Bài học triển khai tự động hóa quy trình từ 6 ngân hàng Việt tiêu biểu

Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)

BIDV được xem là một trong những ngân hàng tiên phong áp dụng tự động hóa quy trình bằng robot (RPA) từ năm 2019 - thời điểm công nghệ này còn mới mẻ ở Việt Nam. Tại thời điểm đó, ngân hàng đã triển khai thành công RPA cho 11 quy trình nghiệp vụ quan trọng, bao gồm ngân hàng số, trung tâm thẻ và chăm sóc khách hàng. Các tác vụ như xử lý giao dịch, đối chiếu dữ liệu, báo cáo quản lý… được robot đảm nhiệm giúp BIDV tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí vận hành mỗi năm và tăng tốc độ xử lý lên gấp 5 lần so với trước. Trong chiến lược số hóa 2021-2025, BIDV đặt mục tiêu tự động hóa 80% quy trình nội bộ vào năm 2025, đồng thời phát triển các giải pháp RPA thông minh tích hợp AI, Machine Learning để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Ngân hàng Tiên Phong (TPBank)

TPBank là một trong những đơn vị áp dụng RPA mạnh mẽ nhất ngành ngân hàng Việt. Ngân hàng này được The Asian Banker vinh danh “Ngân hàng tự động hóa quy trình tốt nhất Việt Nam” năm 2021. Trong giai đoạn 2020-2021, với tốc độ đưa robot vào hoạt động nhanh chóng (trung bình 5 bot/tuần), TPBank đã triển khai gần 300 robot ảo cho nhiều quy trình giao dịch khác nhau. Nhờ RPA, TPBank tiết kiệm được hàng trăm nhân sự vận hành, đồng thời tích hợp thêm các công nghệ AI và trợ lý ảo để đảm bảo trải nghiệm khách hàng liền mạch.

Đại diện ngân hàng cho biết TPBank đang nâng tầm RPA lên mức “tự động hóa thông minh”, kết hợp AI để thực hiện các tác vụ phức tạp như phát hiện gian lận, tự động hóa báo cáo quản trị, giám sát vận hành... và đã lên kế hoạch triển khai khoảng 20 quy trình RPA thông minh (IA) phục vụ các nghiệp vụ này.

Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (Techcombank)

Techcombank đầu tư mạnh mẽ cho RPA trên quy mô toàn hệ thống, phối hợp cùng FPT thiết lập trung tâm “Human & Bot Collaboration Center” để nhân viên và robot ảo cộng tác hiệu quả. Chỉ trong 3 năm (2022-2024), ngân hàng đã tự động hóa hơn 100 quy trình tại 11 khối nghiệp vụ (Tài chính, Rủi ro, Thẻ...); qua đó giải phóng 586.000 giờ công lao động mỗi năm, tương đương tiết kiệm trên 20 tỷ đồng chi phí nhân sự.

“Có những tác vụ công việc trước đây có thể kéo dài đến cả 2-3 ngày, nhưng khi áp dụng bot vào thì chỉ cần 2-3 tiếng. Song song với đó, chi phí vận hành của Techcombank cũng đã giảm đi rất nhiềuˮ. - Anh Thang Trọng Hiếu, Giám đốc Phát triển Phần mềm Techcombank chia sẻ về dự án. Nhờ những bước tiến này, Techcombank trở thành ngân hàng Việt Nam đầu tiên đoạt giải thưởng Celent Model Bank 2025 (hạng mục Quản lý vận hành xuất sắc) và cũng giành loạt giải khu vực của The Asian Banker về sáng kiến tự động hóa.

Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank)

VietinBank sớm thử nghiệm RPA từ 2021, khi tự động hóa quy trình cho vay cầm cố sổ tiết kiệm. Nhờ robot xử lý khoảng 3.000 hồ sơ cầm cố mỗi tháng, ngân hàng tiết kiệm được 65% thời gian so với trước đây. Đến đầu năm 2025, VietinBank hợp tác FPT chính thức khởi động dự án RPA quy mô lớn, sử dụng giải pháp Akabot tích hợp AI để tự động hóa 10 quy trình trọng điểm về truyền nhận file với tổ chức thẻ, theo dõi thu phí, hạch toán và tạo điện thanh toán trong mảng tài trợ thương mại. Dự án dự kiến hoàn thành trong nửa đầu 2025, hứa hẹn giúp VietinBank tiết kiệm hàng nghìn giờ làm việc, xử lý giao dịch nhanh hơn và cải thiện trải nghiệm khách hàng lên tới 80%. Với bước đi này, VietinBank kỳ vọng giữ vững vị trí top đầu về hiệu quả hoạt động (CIR thuộc nhóm 3 thấp nhất thị trường) và tiếp tục mở rộng ngân hàng số phục vụ hơn 20% dân số Việt Nam.

Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank)

Nhận thức RPA là xu hướng tất yếu và yếu tố chiến lược để duy trì lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số, Vietcombank đã và đang chuẩn bị nguồn lực để triển khai mạnh mẽ RPA. Ban lãnh đạo ngân hàng đã phê duyệt thực hiện chuỗi chương trình đào tạo về ứng dụng RPA trên toàn hệ thống, nhằm trang bị tư duy và kỹ năng cho cán bộ về tự động hóa quy trình ngân hàng.

