Trở lại Tây Nguyên
09:00 | 18/02/2015
Điều khiến cho bà con vui là giá các mặt hàng nông sản luôn ổn định và có xu hướng tăng trong thời gian qua... mang lại những giá trị mới trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân, địa phương giảm được nghèo, NH cho vay hiệu quả, kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản được nâng cao.
Gắn với Tây Nguyên gần chục năm, song mỗi lần đến Tây Nguyên, trong tôi vẫn cảm nhận được cái mới... Vùng đất như đổi thay từng ngày. Sau 40 năm thoát khỏi chiến tranh tàn khốc, giờ đây, Tây Nguyên trở thành cao nguyên “vàng”, với sản lượng xuất khẩu cà phê, hồ tiêu, cao su, cùng nhiều loại nông sản được xếp vào hàng “top” trong danh mục hàng xuất khẩu. Chính những sản phẩm nông nghiệp ấy góp phần đa dạng hoá sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, đồng thời đẩy lùi đói nghèo vùng biên cương của Tổ quốc.
Để có được sản lượng dồi dào không thể thiếu vai trò “gieo” vốn của NH |
Năm 2014 đi qua, các mặt hàng cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, sắn… được đánh giá là “gam màu sáng” chủ đạo trong bức tranh về kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Điều đó được chứng minh, khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố, năm 2014 tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản cán đích gần 30,9 tỷ USD. Trong các mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, có ít nhất 5 sản phẩm có sản lượng chi phối từ Tây Nguyên góp mặt vào danh sách này, như cà phê, cao su, điều, hồ tiêu, sắn… Cụ thể, xuất khẩu cà phê 3,6 tỷ USD, hạt tiêu 1,2 tỷ USD, hạt điều 2 tỷ USD, sắn 1,12 tỷ USD; cao su 1,8 tỷ USD.
Để có được sản lượng dồi dào như vậy, tất nhiên phải kể đến vai trò cung ứng vốn của ngành NH - vai trò của người “gieo” vốn để đưa nông nghiệp Tây Nguyên đến ngày bội thu… Điều này càng thôi thúc tôi trở lại Tây Nguyên, khám phá thêm cái mới, gặp lại các nông dân chân chất, với làn da sạm nắng, gió và bụi đất đỏ bazan, những cán bộ tín dụng NH được ví von như những chú ong rừng miệt mài đưa vốn đến tận thôn, buôn.
Trở lại Tây Nguyên trên chuyến xe cuối ngày, khi tia nắng hiếm hoi buổi chiều cuối Đông chuẩn bị tắt sau dãy Trường Sơn... Sau đêm dài di chuyển, xe vào địa phận Tây Nguyên, bon bon trên Quốc lộ 14, tuyến đường huyết mạch xuyên qua Tây Nguyên… Những tia nắng đầu ngày xuyên qua cửa kính, khiến tôi choàng tỉnh. Cảm nhận đầu tiên của người mới đến là ngày cuối Đông ở đây không lạnh như phương Bắc, nhưng đủ tạo nên cảm giác khác biệt lúc giao mùa. Nắng sớm như chẻ làn sương lung linh nơi sườn đồi bạt ngàn lô cà phê, hồ tiêu, cao su… như mùa Xuân đang về sớm hơn trên đất Tây Nguyên.
Qua khỏi Cầu 110 – địa giới hành chính giữa Gia Lai và Đăk Lăk, chuyến xe thẳng tiến về Buôn Ma Thuột. Dọc hai bên đường Quốc lộ 14, từng đoàn xe công nông, người lao động tất bật nối nhau vào những con rẫy xa tít tầm mắt. Điều ấn tượng là mạng lưới giao thông nông thôn được bê tông hoá thẳng tắp, thay cho đường đất đỏ nắng bụi, mưa bùn…
Nhiều khu dân cư sầm uất thay nhà mái lá xiêu vẹo. Nông thôn Tây Nguyên được khoác lên mình chiếc áo mới, chính nhờ chính sách đầu tư tín dụng phát triển nông nghiệp được ngành NH triển khai xuyên suốt và phát huy hiệu quả. Điều đó tác động tích cực đến sự thay đổi tập quán, tư duy mới trong sản xuất, để hình thành nên những vùng chuyên canh trù phú, đưa Tây Nguyên trở thành vùng sản xuất nông sản hàng hóa lớn, phục vụ trực tiếp công nghiệp chế biến và tạo ra lợi thế cạnh tranh trong tiêu dùng nội địa và xuất khẩu.
Chính sách tín dụng nông nghiệp, nông thôn đã phát huy hiệu quả |
Đến Buôn Ma Thuột tầm hơn 9 giờ sáng, gặp Phó giám đốc NHNN tỉnh Đăk Lăk Tăng Hải Châu tại trụ sở. Bên tách trà xanh đặc quánh, ông Châu chia sẻ, tăng trưởng tín dụng tuy không đột biến, nhưng tập trung cho vay phát triển sản xuất nông nghiệp. Lĩnh vực này đang hấp thụ vốn tốt và hiệu quả…
Ông Châu nói tiếp: Sao không tốt cho được! Cho nông dân vay ít khi nào NH bị mất vốn. Thứ nhất là món vay nhỏ lẻ. Thứ hai, tỷ lệ sử dụng vốn đúng mục đích có thể nói là 100%. Trước đây, các NHTM chạy theo những dự án, với món cho vay lớn. Khu vực nông nghiệp chỉ có Agribank đóng vai trò chính, nên không thể nào “phủ sóng” hết nhu cầu vốn của nông hộ… “Bây giờ đã khác rồi…”, ông Châu bỏ dở câu trả lời, đây cũng là gợi ý kích thích tôi phải tò mò tìm hiểu.
Để hiểu về đầu tư tín dụng cho phát triển nông nghiệp, qua giới thiệu của địa phương, người viết gặp Giám đốc Eximbank Buôn Ma Thuột - ông Nguyễn Quốc Cường, lãnh đạo chi nhánh được đánh giá làm tốt công tác cung ứng vốn cho khu vực nông thôn trong những năm qua. Riêng năm 2014, Eximbank Buôn Ma Thuột có tỷ lệ tăng trưởng tín dụng trên 50%, với số dư nợ tuyệt đối tăng hơn 520 tỷ đồng. Nguồn tín dụng này chủ yếu tập trung vào khu vực nông nghiệp là chính.
Trong câu chuyện về vốn, anh Cường cho hay, để tăng được dư nợ như năm qua đòi hỏi cán bộ, nhân viên chi nhánh phải làm hết công suất. Bởi đối với lĩnh vực này, món vay nhỏ, mạng lưới còn khiêm tốn, trong khi địa bàn xa, về tận các thôn, buôn hỗ trợ, tư vấn, thẩm định để giải ngân vốn cho khách hàng nên khá vất vả…
Nhưng kết quả đạt được rất vui, mang tính xã hội cao. NH đã đưa vốn đến tận tay khách hàng thật sự cần, để giúp nông hộ phát triển sản xuất. NH “phủ sóng” tận thôn, buôn cũng đồng nghĩa đẩy lùi được tệ nạn tín dụng đen, vốn được cho là nguyên nhân khiến nông dân chịu nhiều thiệt thòi, rủi ro và kìm hãm khu vực nông thôn phát triển.
HDBank Đăk Lăk lại có một hướng đi khác, dù trọng tâm của đích đến vẫn là nông nghiệp. Sự ra đời của sản phẩm ký gửi cà phê tại sàn giao dịch hàng hóa của HDBank Đăk Lăk đã mở ra cơ hội cho nông hộ thay đổi phương thức giao dịch ký gửi cà phê vừa an toàn, hiệu quả, vừa tránh được những rủi ro “quỵt hàng, quỵt tiền” bởi các đại lý nhận ký gửi hàng hóa làm ăn không chân chính. Những ngày này, khi vụ thu hoạch vào cao điểm, mỗi ngày hàng trăm nông hộ đưa cà phê về kho HDBank ký gửi.
Giám đốc HDBank Đăk Lăk - ông Phan Ngọc Diễn phấn khởi, chính sự ưu việt của sản phẩm đã thu hút được hàng ngàn nông hộ tham gia giao dịch qua sàn, thế chấp chính lô hàng để vay tiền tái đầu tư sản xuất. Năm 2014, chi nhánh tăng trưởng dư nợ tín dụng trên 300%, chủ yếu là đầu tư vốn cho nông nghiệp thông qua các nông hộ ký gửi cà phê tại sàn.
Tiếp tục hành trình tìm hiểu về đầu tư tín dụng cho nông nghiệp tại Tây Nguyên, tôi đến với các nông hộ và DN. Giám đốc Agribank Krông Pắc - ông Đào Hồng Giang đưa tôi đi “mục sở thị” hàng chục hộ vay vốn phục vụ sản xuất trên địa bàn. Xe bon bon vào các thôn, buôn và điểm đến là buôn Pu, xã Ea K’nuec.
Với bà con nông dân cả vùng Tây Nguyên, đây là thời gian cao điểm vào vụ thu hoạch cà phê, tiếp ngay sau đó là thu hoạch hồ tiêu… nên rất tất bật. Vừa gặp chúng tôi, ông Y’kuôm Knul (đồng bào Ê đê) ở buôn Pu, xã Ea K’nuec vào đề ngay: nông dân Tây Nguyên có hai “trận đánh” quan trọng nhất trong năm là “trận đánh” cuối năm (thu hoạch), ăn Tết xong đánh tiếp “trận” thứ hai (tưới nước, tỉa cành).
Thắng hay thua cũng do hai trận này quyết định… Y’kuôm Knul cho hay, có 2,5ha cà phê vừa thu hoạch xong, được hơn 10 tấn cà phê nhân, gia đình phấn khởi lắm, nếu bán thời điểm này cũng được 400 triệu đồng. Nhờ có vốn của NH nên gia đình không bán cà phê “non” như trước đây, từ đó tích lũy được vốn và có của ăn của để…
Ngược lại với mô hình sản xuất nông hộ, Công ty Cà phê Việt Đức quản lý sản xuất trên 1.500ha đất nông nghiệp trồng cà phê, cao su và hồ tiêu, với doanh thu khoảng 100 tỷ đồng mỗi năm. Giám đốc Phan Xuân Thắng cho biết, DN nỗ lực đầu tư mua sắm và áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc cà phê, cao su, hồ tiêu nên mang lại hiệu quả cao. Điểm nổi bật là DN đã hướng đến sản xuất bền vững, các chứng nhận tiêu chuẩn như 4C, Utz Certified… để gia tăng về quy mô diện tích, sản lượng và chất lượng.
Có được những thành công, theo anh Thắng, hoạt động sản xuất kinh doanh của DN luôn được NH cùng song hành. Yếu tố quan trọng giúp DN có đủ vốn hoạt động, đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ sản xuất, góp phần giúp DN mang lại hiệu quả thiết thực trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Những ngày cuối năm, khắp buôn làng Tây Nguyên đang vào vụ thu hoạch, thành quả của suốt một năm chăm bón, vun trồng. Hầu hết những nông dân tôi gặp trong chuyến đi này đều thể hiện vẻ rạng ngời trên khuôn mặt sạm nắng và gió. Sự rạng ngời ấy làm tôi liên tưởng đến câu ví von “vui như địa chủ được mùa”. Quả vậy, các nhà chuyên môn đánh giá, mặc dù thời tiết khắc nghiệt, nhưng nông sản Tây Nguyên vẫn bội thu.
Không những vậy, điều khiến cho bà con vui hơn là giá các mặt hàng này luôn ổn định và có xu hướng tăng trong thời gian qua... mang lại những giá trị mới trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân, địa phương giảm được nghèo, NH cho vay hiệu quả, kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản được nâng cao.
Dưới cái nắng dịu của thời khắc giao mùa, rời Tây Nguyên trong chiều cuối năm, gió khẽ lùa qua khe cửa ô tô khiến lòng tôi lâng lâng khâm phục những con người trung kiên làm nên đổi thay cho vùng đất này.