Khi lợi nhuận “về đích”, thị trường chứng khoán bước sang chu kỳ nào sau 2025?

Khi động lực lợi nhuận đã lan tỏa nhưng không còn đồng đều, thị trường nhiều khả năng sẽ bước vào pha “chọn chất”

Lợi nhuận về đích: Dấu hiệu phục hồi hay điểm ngoặt của chu kỳ?

Bức tranh lợi nhuận quý IV/2025 được dự báo ghi nhận mức tăng trưởng cao, qua đó kéo tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường cả năm 2025 lên mức vượt trội so với nhiều năm trước. Theo dự báo, lợi nhuận quý cuối năm có thể tăng khoảng 24% so với cùng kỳ, đưa mức tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường năm 2025 đạt khoảng 21%. Đây không chỉ là con số mang ý nghĩa thống kê, mà còn phản ánh sự hội tụ của nhiều yếu tố nền tảng đã dần hình thành trong suốt năm qua.

Trước hết, tăng trưởng lợi nhuận năm 2025 không còn tập trung vào một vài nhóm ngành hoặc một số doanh nghiệp dẫn dắt như giai đoạn đầu phục hồi, mà đã cho thấy sự lan tỏa rộng hơn vào cuối năm. Động lực chính đến từ nội lực của nền kinh tế trong nước, bao gồm mặt bằng lãi suất duy trì ở mức thấp, giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh, cùng với sự phục hồi dần của các hoạt động sản xuất – tiêu dùng. Những yếu tố này đã tạo ra môi trường thuận lợi để nhiều doanh nghiệp cải thiện doanh thu, kiểm soát chi phí và phục hồi biên lợi nhuận.

Đáng chú ý, so với các nhịp tăng trưởng lợi nhuận mang tính “bật lại” sau giai đoạn suy giảm sâu, tăng trưởng lợi nhuận cuối năm 2025 mang tính chất vững chắc hơn khi được hỗ trợ đồng thời bởi cả cầu nội địa lẫn những cải thiện về cấu trúc chi phí. Trong bối cảnh đó, quý IV/2025 đóng vai trò như một điểm xác nhận cho xu hướng phục hồi đã manh nha từ các quý trước, thay vì chỉ là một nhịp tăng mang tính mùa vụ.

Tuy nhiên, việc lợi nhuận “về đích” cũng đặt ra yêu cầu nhìn nhận thận trọng hơn về chu kỳ thị trường. Khi tăng trưởng lợi nhuận đạt mức cao, câu hỏi không còn nằm ở việc thị trường có phục hồi hay không, mà chuyển sang đánh giá chất lượng của sự phục hồi đó và khả năng duy trì trong các năm tiếp theo. Chính ở điểm này, yếu tố phân hóa giữa các nhóm ngành và doanh nghiệp bắt đầu trở nên rõ nét và mang ý nghĩa quyết định đối với giai đoạn sau năm 2025.

Phân hóa lợi nhuận: Từ phục hồi diện rộng đến chọn lọc thực chất

Một trong những đặc điểm nổi bật của bức tranh lợi nhuận quý IV/2025 là sự phân hóa ngày càng rõ giữa các nhóm ngành. Bên cạnh những ngành ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận vượt trội so với mặt bằng chung, vẫn có những lĩnh vực tăng trưởng chậm hơn hoặc thậm chí suy giảm do chịu tác động của yếu tố nền cao hoặc các biến động mang tính đặc thù.

Nhóm ngành năng lượng, bất động sản dân cư và vật liệu cơ bản được dự báo là những điểm sáng về tăng trưởng lợi nhuận trong quý cuối năm. Đối với năng lượng, kết quả kinh doanh được hỗ trợ bởi sự phục hồi đồng thời của nhiều phân khúc, từ dầu khí đến điện, trong bối cảnh khung pháp lý và cơ chế điều hành tiếp tục được hoàn thiện. Với bất động sản dân cư, hoạt động mở bán và bàn giao diễn ra tích cực hơn, đồng thời một số doanh nghiệp ghi nhận thêm các khoản lợi nhuận mang tính bất thường từ chuyển nhượng vốn góp. Ngành vật liệu cơ bản hưởng lợi từ nhu cầu nội địa tăng lên trong mùa cao điểm xây dựng, đặc biệt khi giải ngân đầu tư công tiếp tục được thúc đẩy.

Ở chiều ngược lại, một số ngành ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận thấp hơn so với mặt bằng chung. Ngành ngân hàng, dù vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận dương, nhưng tốc độ tăng trong quý IV/2025 được dự báo chậm lại so với các quý trước, chủ yếu do chịu ảnh hưởng của mức nền lợi nhuận cao trong quý IV/2024 tại các ngân hàng quốc doanh lớn. Điều này cho thấy, tăng trưởng lợi nhuận ngân hàng đang dần chuyển từ giai đoạn mở rộng nhanh sang giai đoạn ổn định hơn, trong đó yếu tố chất lượng tài sản, kiểm soát chi phí và hiệu quả sử dụng vốn đóng vai trò quan trọng hơn so với tốc độ tăng trưởng tín dụng thuần túy.

