Hội chứng sính nhạc ngoại

Trào lưu đua đòi

Hỏi 10 thanh niên, thì cả 10 đều nói thích nghe nhạc ngoại. Chỉ cần vào mạng, tải xuống là có cả một seri tha hồ thưởng thức. Nhưng hỏi ngược lại, là nghe có hiểu không, và vì sao lại thích, thay vì nghe nhạc Việt. Một số trả lời rằng, âm nhạc của nước ngoài hay, dù không hiểu lời. Một số nói do nhạc của ta kém. Số khác thì chỉ trả lời được, là thích thì thích thôi, chứ không biết vì sao.

Một nhóm nhạc Hàn là thần tượng của không ít bạn trẻ Việt

Một bạn tên Kiều My chia sẻ: “Em nghe thấy thích thật, lại còn có thể tập hát theo, dù lời chỉ hiểu được nôm na phần nào. Nhưng đó là một trào lưu rồi anh ạ. Ở trên mạng Facebook đã thành lập những Hội người yêu nhạc ngoại lai, Hội yêu nhạc Hàn, Hội yêu nhạc ngoại… Đúng là nhiều bạn trẻ ngày nay có cách thưởng thức âm nhạc khác ngày xưa. Và ngay cả các bạn trẻ ngày nay cũng có sở thích khác nhau, dù rằng vẫn có bạn nói thích nhạc Trịnh”.

Phải khẳng định, dòng nhạc ngoại lai đã và đang xuất hiện ở nước ta hiện nay khá phổ biến. Đặc biệt dòng phim Hàn Quốc tràn vào, nhiều người mê đã mang theo cả dòng nhạc bị không ít người cho là “hơi sến” theo. Một nguyên nhân khác cũng khiến cho nhạc nước ngoài được “phổ biến” ngày càng rộng rãi ở nước ta, là do sự hấp dẫn của các bộ phim ngoại, được thể hiện bởi những ca sĩ tài năng, nổi tiếng. Nên nhiều bạn trẻ thích luôn cả bài hát đó, tải xuống, tập hát.

Cách đây không lâu, báo Mực tím đã tổ chức tọa đàm về chủ đề: Khán giả Việt và thần tượng. Nhiều bạn trẻ rất hâm mộ nhóm nhạc teen SuJu (Super Junior) của Hàn Quốc và ca sĩ teen David Archuleta. Họ còn khẳng định vì yêu thần tượng của mình và có thể hát tất cả những ca khúc mà thần tượng của họ thể hiện. Thế nhưng, những điều đó chưa đủ để “cơn lốc” nhạc ngoại được giới trẻ đón nhận.

Hơn cả thế, còn là việc chọn những ca khúc nổi tiếng thế giới để đặt lời Việt. Hoặc một số người muốn thể hiện mình biết ngoại ngữ, tân tiến hơn, đẳng cấp hơn khi thuộc lời một vài bài hát nước ngoài. Rồi trong các chương trình giao lưu tại trường đại học, các cuộc thi tìm kiếm tài năng, thí sinh ồn ã chọn hát nhạc ngoại, rock, hip-hop… để thể hiện.

Dần dần âm nhạc dân tộc bị đẩy ra xa, ít được nhắc tới, được lựa chọn hơn. Đành rằng, đam mê là chuyện cá nhân, hay sở thích cũng vậy, người thích thế này, người thích thế khác, nhưng sính ngoại chỉ để thể hiện, để so sánh đẳng cấp và cuốn theo một trào lưu lại là chuyện đáng bàn. Có ý kiến cho rằng, sính nhạc ngoại cũng như sính một thứ mốt. Mà mốt thì rất dễ thay đổi. Dẫu vậy, nhiều người vẫn tỏ ra xót xa, lo lắng, bởi trào lưu mà các bạn trẻ đang hướng đến nặng về giải trí mà coi nhẹ chức năng giáo dục. Trong khi đó âm nhạc có cả hai chức năng này.

Ca sĩ Phương Anh nhiều lần xuất hiện với bài hát tiếng Anh

Lỗi do đâu?

