Thị trường lao động Mỹ trước ‘di sản kỳ lạ’ của Covid-19
09:50 | 22/02/2023
Bất chấp tình trạng sa thải lan rộng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, một số nhà tuyển dụng không thể thuê kịp nhân công, điều này được các chuyên gia mô tả như một “di sản kỳ lạ” mà nền kinh tế Mỹ phải đối mặt từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu cách đây ba năm.
Áp-phích tuyển dụng trước cửa nhà hàng Chipotle tại New York, Mỹ. Ảnh: Reuters |
Những “gã khổng lồ” công nghệ như Meta, amazon và Microsoft… đã liên tục tuyên bố cắt giảm việc làm trong vài tuần qua. Tổng cộng, các nhà tuyển dụng có trụ sở tại Mỹ đã cắt giảm gần 103.000 việc làm trong tháng Một, mức độ cắt giảm nhất kể từ tháng 9/2020, theo một báo cáo được công bố vào đầu tháng này từ công ty cung cấp việc làm Challenger, Grey & Christmas.
Nhưng ở chiều ngược lai, các nhà tuyển dụng tại Mỹ cũng đã tạo thêm 517.000 việc làm vào tháng trước, gần gấp ba lần con số mà các nhà phân tích dự đoán. Điều này cho thấy thị trường lao động vẫn còn khan hiếm, đặc biệt là trong các lĩnh vực dịch vụ mà trước đó bị ảnh hưởng nặng nề trong giai đoạn đại dịch hoành hành, đặc biệt là các lĩnh vực nhà hàng và khách sạn.
Một nước Mỹ năng động đang khiến việc dự đoán triển vọng của nền kinh tế số một thế giới trở nên khó khăn hơn. Chi tiêu của người tiêu dùng vẫn mạnh mẽ đáng ngạc nhiên, bất chấp những thách thức từ lãi suất cao hơn và lạm phát dai dẳng hơn.
David Kelly, chiến lược gia trưởng toàn cầu tại JP Morgan Asset Management, cho rằng tất cả đều là một phần “di sản kỳ lạ” của đại dịch Covid-19.
Cục Thống kê Lao động dự kiến sẽ công bố bảng lương phi nông nghiệp tiếp theo của Mỹ vào ngày 10/3 sắp tới.
Một số nhà phân tích và nhà kinh tế cảnh báo rằng sự yếu kém trong một số lĩnh vực, tiết kiệm hộ gia đình giảm sút và lãi suất cao hơn có thể càng làm trầm trọng thêm tình trạng việc làm suy giảm trong các lĩnh vực, đặc biệt nếu chi phí tiền lương không theo kịp lạm phát.
Theo dữ liệu gần đây nhất từ Cục Thống kê Lao động Mỹ, tiền lương cho người lao động trong ngành giải trí và khách sạn đã tăng lên 20,78 USD/giờ trong tháng Một, cao hơn đáng kể so với mức 19,42 USD/giờ vào cùng kỳ năm trước.
Nhiều người sử dụng lao động đã phải đối mặt với thách thức thu hút và giữ chân nhân viên trong vài năm qua, do các khó khăn về việc thu xếp dịch vụ chăm sóc trẻ em cho người lao động và nơi làm việc đủ cạnh tranh với lịch làm việc phù hợp và chi trả lương tốt hơn.
Với lãi suất tăng và lạm phát tiếp tục ở mức cao, người tiêu dùng có thể giảm chi tiêu, điều đó cũng gây ra tình trạng bỏ việc và giảm nhu cầu được tuyển dụng trong các lĩnh vực đang phát triển mạnh.
Aneta Markowska, nhà kinh tế trưởng tại Jefferies, cho biết: “Khi bạn mất việc, vấn đề không chỉ là bạn mất việc mà nền kinh tế còn chịu tác động theo số nhân.
Nó có nghĩa là trong khi xuất hiện tình trạng sa thải ở một số công ty công nghệ, và nếu tỷ lệ mất việc tăng đáng kể sẽ khiến các hộ gia đình giảm mạnh chi tiêu cho các dịch vụ và hàng hóa không thiết yếu, bao gồm cả sản phẩm công nghệ, qua đó làm các công ty này thêm khó khăn và vòng xoáy sa thải lại tiếp tục lặp lại.
Thiết lập lại thế nào?
Một số vụ sa thải gần đây lại đến từ chính các công ty đã tăng cường tuyển dụng nhân sự trong thời gian diễn ra đại dịch, khi công việc từ xa và thương mại điện tử trở thành kênh việc làm và tạo ra năng lực chi tiêu chính của người tiêu dùng.
Tháng trước, Amazon đã thông báo cắt giảm 18.000 việc làm. Công ty có trụ sở tại Seattle (Mỹ) này đã tuyển dụng 1,54 triệu người vào cuối năm ngoái, gần gấp đôi con số vào cuối năm 2019, thời điểm trước đại dịch, theo báo cáo của công ty.
