Xây dựng cơ chế để thu hút nhân tài khoa học - công nghệ

Thông tin tại họp báo, trong tháng 7, Bộ KH&CN đã ghi nhận tổng doanh thu toàn ngành tăng mạnh 22,6% so với cùng kỳ năm trước, đóng góp hơn 107 nghìn tỷ đồng vào GDP quốc gia. Điều này khẳng định vai trò trung tâm của KH&CN trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số và phát triển bền vững.

Doanh thu công nghiệp ICT đạt 478.539 tỷ đồng, tăng 9,4%. Sản lượng bưu chính tháng 7 ước đạt 330 triệu bưu gửi, tăng 18,7%. Tốc độ mạng di động Việt Nam xếp thứ 19 toàn cầu (148,64 Mbps), tăng 29 bậc.

Tổng số tiêu chuẩn đã công bố là 40 tiêu chuẩn Việt Nam; số tiêu chuẩn ISO/IEC được chấp nhận là TCVN là 36 tiêu chuẩn Việt Nam.

Tổng giao dịch trên Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NDXP): 3,3 tỷ giao dịch thành công tính đến 18/7/2025. Chỉ số hạ tầng chất lượng VQII tháng 6 tăng 2,054%, đóng góp ước tính 0,87 tỷ USD vào GDP.

Toàn cảnh họp báo

Liên quan đến thể chế, Bộ KH&CN sẽ tập trung xây dựng, trình Chính phủ 4 dự án Luật: Luật sửa đổi Luật Công nghệ cao; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Chuyển đổi số; bảo đảm tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV.

Ông Hoàng Anh Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, kỹ thuật chia sẻ một thông tin đáng chú ý: Trong tháng 8, Bộ KH&CN sẽ trình Thủ tướng xác định 3 sản phẩm công nghệ chiến lược cần ưu tiên triển khai ngay nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội, làm mẫu, rút kinh nghiệm, truyền cảm hứng, khẳng định Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ, đặc biệt là công nghệ chiến lược.

Ông Hoàng Anh Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, kỹ thuật (Bộ KH&CN)

Sau khi Thủ tướng phê duyệt, Bộ KH&CN sẽ trình ban hành chiến lược triển khai chi tiết cho từng công nghệ tiên phong, trong đó làm rõ đầu ra, lộ trình cụ thể, nguồn lực tài chính, cơ chế đặc thù, hỗ trợ đầu vào, đầu ra cho toàn bộ quá trình nghiên cứu, phát triển, thương mại hóa. Đại diện Bộ KH&CN cũng cho biết, mục tiêu là sản phẩm nghiên cứu khoa học công nghệ phải đưa ra được thị trường, thương mại hóa được.

Một nội dung khác được quan tâm là chính sách trọng dụng nhân tài trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ông Mai Ánh Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ (Bộ KH&CN) cho biết, với việc Quốc hội thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 đã tạo ra một nền tảng vững chắc và mang tính đột phá để thu hút nhân tài và thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW; Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp Công nghệ số, Bộ KH&CN đang tập trung vào các chính sách cụ thể như xây dựng và ban hành các quy định cụ thể về cơ chế chấp nhận rủi ro; cơ chế tự chủ đối với các tổ chức KH&CN công lập; chính sách ưu đãi vượt trội để phát triển công nghiệp bán dẫn; chính sách thu hút, sử dụng và trọng dụng đối với nhân tài, nhân lực chất lượng cao và quy định về phân chia lợi ích từ kết quả nghiên cứu.

Ông Mai Ánh Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ (Bộ KH&CN)

Bộ KH&CN xác định, trong khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nhân lực chất lượng cao, nhân tài là yếu tố quyết định, không thể thu hút bằng chính sách cứng nhắc. Việc vượt khung lương, cấp nhà ở, điều kiện làm việc không nên xem là đặc ân mà là điều kiện tối thiểu để những người có khả năng tạo đột phá yên tâm làm việc.

Cũng theo ông Hồng, Bộ đang xây dựng, tổ chức triển khai thực hiện Đề án "Phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia"; phát triển các chương trình quốc gia có mục tiêu cụ thể để thu hút các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài về làm việc, cũng như các chuyên gia nước ngoài có kinh nghiệm.

Các chương trình này có thể bao gồm gói hỗ trợ tài chính đặc biệt, điều kiện làm việc ưu việt, và cơ hội phát triển sự nghiệp rõ ràng; đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng và môi trường nghiên cứu.

Cùng đó, nâng cấp các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, xây dựng các khu công nghệ cao, vườn ươm công nghệ để tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo và đổi mới. Khuyến khích mạnh mẽ các doanh nghiệp đầu tư vào R&D, hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học để ứng dụng kết quả khoa học vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh; phát triển thị trường cho các sản phẩm KH&CN. Tạo điều kiện cho các nhà khoa học Việt Nam tham gia vào các dự án quốc tế, các mạng lưới nghiên cứu toàn cầu, đồng thời thu hút các tập đoàn công nghệ lớn đặt trung tâm R&D tại Việt Nam.

Được biết, Bộ Nội vụ đang phối hợp với Bộ KH&CN và các Bộ, ngành liên quan xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút ít nhất 100 chuyên gia hàng đầu về nước làm việc vào tháng 8/2025. Đồng thời, Bộ được giao nhiệm vụ triển khai Chiến lược thu hút nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn 2050, hoàn thành vào tháng 9/2025.