Đã xa rồi cái thời câu hát ru ầu ơ bên nôi, bên chiếc võng trở thành vẻ đẹp văn hóa của tình thân, thì ngày nay, giới trẻ chọn “gu” nhạc ngoại và lời ru hầu như đã mất hết vị thế của nó trong đời sống. Năm ngoái, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo khoa học Âm nhạc dân tộc với cuộc sống con người hôm nay. Nhiều ý kiến đưa ra cho sự yếu thế của âm nhạc truyền thống.

Về điều này, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo chỉ ra rằng, tại chúng ta đã không giáo dục cho các em nhỏ về âm nhạc truyền thống ngay từ bé. Muốn gìn giữ âm nhạc truyền thống thì phải giáo dục người nghe. Một ý kiến khác cho rằng, rất nhiều bạn trẻ không hề biết đến âm nhạc truyền thống, nhưng nhạc tiếng Anh thì hát nhoay nhoáy. Ngay cả trên sóng truyền hình quốc gia, giới trẻ cũng thể hiện trào lưu của mình, khiến cho người xem đôi khi nghĩ mình đang xem chương trình nước ngoài. Thật ra những năm gần đây, các sáng tác ca khúc trong nước không có tác phẩm hay, rung động lòng người, thu hút sự quan tâm của các bạn trẻ. Đó có phải là lý do khiến các bạn trẻ “chuyển kênh”?

Đồng quan điểm với nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, nghệ sĩ ghi-ta Nguyễn Tỵ cho rằng, hãy khoan trách các bạn trẻ, bởi họ sinh ra ở thời đại mới, công nghệ thông tin phát triển mạnh, du nhập văn hóa nước ngoài là khó tránh khỏi. “Nên có một chính sách lấy lại khán giả, bằng cách sáng tác nhiều tác phẩm hay, giáo dục truyền thống yêu nước, yêu âm nhạc Việt, đồng thời gia đình cũng định hướng cho con cái cách giải trí”, ông Tỵ chỉ ra.

Đã có một thời, thanh niên vô cùng yêu nhạc cách mạng, với những bài ca đi cùng năm tháng. Rồi những bài ca về thanh niên, tuổi học trò hồn nhiên. Nhưng nay, nhiều bạn trẻ đã bỏ bẵng chẳng nghe nữa, mà “xài” nhạc sến, nhạc trẻ tự chế nhảm nhí, nhạc ngoại…

Nhạc sĩ Huy Thục, trong một lần trả lời phỏng vấn gần đây cho rằng, thật ra giới trẻ không quay lưng với âm nhạc truyền thống. Mà vì gần đây các nhạc sĩ ở ta đang bất lực, người sáng tác không theo kịp với sự đổi mới của đất nước, của xã hội. “Tôi đã hỏi các sinh viên, các em nói rằng ngày xưa thế hệ các bác sáng tác được nhiều bài hát hay quá. Thời bây giờ, nhạc hiện đại ra đời cũng nhiều, nhưng nghe xong trôi đi đâu hết, chẳng đọng lại được, không nhớ được”, nhạc sĩ Huy Thục cho biết.

Cần một định hướng tốt

Phải thừa nhận, âm nhạc hay thì không có ranh giới. Nó có thể vươn xa và trở nên nổi tiếng hơn ở nơi khác, rất xa với nơi nó ra đời. Nhưng trào lưu sính nhạc ngoại ngày nay đang trở nên báo động. Sự xuất hiện nhạc ngoại trong các chương trình ca nhạc, cuộc thi, giao lưu đã trở nên phát ngán.

Điều cần nói ở đây là, nhiều bạn trẻ mất phương hướng, và việc nghe nhạc cũng mất định hướng. Để giới trẻ không quay lưng lại với âm nhạc Việt, cần phải có một định hướng tốt, từ việc đào tạo ngay từ cấp tiểu học. Nếu vị thế tiếng Việt còn bị giảm trong chính trái tim các bạn trẻ, thì làm sao để phát triển tiếng Việt, các bạn trẻ yêu đất nước mình.

Diên Khánh