Đôi dép quai hậu

Tôi có váy yếm, có mũ rộng vành, có cặp da ba ngăn, chỉ thiếu mỗi đôi dép quai hậu. Dù được thay thế bằng đôi dép nhựa hồng đính hoa rực rỡ nhưng chưa bao giờ tôi thấy hài lòng. Đôi dép đẹp thật đấy nhưng xỏ vào đi cứ loẹt quẹt, không ra dáng tiểu thư, văn nghệ chút nào. Những buổi chiều muộn, mang cặp sách cùng lũ bạn xếp hàng băng qua đồng trở về nhà, bao giờ tôi cũng là đứa đi cuối hàng. Tôi cúi gằm mặt, vừa đi vừa ngắm nghía những đôi dép quai hậu của những đứa đi trước với một nỗi ghen tị và mặc cảm không lời.

Những ai từng học cấp I những năm 90 và ước ao một đôi dép quai hậu màu trắng đục mới hiểu nó hợp thời và quý giá đến mức nào. Đó là đôi dép đắt giá nhất trên chiếc xe đẩy bán dép dạo, là món đồ được học sinh thử nhiều nhất trong các hàng dép các chợ lớn nhỏ. Dép có nhiều dây chắc chắn ở hai bên, kết lại thành một búi hình cánh hoa, có quai hậu và kê thêm đế đằng sau. Bận đôi dép quai hậu vào, vừa tăng thêm được vài cm, vừa vững chân, dễ kết hợp quần áo váy, tạo nên một bộ dạng thật sạch sẽ, nghiêm túc, sang trọng. Dường như mang đôi dép quai hậu, chân ai lỡ có tàn tích của ghẻ lở, thủy đậu, vết muỗi đốt, ống chân khô khẳng, đen đúa hoặc to đùng như bắp chuối thì cũng trở nên đẹp đẽ và bớt khó coi. Bởi ánh hào quang lấp lánh ấy, người ta nhanh chóng quên béng đi thói quen tiết kiệm thời khốn khó, bởi dép quai hậu làm từ chất nhựa tái chế hoặc một chất nhựa bở nào đó, lúc hư hỏng không thể mang đi đổi hoặc bán cho đồng nát được.

Đầu óc trẻ con non nớt của tôi đã nghĩ đến trăm phương nghìn kế để có được một đôi dép quai hậu. Tôi không thể mở lời mà dù có mở lời với cha mẹ cũng không đời nào dễ dàng được chấp thuận. So với các chị em khác trong nhà, tôi là đứa đầy đủ lệ bộ nhất, không thể đòi hỏi gì thêm. Thời gian này, các tiệm thuốc đông y rộ lên phong trào thu mua các loại cây cỏ thiên nhiên có tác dụng chữa bệnh. Học tập chúng bạn, những buổi không phải đến trường, tôi cầm cuốc chim, lang thang các ruộng rẫy, bìa rừng để tìm đào cây vú bò. Tiền bán cây này rất rẻ mạt, thường một ngày tôi mỏi mắt đi tìm đào cũng chỉ được hai trăm đồng, hôm nào khá có khi được năm trăm. Người khôn của khó, cây vú bò dần dần cũng ít đi. Tôi chuyển sang tìm cây chó đẻ. Cây thường mọc ở các vùng sỏi đá, thân bám rất chặt vào đất, lắm bận, ra sức giật, tay tôi đỏ ửng những vết xước đau nhói.

Rồi tôi cũng gom đủ tiền để mua một đôi dép quai hậu. Nhưng rồi khoảng khắc ấy, sét đánh ngang tai khi lũ trẻ trong làng kháo nhau rằng trong đế dép quai hậu có kẹp lưỡi dao lam. Lũ trẻ dần xa lánh loại dép ấy. Mốt dép nhựa quai hậu mất dần, thay vào đó là dép siêu nhẹ, dép da quai hậu. Ước mơ của tôi vĩnh viễn không thành sự thật. Nhưng hình ảnh đôi dép mình không bao giờ được sở hữu cứ quanh quẩn mãi trong tâm trí tôi, suốt thời thơ bé.

Sau này, khi đã lớn lên, tôi có thêm nhiều giày cao gót, xăng đan da, giày nhung, giày đế xuồng, giày búp bê, giày ren, bốt, giày lười - cả một bộ sưu tập. Duy chỉ có đôi dép màu trắng đục, nhiều dây chắc chắn ở hai bên, kết lại thành một búi hình cánh hoa, có quai hậu và kê thêm đế đằng sau để vững chân ấy, tôi tìm mãi suốt những hành trình mà không thể thấy lại trong đời.

Sa Mộc