Sau một năm tăng mạnh, thị trường chứng khoán cần điều gì để đi tiếp?

PGS.TS Võ Đình Trí – Giảng viên Trường IPAG Business School Paris (Pháp)

Năm 2025: thành công về chỉ số, nhưng mất cân đối về cơ hội

Đánh giá tổng thể thị trường chứng khoán Việt Nam đến thời điểm hiện tại, PGS.TS Võ Đình Trí cho rằng năm 2025 là một năm rất thành công khi VN Index tăng khoảng 30%–35%. So với các thị trường trong khu vực và trên thế giới, đây là mức tăng trưởng cao, thậm chí gấp đôi so với thị trường chứng khoán Mỹ nếu so với chỉ số S&P 500.

Bên cạnh diễn biến tích cực của chỉ số, thị trường cũng ghi nhận những chuyển biến rõ nét về chiều sâu. Khối lượng giao dịch bình quân trong năm 2025 tăng mạnh so với năm trước, với giá trị mỗi phiên đạt khoảng 18.000–20.000 tỷ đồng. Số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới ước tính vượt mốc 11 triệu tài khoản, phản ánh sự mở rộng đáng kể của cơ sở nhà đầu tư.

Tuy nhiên, thị trường cũng bộc lộ hiện tượng “xanh vỏ đỏ lòng”, khi đà tăng điểm chủ yếu đến từ một số ít cổ phiếu, trong khi phần lớn cổ phiếu khác giảm mạnh. Thực tế này đặt nền tảng cho kỳ vọng về sự luân chuyển giữa các nhóm ngành trong năm 2026.

Bối cảnh vĩ mô và những điểm cần thận trọng

Bước sang năm 2026, Quốc hội đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 10%, thể hiện quyết tâm cao của Việt Nam. Tuy nhiên, PGS.TS Võ Đình Trí cho biết nhiều tổ chức quốc tế như IMF, World Bank và một số ngân hàng đầu tư đưa ra dự báo thận trọng hơn, với mức tăng trưởng khoảng 7%.

Ở góc độ quốc tế, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ giảm lãi suất và triển vọng kinh tế Mỹ được đánh giá ở trạng thái “Goldilocks”, không quá nóng cũng không quá lạnh, được xem là yếu tố thuận lợi cho nền kinh tế Việt Nam. Dù vậy, trong nước vẫn tồn tại những yếu tố cần thận trọng, bao gồm áp lực lạm phát, tiến độ giải ngân đầu tư công và tăng trưởng tín dụng cao nhưng tiềm ẩn rủi ro.

Trên cơ sở đó, kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam duy trì ở mức 7%–8% được đánh giá là phù hợp và bền vững hơn. Đồng thời, để đạt được các mục tiêu dài hạn đến năm 2045 hoặc 2050, những năm đầu của giai đoạn mới đòi hỏi quyết tâm cao nhằm tạo dư địa cho các giai đoạn sau, khi việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao liên tục trong thời gian dài là rất khó khăn.

Luân chuyển ngành, tăng trưởng lợi nhuận và chiến lược đầu tư

Trên nền tảng tăng trưởng kinh tế nêu trên, PGS.TS Võ Đình Trí nhận định tăng trưởng EPS của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2026 có thể đạt khoảng 12%–15%. Điểm đáng chú ý là sự luân chuyển giữa các nhóm ngành, khi những ngành hoặc cổ phiếu bị tụt lại trong năm 2025 có thể trở thành tâm điểm trong năm 2026.

Một số nhóm ngành được dự báo có mức tăng trưởng cao gồm vật liệu xây dựng và hạ tầng, với mức tăng khoảng 30%, bán lẻ khoảng 25%, cùng với ngân hàng và chứng khoán trong vùng 15%–20%. Riêng lĩnh vực bất động sản được đánh giá là khó dự báo chung do sự phân hóa mạnh và các vấn đề liên quan đến ghi nhận doanh thu.

Về diễn biến thị trường, sau một năm tăng trưởng rất mạnh, việc giảm tốc được xem là cần thiết để duy trì tính bền vững. Trong quá trình đó, hiện tượng hoán đổi danh mục đóng vai trò then chốt, khi nhà đầu tư có xu hướng chốt lời ở những cổ phiếu đã đạt tỷ suất sinh lợi vượt kỳ vọng và chuyển sang các nhóm cổ phiếu hoặc ngành khác. Theo kịch bản này, thị trường vẫn có thể duy trì đà tăng của chỉ số, nhưng với tốc độ chậm hơn. Mức tăng trưởng khoảng 10%–12% trong năm 2026 được đánh giá là hợp lý, đưa VN Index dao động quanh vùng 1.800 điểm.

Ở góc độ chiến lược đầu tư, PGS.TS Võ Đình Trí cho rằng, đầu tư cần được nhìn nhận như một quá trình dài hạn. Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng nguồn vốn nhàn rỗi và có khả năng chấp nhận rủi ro, thay vì chạy theo các biến động ngắn hạn khó dự đoán. Trong bối cảnh năm 2026, các nhóm ngành hưởng lợi từ đầu tư công như ngân hàng, vật liệu xây dựng và hạ tầng được đánh giá có triển vọng. Bên cạnh đó, các ngành bán lẻ, xuất khẩu, logistics và dầu khí cũng được cho là có tiềm năng trong bối cảnh kinh tế tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Việc chốt lời khi đạt mức lợi nhuận vượt trội ở một số cổ phiếu riêng lẻ, đồng thời duy trì tỷ lệ tiền mặt khoảng 20% để sẵn sàng cho các cơ hội xoay vòng, được xem là yếu tố quan trọng trong quản trị rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả đầu tư.