Microsoft cho biết họ đang cắt giảm 10.000 việc làm, khoảng 5% lực lượng lao động của mình. Gã khổng lồ phần mềm này có 221.000 nhân viên tính đến cuối tháng 6 năm ngoái, tăng từ 144.000 trước đại dịch.
Michael Gapen, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Bank of America Global Research, cho biết: “Công nghệ từng là lĩnh vực đang phát triển và nó đã khởi sắc hơn tương đối”.
Nhưng cùng lúc, nhiều công ty khác vẫn đang cố gắng bổ sung nhân viên. Boeing là một ví dụ, hãng sản xuất máy bay này đang có kế hoạch thuê 10.000 nhân công trong năm nay, đa số là nhân sự lĩnh vực sản xuất và kỹ thuật. Tuy nhiên, Boeing cũng sẽ cắt giảm khoảng 2.000 việc làm khác, chủ yếu là trong các bộ phận nhân sự và tài chính, thông qua sa thải và tinh giản.
Thiết lập lại này nhằm mục đích giúp gã khổng lồ hàng không vũ trụ tăng sản lượng máy bay mới để phục hồi các đơn đặt hàng với doanh số bán hàng lớn cho các hãng hàng không như United và Air India.
Các hãng hàng không và công ty hàng không vũ trụ từng chịu ảnh hưởng nặng nề ngay khi đại dịch bắt đầu, khi nhu cầu đi lại giảm sút nghiêm trọng nhưng hiện đang cố gắng bắt kịp các thay đổi. Hiện các hãng hàng không đang phải tranh giành tuyển dụng phi công trong một thị trường lao động thiếu hụt chuyên môn này, đối nghịch với nhu cầu trải nghiệm du lịch và ăn uống tăng lên.
Chipotle - một thương hiệu thức ăn nhanh của Mỹ, chuyên về bánh taco và burrito - đang có kế hoạch thuê 15.000 nhân công để chuẩn bị cho một mùa Xuân nhu cầu tiêu dùng với các sản phẩm của họ tăng cao hơn và để nỗ lực mở rộng mạng lưới.
Nỗ lực giữ lao động
Các doanh nghiệp lớn và nhỏ đang ngày càng nhận thấy họ cần phải tăng lương để thu hút và giữ chân người lao động. Các ngành không được người lao động ưa chuộng, chẳng hạn như nhà hàng và hàng không vũ trụ, đang củng cố lại lực lượng lao động sau khi sa thải nhân công trước đó.
Walmart cho biết họ sẽ tăng mức lương tối thiểu cho nhân viên cửa hàng lên 14 USD/giờ để thu hút và giữ chân người lao động.
Khách sạn The Miner’s ở Butte, bang Montana đã tăng lương theo giờ cho vị trí quản lý từ 1,5 USD/giờ lên 12,5 USD/giờ trong sáu tuần qua vì tỷ lệ doanh thu cao nhưng thiếu hụt nhân công, Cassidy Smith, tổng giám đốc của khách sạn cho biết.
Các sân bay và công ty nhượng quyền cũng đã chạy đua để thuê nhân công trong bối cảnh ngành du lịch phục hồi mạnh mẽ. Sân bay quốc tế Phoenix Sky Harbor đã tổ chức các hội chợ việc làm hàng tháng và cung cấp một số voucher chăm sóc trẻ em cho nhân viên để tăng khả năng tuyển dụng.
Sân bay quốc tế Austin-Bergstrom, nơi số ghế trong lịch trình bay quý này đã tăng 48% so với cùng kỳ năm 2019, đã đưa ra một số sáng kiến, chẳng hạn như tiền thưởng giới thiệu 1.000 USD/lao động để khuyến khích ký kết hợp đồng lao động và giữ chân nhân viên được giới thiệu.
Sân bay cũng tăng lương theo giờ cho các đại diện tại cơ sở sân bay từ 16,47 USD/giờ vào năm 2022 lên 20,68 USD/giờ vào năm 2023.
“Austin có chi phí sinh hoạt cao”, Kevin Russell, phó giám đốc tài năng của sân bay nói, lý giải quyết định tăng lương nói trên và cho biết tỷ lệ giữ chân nhân viên đã được cải thiện.
Tuy nhiên, thợ điện, thợ ống nước và thợ sửa điều hòa nhiệt độ là các lĩnh vực rất khó giữ nhân viên, vì họ có thể làm việc ở những nơi khác không phải 24/7 và được trả lương cao hơn, ông nói.
Công nhân mới của nhiều công ty cần được đào tạo, một yếu tố tốn thời gian để một số ngành tăng tốc trở lại, ngay cả khi việc thu hút nhân viên mới trở nên dễ dàng hơn.
“Tuyển dụng không còn là một thách thức nữa”, Giám đốc điều hành Boeing, Dave Calhoun, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào tháng Một. “Mọi doanh nghiệp đều có thể thuê những người họ cần. Tất cả vấn đề chỉ là mất thêm thời gian đào tạo để cuối cùng họ có thể sẵn sàng thực hiện các công việc phức tạp mà chúng tôi yêu cầu”.
M.Hồng