Trung tâm tài chính quốc tế: Bước ngoặt trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngày 21/12, tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Tham dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan, địa phương; các cơ quan ngoại giao, hiệp hội, tổ chức, định chế tài chính, quỹ đầu tư, tập đoàn lớn, chuyên gia uy tín trong nước và quốc tế.

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giới thiệu tóm tắt các nghị định của Chính phủ hướng dẫn triển khai Nghị quyết số 222/2025/QH15 (Nghị quyết 222) về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam của Quốc hội. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu tóm tắt các nghị định của Chính phủ hướng dẫn triển khai Nghị quyết 222 của Quốc hội - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

UBND TP. Hồ Chí Minh và UBND TP. Đà Nẵng công bố các quyết định điều động, bổ nhiệm lãnh đạo cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại 2 thành phố này. Theo đó, ông Trương Minh Huy Vũ, Thành ủy viên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thành phố kiêm nhiệm chức vụ Chủ tịch cơ quan điều hành tại TP. Hồ Chí Minh. Tại Đà Nẵng, cơ quan điều hành do ông Hồ Kỳ Minh, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố, kiêm nhiệm chức vụ Chủ tịch.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về thành lập Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Lễ ra mắt Hội đồng điều hành - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Quyết định số 2755/QĐ-TTg, Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam gồm Chủ tịch Hội đồng là Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. Các Phó Chủ tịch Hội đồng gồm Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được và Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Phạm Đức Ấn. Thành viên Hội đồng điều hành là lãnh đạo một số bộ, cơ quan ngang bộ, gồm: Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp.

Lựa chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu "bước ngoặt" trong tiến trình hội nhập và phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới; là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, hiện thực hóa chủ trương của Trung ương Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, cụ thể hoá Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế.

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ để thu hút nguồn lực đầu tư đơn thuần, mà quan trọng hơn cả, là trở thành huyết mạch thu hút các động lực tăng trưởng mới, với thị trường tài chính, dịch vụ tài chính cao cấp, những cơ chế, chính sách và mô hình quản trị mới, là đòn bẩy để tái cấu trúc nền kinh tế, đưa Việt Nam tiến lên nấc thang mới cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng nhấn mạnh các nhiệm vụ để Trung tâm tài chính quốc tế hoạt động hiệu quả, thực chất, phát huy hiệu quả - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo người đứng đầu Chính phủ, hành trình đi đến sự kiện công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế là một chặng đường đầy trăn trở, thận trọng nhưng cũng rất quyết liệt, thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ, tầm "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn" của Đảng và Nhà nước ta.

Trong đó, một trong những điểm nổi bật là đổi mới tư duy tiếp cận: Thể chế đi trước, mở đường. Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là: "5 thông: thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng, hợp tác thông hiểu"; chỉ đạo tổ chức nhiều hội nghị, lắng nghe ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước, đại diện các tổ chức quốc tế; nghiên cứu kỹ lưỡng cả kinh nghiệm thành công và thất bại từ bên ngoài.

Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 222, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành làm việc không kể ngày đêm để ban hành 08 Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện.

Với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, bao gồm: tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát; cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho công nghệ mới; ưu đãi thuế vượt trội và chính sách visa đặc biệt cho nhân tài; và cách lưu chuyển hàng hóa có hiệu quả.

Nhận thức rõ nguy cơ nếu chỉ đi theo lối mòn của các trung tâm đi trước thì sẽ mãi mãi là người đến sau, Việt Nam lựa chọn mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh". Đây là mô hình phù hợp với bối cảnh hiện nay, cho phép chúng ta khai thác tối đa lợi thế so sánh của từng thành phố, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước:

Tại TP. Hồ Chí Minh: Được định vị là đầu mối tài chính quy mô lớn, tập trung phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ và dịch vụ niêm yết; đóng vai trò là động lực dẫn dắt, kết nối trực tiếp với các dòng vốn trên thế giới và từ các doanh nghiệp.

Lễ công bố Thành viên Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tại TP. Đà Nẵng: Được định vị là trung tâm tài chính chuyên biệt. Tận dụng lợi thế về môi trường sống và hạ tầng du lịch, Đà Nẵng sẽ tập trung vào công nghệ tài chính (Fintech), quản lý gia sản (wealth management) và tài chính xanh. Đây sẽ là "phòng thí nghiệm" cho các mô hình tài chính tương lai.

