Nâng hạng thị trường chứng khoán: Cơ hội mới để thu hút dòng vốn quốc tế, nâng tầm vị thế thị trường

Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN)

“Có lẽ không ai trong số chúng ta cách đây 25 năm có thể hình dung được quy mô và mức độ phát triển mà thị trường đã đạt được đến ngày hôm nay. Trong khoảng thời gian đó, chúng ta đã thu hẹp khoảng cách với hầu hết các thị trường trong khu vực ASEAN. Tính đến thời điểm hiện tại, quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đã đạt mức trên 8.000.000 tỷ đồng, tương đương với 71,4% GDP trong năm 2024. Thị trường trái phiếu cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, và tính đến cuối tháng 6/2025, giá trị niêm yết của trái phiếu đã đạt 2.500.000 tỷ đồng, tương đương 21,7% GDP”, ông Hải cho biết.

Cũng theo đại diện UBCKNN, hiện nay, chúng ta đang có hơn mười triệu nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Về thanh khoản, của thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở mức cao nhất khu vực Đông Nam Á, vượt trội hơn so với tất cả các thị trường có lịch sử phát triển từ 75 đến 100 năm.

“Ngay trong ngày hôm qua (29/7), chúng ta đã chứng kiến một phiên giao dịch vô cùng sôi động. Theo ước tính của chúng tôi, đây là lần đầu tiên thanh khoản trong một ngày giao dịch vượt mốc 3 tỷ đô la Mỹ. Điều này là minh chứng rõ nét cho sự sôi động cũng như độ sâu của thị trường chúng ta”, ông Hải cho biết thêm.

Những con số trên cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, không chỉ là một kênh đầu tư mà còn là một kênh huy động vốn trung và dài hạn ngày càng hiệu quả cho nền kinh tế. Với vai trò quan trọng đó, việc nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi không chỉ mang ý nghĩa cải thiện hình ảnh quốc gia mà còn là giải pháp chiến lược nhằm thu hút dòng vốn dài hạn và nâng cao tiêu chuẩn thị trường.

Để thúc đẩy cải cách thể chế, Chính phủ đã xác định rõ định hướng này. Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 được ban hành theo Quyết định 1726, trong đó đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán vào năm 2025.

“Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ, trong thời gian qua, Bộ Tài chính và UBCKNN đã và đang khẩn trương rà soát, sửa đổi nhiều văn bản pháp quy để từng bước tháo gỡ các nút thắt trong quá trình xem xét nâng hạng, đáp ứng các tiêu chuẩn của các tổ chức xếp hạng quốc tế. Đồng thời, chúng tôi cũng tích cực phối hợp với các bộ, ngành để quyết liệt triển khai các giải pháp đáp ứng tiêu chí của các tổ chức xếp hạng thị trường, hướng tới mục tiêu nâng hạng từ cận biên lên thị trường mới nổi. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta đã đạt được những kết quả rất đáng kể”, ông Hải nhấn mạnh thêm.

Việc nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế đang là đòi hỏi diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến gần thời điểm quan trọng trong lộ trình nâng hạng. Theo kế hoạch, tổ chức xếp hạng FTSE Russell sẽ công bố kết quả đánh giá thị trường Việt Nam trong kỳ xét duyệt tháng 9 tới đây. Đây là bước tiến có ý nghĩa chiến lược, mở ra khả năng thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế quy mô lớn, ổn định và dài hạn.

Việc nâng hạng thị trường đã được xác định là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Tại Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, đã nêu rõ quan điểm: “Khẩn trương nâng hạng, tái cơ cấu thị trường chứng khoán để nâng cao chất lượng và mở rộng kênh huy động vốn ổn định, chi phí thấp cho kinh tế tư nhân.”

Về tình hình và những thách thức hiện tại, các chuyên gia chứng khoán cho biết, đến nay thị trường chứng khoán Việt Nam đã nhiều lần lỡ hẹn với mục tiêu nâng hạng do các vấn đề về hạ tầng kỹ thuật, cơ chế thanh toán, tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại các doanh nghiệp lớn.

Trong năm 2021, thị trường chứng khoán đã hút được nguồn vốn lớn từ trong và ngoài nước, tuy nhiên vẫn gặp phải tình trạng nghẽn lệnh, sập nguồn, sập điện, ảnh hưởng đến giao dịch của nhà đầu tư. Tuy nhiên, các trong thời gian qua, Đảng, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã nỗ lực thực hiện cải cách thể chế, hệ thống pháp luật, hạ tầng kỹ thuật để chuẩn bị cho việc nâng hạng thị trường.

Việc tháo gỡ các nút thắt lớn như cho phép nhà đầu tư nước ngoài đặt lệnh mua cổ phiếu không cần đủ tiền, đưa hệ thống giao dịch mới KLX vào vận hành cũng đã tạo ra nhiều cơ hội mới cho thị trường. Thanh khoản và chỉ số thị trường đã được cải thiện đáng kể, đặc biệt trong 6 tháng đầu năm 2025, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt khoảng 21.297 tỷ đồng.

Từ góc nhìn của nhà đầu tư Hàn Quốc cho biết, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ đón nhận nhiều cơ hội mới để tăng trưởng tích cực ở nửa cuối năm 2025. Các tổ chức xếp hạng như FTSE, MSCI vẫn đưa ra những tiêu chí đánh giá khắt khe, đòi hỏi các thị trường trong giai đoạn chuyển giao cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Kỳ đánh giá nâng hạng vào tháng 9/2025 được kỳ vọng là thời điểm then chốt để Việt Nam được nâng hạng, với khả năng cao khoảng 80%.

Về vai trò và kỳ vọng của các bên liên quan, với việc Đảng, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã có những động thái quyết liệt để thúc đẩy việc nâng hạng thị trường. Các công ty chứng khoán cũng đã triển khai tốt các chính sách mới, kỳ vọng việc lấy ý kiến của FTSE đối với các tổ chức đầu tư sẽ giúp tháo gỡ vướng mắc cuối cùng. Nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, kỳ vọng vào cơ hội nâng hạng để tăng cường đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Các chuyên gia chứng khoán cũng cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng, với những nỗ lực cải cách và triển vọng nâng hạng thị trường. Các bên liên quan đều kỳ vọng vào việc Việt Nam sẽ được nâng hạng trong kỳ đánh giá vào tháng 9/2025, tạo ra cơ hội mới để thu hút dòng vốn quốc tế và nâng tầm vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế.