Khi hướng nghiệp sớm cho giới trẻ trở thành xu hướng

Đại học không phải là lựa chọn duy nhất

Những năm gần đây, nhiều phụ huynh dần nhận ra rằng con đường đại học không phải lựa chọn duy nhất cho con em mình. Đặc biệt với các em không thực sự mạnh về học thuật, việc theo đuổi đại học “bằng mọi giá” có thể dẫn đến lãng phí thời gian và chi phí, trong khi hiệu quả đầu ra lại không cao.

TS. Trần Văn Công, Chuyên gia Giáo dục nghề nghiệp, cho rằng việc định hướng nghề nghiệp sớm và đúng đắn cho học sinh phổ thông là yếu tố then chốt để giúp các em phát huy năng lực, tránh lãng phí thời gian và tài chính. Không phải ai cũng phù hợp với con đường đại học nên hướng nghiệp cần dựa trên năng lực, sở thích và xu hướng thị trường lao động. Nếu chọn đúng nghề, các em có thể phát triển bền vững, thậm chí thành công sớm hơn cả khi theo học đại học một cách miễn cưỡng.

Có tới 85% học viên học nghề nhận được việc làm ngay sau khi tốt nghiệp

Trên thực tế, nhiều gia đình đã chọn cách hướng con theo học nghề sớm. Theo Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên, tỷ lệ học sinh chọn học nghề sau THPT đang gia tăng. Năm 2024, cả nước có hơn 2,3 triệu học viên theo học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Trong số các nghề hút học viên, sửa chữa xe đang là lĩnh vực nổi bật bởi tính ổn định, thu nhập tốt và nhu cầu thị trường ngày càng cao.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, đến cuối năm 2024, Việt Nam có hơn 70 triệu xe máy và gần 6 triệu ô tô đang lưu hành. Mỗi chiếc xe đều cần bảo trì, sửa chữa định kỳ, chưa kể những người chơi xe có nhu cầu nâng cấp, trang trí, độ lại theo sở thích cá nhân.

Anh Nguyễn Duy Tần, chủ một gara tại Hà Nội chia sẻ, chỉ cần tay nghề khá và chăm chỉ, thợ sửa xe hiện nay dễ kiếm từ 12 - 20 triệu đồng/tháng. Với người chuyên làm cải hoán xe hoặc chăm sóc xe cao cấp, thu nhập còn gấp rưỡi, gấp đôi. Điều quan trọng nhất là nghề này không sợ thất nghiệp.

Một điểm đặc biệt là thị trường ngày càng phân nhánh. Ngoài sửa chữa truyền thống, còn có các mảng như: Cải hoán xe chuyên nghiệp để thay đổi hình dáng, nâng cấp động cơ, âm thanh, ánh sáng, phanh, lốp... Những dạng công việc này đòi hỏi kỹ thuật cao, tư duy thẩm mỹ và tính chuyên nghiệp nên đồng nghĩa với mức thu nhập tương xứng.

Hướng nghiệp phù hợp - cơ hội bền vững

Điểm đáng chú ý là nghề sửa xe không chỉ phù hợp với học sinh không học đại học, mà còn là “mỏ vàng” cho những bạn trẻ đam mê kỹ thuật, mê xe, thích sự sáng tạo trong môi trường thực tiễn.

Tại các trường nghề, chương trình đào tạo hiện đại, sát với thực tiễn giúp học viên có thể đi làm sau 6 tháng đến 2 năm. Nhiều trường còn liên kết với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra hoặc cho học sinh thực tập ngay trong quá trình học.

Ông Trần Văn Lực, Giám đốc một trung tâm dạy nghề ô tô tại Hà Nội cho biết, có khoảng 85% học viên của chúng tôi nhận được việc làm ngay sau khi tốt nghiệp, một số được các gara lớn giữ lại từ thời thực tập. Học viên giỏi có thể mở tiệm riêng sau vài năm đi làm.

Thậm chí, một số học viên sau khi học nghề đã tự quay video chia sẻ kinh nghiệm, sửa xe online trên mạng xã hội, thu hút hàng trăm nghìn lượt theo dõi và có thêm nguồn thu từ quảng cáo.

Một điểm cộng lớn nữa của nghề này là cơ hội khởi nghiệp rõ ràng. Với kinh nghiệm 3 - 5 năm và vốn đầu tư ban đầu từ 100 - 300 triệu đồng, nhiều thợ sửa xe có thể mở tiệm riêng. Nếu chọn làm dịch vụ lưu động hoặc chuyên biệt hóa vào một mảng (như chăm sóc xe ô tô cao cấp), mức đầu tư linh hoạt và khả năng sinh lời cao.

Bên cạnh đó, khi công nghệ ngày càng phát triển, việc học thêm các kỹ năng mới như chẩn đoán lỗi bằng phần mềm, sửa xe điện hay tư vấn khách hàng... giúp người làm nghề luôn có cơ hội thăng tiến.

Khi có tay nghề cao thì các học viên sẽ nắm chắc cơ hội khởi nghiệp rõ ràng