"Như vậy, Việt Nam chủ trương không cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm tài chính quốc tế trong khu vực, thế giới; mà là yêu cầu tự thân phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững của Việt Nam và khai thác những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước, tìm hướng đi, lối đi riêng và học hỏi từ các trung tâm tài chính khác trên thế giới, với cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để phát triển một mô hình bổ trợ, liên thông, tạo thành một hệ sinh thái tài chính thống nhất, hiệu quả, bền vững, không những trong nước mà cả nước ngoài", Thủ tướng nhấn mạnh.

Lễ công bố Thành viên Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Chuyển sang vị thế người tham gia điều hành, điều phối và quản trị dòng vốn

Thủ tướng cho rằng, việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động là sự khởi đầu của một quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính, với những tác động lan tỏa sâu rộng đến tất cả các ngành, lĩnh vực, các chủ thể của đất nước.

Thứ nhất, nâng tầm vị thế quốc gia: Việt Nam sẽ không còn chỉ được biết đến như một "công xưởng" gia công, mà sẽ trở thành một "mắt xích" quan trọng trong mạng lưới an ninh tài chính toàn cầu, trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chúng ta sẽ chuyển từ vị thế người sử dụng vốn sang vị thế người tham gia điều hành, điều phối và quản trị dòng vốn trong nước và nước ngoài.

Thứ hai, tạo đột phá về nguồn lực: hình thành, phát triển một kênh huy động vốn hiệu quả, quy mô lớn, với chi phí thấp cho phát triển hạ tầng chiến lược (như đường sắt tốc độ cao, năng lượng tái tạo, điện hạt nhân, điện gió ngoài khơi, các công trình trọng điểm quốc gia…) mà không làm tăng trần nợ công; đồng thời là "bệ đỡ" cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam vươn ra biển lớn, tiếp cận các chuẩn mực quốc tế, giá trị tiên tiến và chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ ba, "đột phá của đột phá" về thể chế: lợi ích lớn nhất của trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đo đếm bằng tiền, mà bằng sự đổi mới tư duy quản lý, công nghệ hiện đại với tinh thần "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ công nghệ và sự sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp". Áp lực cạnh tranh quốc tế sẽ thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ hơn, minh bạch hơn, số hóa toàn diện hơn. Những cơ chế thử nghiệm thành công tại Trung tâm sẽ được nhân rộng, tạo động lực thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững.

Thủ tướng nêu rõ, con đường phía trước còn rất dài và nhiều chông gai, khó khăn, thách thức phải vượt qua với quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp và mỗi người dân.

Để Trung tâm tài chính quốc tế hoạt động hiệu quả, thực chất, phát huy hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu các đồng chí Bộ trưởng, Trưởng ngành, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng và các cơ quan, địa phương liên quan tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra; đồng thời đề nghị các đối tác, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước, quốc tế tiếp tục hợp tác, hỗ trợ Việt Nam trong quá trình phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan và UBND TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền tiếp tục đổi mới tư duy quản lý, chuyển hẳn từ "quản lý hành chính" sang "kiến tạo và phục vụ"; xóa bỏ hoàn toàn tư duy "xin - cho". Mọi vướng mắc của nhà đầu tư tại Trung tâm phải được xử lý theo quy trình đặc biệt, "một cửa tại chỗ" với đủ thẩm quyền; báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ nếu vượt thẩm quyền.

Về giám sát rủi ro, bảo đảm cân bằng giữa tự do tài chính và an toàn hệ thống, giữa hiệu quả đầu tư và kiểm soát rủi ro. Yêu cầu cơ quan giám sát phát huy vai trò, hoạt động độc lập, minh bạch, tuân thủ các cam kết quốc tế về chống rửa tiền, không gây phiền hà, khuyến khích cho dòng vốn sạch gắn với công nghệ, hàng hóa, kỹ năng quản lý hiện đại vào Việt Nam.

Thủ tướng khẳng định, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế là một hành trình đầy khát vọng, với nhiều khó khăn, thách thức ở phía trước nhưng chúng ta phải vượt qua và vượt qua một cách ngoạn mục.

Nêu rõ ngay sau Lễ ra mắt, các cơ quan của Trung tâm tài chính quốc tế bắt đầu hoạt động, Thủ tướng yêu cầu Văn phòng Chính phủ, TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng bố trí ngay nguồn lực, kinh phí, trụ sở, trang thiết bị cần thiết; trường hợp có vướng mắc báo cáo ngay Thủ tướng Chính phủ trước ngày 25/12/2025.