TP. Hồ Chí Minh: Kiến nghị tăng hình phạt và mức xử phạt đối với kinh doanh hàng gian, hàng giả

Công an TP. Hồ Chí Minh đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán dầu gió giả nhãn hiệu nổi tiếng trên địa bàn.

Bên cạnh đó, UBND TP. Hồ Chí Minh cũng kiến nghị Chính phủ tăng mức xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh hàng giả trong Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thống nhất, kết nối liên thông, hệ thống cơ sở dữ liệu được đồng bộ và bảo đảm an toàn thông tin, nắm bắt tình hình hoạt động thương mại điện tử trên cả nước.

Kết hợp dữ liệu dân cư là thông tin quan trọng, hữu ích cho hoạt động phòng, chống tội phạm của các lực lượng chức năng trong công tác chống buôn lậu; đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong việc giám sát, thanh tra, kiểm tra hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng cấm, hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng không đảm bảo chất lượng và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, chống thất thu thuế…

Theo UBND TP. Hồ Chí Minh, thời gian qua, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, tạo được những chuyển biến rõ rệt, tích cực trên toàn diện các lĩnh vực…

Tuy nhiên, đối với TP. Hồ Chí Minh – trung tâm sản xuất, lưu thông và tiêu thụ thực phẩm lớn của cả nước – vẫn còn nhiều thách thức, rào cản, bất cập… về cơ chế chính sách pháp luật, về thực trạng sản xuất, chế biến, phân phối thực phẩm, cũng như trong tổ chức bộ máy, hoạt động phối hợp liên ngành. Tình hình sản xuất và kinh doanh thuốc giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, với việc sản xuất thường do các tổ chức, cá nhân không có chuyên môn thực hiện, không cần nhà xưởng kiên cố và sử dụng các thiết bị thô sơ… Trong giai đoạn từ ngày 1/1/2024 đến ngày 30/6/2025, Công an TP. Hồ Chí Minh đã khởi tố 6 vụ, 37 đối tượng liên quan đến thuốc giả.

Thực trạng hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh diễn ra khá phổ biến và diễn biến phức tạp cả về quy mô lẫn phương thức sản xuất, tổ chức tiêu thụ từ cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ đến các doanh nghiệp lớn. Các đối tượng tổ chức sản xuất, buôn bán thực phẩm rất đa dạng về mẫu mã, tương đương với thực phẩm đạt chất lượng, hơn nữa luôn “linh động” về giá cả và đặc biệt nguy hiểm hơn là hành vi sử dụng các loại hóa chất, phụ gia không được phép sử dụng để chế biến thực phẩm nhằm làm cho thực phẩm cũ, không đạt chất lượng, có lúc ôi thiu trở nên tươi mới để bán ra thị trường…

Trong giai đoạn từ ngày 1/1/2024 đến 30/6/2025, lực lượng Cảnh sát kinh tế, môi trường Công an thành phố đã khởi tố 8 vụ, 27 bị can, tang vật thu giữ: hơn 05 tấn phụ gia thực phẩm (bột ngọt…) các loại…

UBND TP. Hồ Chí Minh cũng cho rằng, do số lượng cơ sở kinh doanh trên địa bàn thành phố quá lớn so với khả năng kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng. Đặc biệt, sau khi hợp nhất TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương, phạm vi quản lý mở rộng cả không gian và số lượng nhưng nhân sự tăng không tương xứng.

Việc kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc vẫn còn tồn tại tại nhiều nhà thuốc, quầy thuốc, đặc biệt là ở khu vực vùng ven, các điểm bán nhỏ lẻ. Nhiều cơ sở không xuất trình được hóa đơn chứng từ hợp lệ, hàng hóa không có nhãn phụ tiếng Việt theo quy định, hoặc có dấu hiệu hàng xách tay, hàng nhập lậu. Các đối tượng thường lợi dụng việc quản lý còn chưa đồng bộ, cũng như khoảng trống trong hậu kiểm để đưa các sản phẩm không đảm bảo chất lượng vào tiêu thụ, gây khó khăn cho việc truy vết khi có phản ánh hoặc phát hiện sai phạm.

Mặc dù có nhiều đối tượng đã bị xử phạt vi phạm hành chính, tuy nhiên do việc kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ đem lại lợi nhuận cao dẫn đến nhiều trường hợp tái phạm. Một bộ phận không nhỏ các đối tượng đã bị xử lý hành chính, xử lý hình sự về các hành vi có liên quan đến sản xuất, kinh doanh dược, thực phẩm chức năng cho nên có kinh nghiệm đối phó với cơ quan chức năng trong việc che giấu hành vi vi phạm của mình. Hơn thế, hệ thống quy định pháp luật liên quan đến sản xuất, kinh doanh và lưu hành hàng giả đã khá đầy đủ nhưng các chế tài xử phạt hành chính trong một số trường hợp còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, nhất là với các hành vi cố ý vi phạm, tái phạm…