại các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh tới Kiên Giang là trên 206 nghìn ha. Trong năm 2021, tổng sản lượng nhuyễn thể ước đạt trên 300 nghìn tấn, được tiêu thụ tại thị trường trong nước và nhuyễn thể 2 mảnh vỏ được xuất khẩu tới 42 thị trường (như EU, Mỹ, Nhật Bản, Malaysia, Đài Loan, Hàn Quốc, Mexico, Australia…), đạt kim ngạch xuất khẩu trên 125 triệu USD, tăng trên 20% so với năm trước.
Ảnh minh họa |
Ông Trần Công Khôi, Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thuỷ sản (Tổng cục Thuỷ sản) cho biết, có được kết quả trên là nhờ sự chủ động áp dụng công nghệ sản xuất giống và nuôi thương phẩm nhiều đối tượng nhuyễn thể chủ lực, các nhà máy chế biến thủy sản đều được trang bị công nghệ, thiết bị hiện đại, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc; có 13 vùng thu hoạch nhuyễn thể được phép xuất khẩu.
Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản, nuôi nhuyễn thể tại các tỉnh ven biển nước ta hiện còn mang tính tự phát, thiếu quy hoạch; cơ sở hạ tầng còn hạn chế; đầu ra của các sản phẩm nuôi vẫn còn bấp bênh, giá cả không ổn định. Nguồn giống cho nuôi thương phẩm các đối tượng xuất khẩu chính như nghêu, ngao, bào ngư chủ yếu dựa vào tự nhiên nên thiếu tính chủ động về chất lượng và số lượng.
Cùng với đó, môi trường vùng nuôi nhuyễn thể có xu hướng xấu đi. Trong những năm gầy đây, thời điểm tháng 7 - 8 và từ tháng 10 đến tháng 3 hàng năm thường xuyên xuất hiện hiện tượng ngao chết hàng loạt, mà nguyên nhân chủ yếu do mật độ nuôi cao, kết hợp với biến động bất thường của độ mặn, thời gian phơi bãi và ngao nhiễm tác nhân gây bệnh.
Thực tế, nhu cầu thị trường quốc tế về các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ rất lớn, trong khi đó, tỷ lệ cấp giấy chứng nhận xuất xứ cho sản phẩm này tại Việt Nam chưa nhiều. Sản phẩm còn thiếu đa dạng ít giá trị gia tăng…
Ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Bộ NN-PTNT) thông tin thêm, hiện tại các lô hàng nhuyễn thể hai mảnh vỏ xuất khẩu của Việt Nam vẫn bị nước ngoài cảnh báo về an toàn thực phẩm, trong đó: EU cảnh báo 3 lô nghêu hấp nhiễm Salmonella (năm 2021); Đài Loan cảnh báo hàu tươi ướp đá từ Vân Đồn - Quảng Ninh phát hiện Norovirus (năm 2020: 10 lô, năm 2021: 2 lô).
Năm 2022, theo dự báo, ngành hàng nhuyễn thể tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như: nguồn lợi suy giảm, chất lượng con giống không ổn định dẫn đến tỷ lệ hao hụt cao, tác động của ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Cùng với đó là các đòi hỏi về chất lượng an toàn thực phẩm ngày càng cao, trong khi công tác quản lý môi trường, quản lý nuôi còn nhiều bất cập; nhiều nơi, nhiều vùng sản xuất sản phẩm không đảm bảo kích cỡ, tỷ lệ thịt/vỏ thấp…
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đã đề nghị Tổng cục Thủy sản chỉ đạo các địa phương tổ chức triển khai có hiệu quả các quy định của Luật Thủy sản năm 2017 trong sản xuất giống, nuôi thương phẩm các đối tượng nhuyễn thể có giá trị kinh tế, tổ chức quản lý điều kiện, quan trắc môi trường vùng nuôi nhuyễn thể; Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cần chủ động, thường xuyên đánh giá diễn biến thị trường, đề xuất giải pháp, kịp thời thông tin để người dân biết, có kế hoạch sản xuất phù hợp; Cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản kiểm soát tốt chất lượng, an toàn thực phẩm sản phẩm nhuyễn thể 2 mảnh vỏ xuất khẩu; xây dựng và hoàn thiện hệ thống kiểm tra, chứng nhận sản phẩm sau thu hoạch, trước khi rời khỏi nhà máy chế biến; Cục Thú y phải tăng cường kiểm dịch và kiểm soát dịch bệnh trong sản xuất giống, nuôi thương phẩm. Đẩy mạnh xây dựng, phát triển cơ sở, vùng sản xuất giống, nuôi nhuyễn thể an toàn dịch bệnh.
Duy Khánh