Tháng 3/2025, Vietcombank phối hợp cùng chuyên gia từ Microsoft, FPT akaBot và Noventiq tổ chức khóa đào tạo đầu tiên, giới thiệu xu hướng RPA trên thị trường, định hướng các quy trình tiềm năng có thể tự động hóa tại Vietcombank và chia sẻ kinh nghiệm từ các ngân hàng đi trước. Động thái này cho thấy Vietcombank đã sẵn sàng cho giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số với RPA, trước khi đầu tư triển khai trên diện rộng để tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Ngân hàng Phát triển TP. Hồ Chí Minh (HDBank)

HDBank cũng là một trong những ngân hàng thương mại cổ phần sớm ứng dụng giải pháp RPA “Make in Vietnam”. Năm 2021, đại diện HDBank cho biết ngân hàng đã hoàn thành giai đoạn 1 triển khai robot RPA (hợp tác cùng FPT) nhằm đem lại trải nghiệm mới cho 10 triệu khách hàng trong hệ sinh thái của HDBank. Sau hơn 1 năm triển khai, HDBank đã cắt giảm được 80% khối lượng công việc của nhân sự vận hành; tốc độ xử lý giao dịch tăng gấp 30 lần (từ 3 phút xuống chỉ còn 5 giây) và tỷ lệ sai sót gần như bằng 0. Thành công này giúp HDBank tối ưu đáng kể chi phí vận hành và nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo tiền đề mở rộng RPA sang nhiều nghiệp vụ khác trong tương lai.

Các dự án tự động hóa quy trình kể trên đều có điểm chung là sử dụng nền tảng RPA “nội địa” do doanh nghiệp công nghệ Việt Nam phát triển, tiêu biểu là giải pháp Akabot của FPT hiện đã được triển khai ở hơn 30 ngân hàng và tổ chức tài chính.

Dự án thành công của các ngân hàng kể trên đã khẳng định tiềm năng to lớn của các giải pháp tự động hóa “Make in Vietnam”. Ưu thế nổi trội của các nền tảng nội địa được phát triển bởi các tập đoàn FPT, Viettel, CMC,... nằm ở chỗ chúng được “đo ni đóng giày” cho thị trường Việt Nam: giao diện thân thiện, dễ sử dụng, và nhà cung cấp sẵn sàng hỗ trợ sát sao bằng nguồn lực trong nước.

Bên cạnh tính dễ vận hành, các giải pháp tự động hóa xuất thân từ Việt Nam còn mang lại lợi thế về chi phí và tùy biến. Nhiều ngân hàng trên thế giới sau một thời gian dùng RPA thế hệ cũ đã bắt đầu tính đến việc chuyển đổi nền tảng nhằm cắt giảm chi phí và tận dụng tính năng ưu việt hơn. Ở Việt Nam, ngân hàng Sacombank cũng đã chuyển phần lớn các quy trình tự động hóa sang quản lý trên nền tảng của Akabot. Việc lựa chọn giải pháp RPA nội địa được xem là bước đi đúng đắn cho các ngân hàng Việt: vừa giúp giảm sự phụ thuộc vào sản phẩm ngoại, vừa tối ưu chi phí đầu tư, lại vừa có thể tùy chỉnh linh hoạt cho phù hợp với quy trình đặc thù và quy định bản địa.

Việc các ngân hàng như Vietcombank, VietinBank, Techcombank,... làm chủ công nghệ tự động hóa với sự hỗ trợ của đối tác Việt Nam chỉ là một phần của bức tranh chuyển đổi số rộng lớn hơn. Thực tế, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và tự chủ công nghệ đang trở thành định hướng chiến lược ở tầm quốc gia. Nghị quyết số 57-NQ/TW (tháng 12/2024) của Chính phủ đã tạo cú hích mạnh mẽ, đặt mục tiêu đưa Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số và từng bước trở thành một quốc gia số độc lập, tự chủ, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Đối với những ngân hàng còn đang ở giai đoạn đầu của hành trình số hóa, bài học từ các đơn vị đi trước cho thấy tầm quan trọng của việc có một lộ trình phù hợp: bắt đầu từ quy trình đơn giản dễ thắng, tận dụng sự đồng hành của đối tác công nghệ trong nước như Akabot để nhanh chóng rút ngắn lộ trình dự án (theo khung Fast-To-Mass đã được chứng thực hiệu quả), đồng thời chú trọng đào tạo đội ngũ nội bộ để tự vận hành khi dự án mở rộng trên quy mô lớn. Song song đó, các ngân hàng đã và đang dùng nền tảng RPA thế hệ cũ cũng nên mạnh dạn nghiên cứu phương án chuyển đổi sang giải pháp tự động hóa “Make in Vietnam”, nhằm xây dựng một hạ tầng công nghệ tự chủ và tối ưu hơn cho tương lai.