Đối với bất động sản khu công nghiệp, lợi nhuận quý IV/2025 được dự báo giảm so với cùng kỳ do không còn ghi nhận các khoản lợi nhuận bất thường lớn như năm trước. Dù vậy, các chỉ báo về hoạt động cho thuê, ký kết hợp đồng và dòng vốn đầu tư nước ngoài cho thấy những tín hiệu phục hồi nhất định, hàm ý rằng mức suy giảm lợi nhuận hiện tại mang tính kỹ thuật nhiều hơn là phản ánh sự suy yếu của nhu cầu dài hạn.

Sự phân hóa này cho thấy thị trường đang rời xa giai đoạn tăng trưởng dựa trên kỳ vọng chung và bước sang giai đoạn đòi hỏi đánh giá kỹ lưỡng hơn về nền tảng hoạt động của từng ngành, từng doanh nghiệp. Trong bối cảnh lợi nhuận toàn thị trường đã đạt mức cao, dư địa tăng trưởng trong các năm tiếp theo sẽ không còn phân bổ đồng đều, mà tập trung vào những lĩnh vực có khả năng thích ứng tốt hơn với điều kiện vĩ mô và chính sách mới.

Thị trường bước vào pha “chọn chất”

Từ bức tranh lợi nhuận năm 2025, các chuyên gia chứng khoán nhận thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng về mặt chu kỳ. Nếu giai đoạn trước được đặc trưng bởi môi trường tiền tệ nới lỏng và kỳ vọng phục hồi diện rộng, thì giai đoạn sau 2025 nhiều khả năng sẽ chứng kiến sự dịch chuyển sang một trạng thái khác, nơi tăng trưởng được quyết định nhiều hơn bởi chất lượng lợi nhuận và tính bền vững của mô hình kinh doanh.

Việc lợi nhuận tăng trưởng mạnh trong quý IV/2025, dù mang lại hiệu ứng tâm lý tích cực, cũng đồng thời làm nổi bật những giới hạn của tăng trưởng dựa trên yếu tố chu kỳ. Khi mặt bằng lợi nhuận đã được nâng lên, các doanh nghiệp sẽ đối mặt với áp lực duy trì đà tăng trong bối cảnh điều kiện vĩ mô có thể không còn thuận lợi như giai đoạn đầu phục hồi. Điều này đòi hỏi sự thích ứng về chiến lược, từ kiểm soát chi phí, tối ưu hóa cấu trúc vốn, cho đến khai thác các động lực tăng trưởng mới từ thị trường nội địa và xuất khẩu.

Đối với thị trường chứng khoán, bức tranh lợi nhuận năm 2025 hàm ý rằng giai đoạn tới sẽ không còn là thời kỳ thuận lợi cho chiến lược đầu tư dàn trải. Thay vào đó, yếu tố lựa chọn ngành và doanh nghiệp sẽ trở nên then chốt. Những ngành hưởng lợi trực tiếp từ đầu tư công, cải cách thể chế và nhu cầu nội địa có thể tiếp tục duy trì vị thế tích cực, trong khi các lĩnh vực tăng trưởng dựa nhiều vào yếu tố bất thường hoặc nền lợi nhuận thấp sẽ cần được đánh giá thận trọng hơn.

Ở cấp độ doanh nghiệp, sự khác biệt giữa tăng trưởng lợi nhuận mang tính một lần và tăng trưởng dựa trên hoạt động cốt lõi sẽ ngày càng rõ ràng. Đây cũng là cơ sở để thị trường thực hiện quá trình tái định giá, phản ánh đúng hơn chất lượng lợi nhuận thay vì chỉ dựa trên tốc độ tăng trưởng ngắn hạn. Trong bối cảnh đó, năm 2025 có thể được xem là năm bản lề, nơi lợi nhuận “về đích” không chỉ khép lại một chu kỳ phục hồi, mà còn mở ra giai đoạn mới với yêu cầu cao hơn về tính bền vững và minh bạch.

Từ góc nhìn này, câu hỏi “thị trường chứng khoán bước sang chu kỳ nào sau năm 2025” không chỉ là vấn đề thời điểm, mà là vấn đề chất lượng của chu kỳ tăng trưởng tiếp theo. Khi động lực lợi nhuận đã lan tỏa nhưng không còn đồng đều, thị trường nhiều khả năng sẽ bước vào pha “chọn chất”, nơi những doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững, mô hình kinh doanh rõ ràng và khả năng thích ứng cao sẽ trở thành tâm điểm của dòng vốn trong giai đoạn kế tiếp.