Trắng đêm cùng ATM

Chuyện tiếp tiền ở “thủ phủ” công nhân

22 giờ, hệ thống đường truyền báo tiền tồn quỹ trong một máy ATM Vietcombank nằm trong khu chế xuất Linh Trung 1 (TP. Hồ Chí Minh) chỉ còn 200 triệu đồng. Mặc dù hai máy sát bên vẫn đảm bảo tỷ lệ tồn quỹ 300 triệu đồng/máy, cả tổ lên xe đến tiếp tiền cho máy còn 200 triệu đồng để đảm bảo mức tối thiểu 300 triệu đồng/máy, phòng ngừa nửa đêm công nhân tan ca ra rút tiền kịp chuyến xe đêm về quê ăn Tết.

Công nhân khu công nghiệp rút tiền những ngày giáp Tết

Rời điểm đặt máy Linh Trung 1, chạy qua khu công nghiệp Bình Chiểu, tiếp tiền cho 2 máy ATM sắp tụt xuống dưới mức tồn quỹ theo dự báo của ngân hàng. Tranh thủ, chúng tôi vội lùa tô hủ tiếu gõ ven đường. Được 30 phút, điện thoại lại báo 2 máy nằm cạnh máy vừa tiếp tiền ở Linh Trung 1 lại không đảm bảo tỷ lệ theo quy định. 23 giờ 05 lại trở lại tiếp quỹ cho 2 máy ATM nằm kế máy vừa tiếp tiền ở Linh Trung 1 lúc 22 giờ. Theo quy định, khu vực có nhiều công nhân những ngày này mỗi máy ATM có dưới 300 triệu đồng quá 4 giờ đồng hồ là vi phạm quy định, có nguy cơ bị phát hiện sẽ chịu phạt đến 15 triệu đồng/máy…

Bà Hồ Viết Bội Lan, Tổ trưởng điều hành máy ATM Vietcombank Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh nói, “từ ngày 30/1 đến 25/2, chi nhánh ngân hàng này đã nâng tỷ lệ tồn quỹ ATM từ 15 tỷ đồng lên 55 tỷ đồng một ngày cho tổng số 31 máy ATM đặt ở 7 địa điểm khu chế xuất Linh Trung 1, khu công nghiệp Bình Chiểu, phòng giao dịch Tam Bình, Bình Thọ, khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh…”.

Khu vực quận Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) là nơi tập trung nhiều công nhân làm việc và sinh sống nhất cả nước, bởi tiếp giáp giữa hai tỉnh có nhiều khu công nghiệp là Bình Dương và Đồng Nai. Do nhiều công nhân tuy làm việc ở địa phương này nhưng lại thuê nhà trọ ở địa phương bên kia một con đường, nên rất khó dự báo được lượng rút tiền mặt chính xác trong một thời điểm.

Công ty Freetrend, một đơn vị gia công cho Hãng giày Adidas ở khu chế xuất Linh Trung 1, hiện là khách hàng của Vietcombank Thủ Đức và BIDV Đông Sài Gòn. Trung bình một tháng, DN Đài Loan này chi trả lương khoảng hơn 70 tỷ đồng cho 20.000 công nhân, trong đó chỉ có khoảng 3-4 tỷ đồng chi trả bằng tiền mặt. Theo các ngân hàng trên địa bàn, tuần này (từ 9-13/2), với những khách hàng lớn như Freetrend, họ sẽ phải găng sức ra phục vụ tiền mặt để đảm bảo công nhân có tiền về quê ăn Tết Nguyên đán Ất Mùi.

Theo Vietcombank Thủ Đức, từ cuối tháng 12/2014, họ đã liên hệ với các công ty có quan hệ với ngân hàng để nắm kế hoạch trả lương, thưởng của DN. Các nhân viên NH muốn cùng thương thảo với khách hàng có số nhân công lớn nhận song song tiền mặt trực tiếp ở bộ phận ngân quỹ của DN và nhận tiền qua tài khoản. Nhưng không phải DN nào cũng sẵn sàng cho công nhân nhận lương thưởng qua bộ phận chức năng của họ, vì mất thời gian của bộ phận kế toán, nên muốn “khoán trắng” cho ngân hàng tự chi trả.

Nhiều ngân hàng có mạng lưới khách hàng lớn sử dụng ATM, như Vietcombank ở TP. Hồ Chí Minh, cách đây mấy tháng đã liên hệ với chủ DN trả lương bằng tiền mặt cho người lao động. Đồng thời, đề nghị DN chi lương thưởng giãn ra các ngày khác nhau, không dồn vào một thời điểm để giảm tải cho máy ATM. Bên cạnh chi tiền trực tiếp cho DN trong giờ hành chính, nhiều NH còn chi tiền mặt ngoài giờ, vận chuyển đến tận địa điểm theo hợp đồng với DN. Các chi nhánh còn đề nghị tăng hạn mức tồn quỹ cuối ngày so với quy định để đáp ứng kịp thời cho các công ty và cá nhân giao dịch tiền mặt tại quầy.

Trực Tết ATM

Một số NHTM Nhà nước năm nay thuê thêm lực lượng bảo vệ chuyên nghiệp từ các công ty bảo vệ thay nhau canh máy ATM 24/24 giờ ở các khu vực trọng yếu trong dịp Tết, lắp đặt hệ thống camera tại các điểm ATM, cung cấp số điện thoại trong các buồng máy để hỗ trợ khách hàng nếu gặp sự cố rút tiền mặt. Năm nay, nhiều NH đã phối hợp lắp đặt máy ATM theo cụm, thay vì đặt rải rác ở các điểm khác nhau, vì thế vừa đảm bảo an ninh, đồng thời hỗ trợ cho việc tiếp tiền và bảo dưỡng tốt hơn.

Những ngân hàng có số lượng máy ATM lớn, do lượng định trước rằng sẽ không tránh khỏi ùn tắc nếu không chuẩn bị tốt hạ tầng công nghệ, nên hầu hết có mạng lưới ATM đặt tại khu vực Thủ Đức như Vietcombank, BIDV… đều thuê đường truyền của FPT, VNPT đặt ở Thủ Đức và Bình Dương để nếu có quá tải thì nhân viên kỹ thuật tiếp ứng khắc phục sự cố mau lẹ hơn.

Trước thời điểm cuối năm, tại các khu công nghiệp – khu chế xuất TP. Hồ Chí Minh, một số ngân hàng đã phát tờ rơi, hướng dẫn công nhân sử dụng các dịch vụ không dùng tiền mặt để giảm tải cho máy ATM. Vietcombank Thủ Đức in bản hướng dẫn khuyến khích người lao động sử dụng Internet Banking, Bank Plus, Mobile Banking, SMS Banking hoặc rút tiền mặt tại quầy…

Đặc biệt để đảm bảo an toàn, ngân hàng kêu gọi công nhân chỉ nên rút một lượng tiền mặt đủ trang trải chi phí tàu, xe đi đường, nên về gần nhà tại quê hương rút tiền. Đồng thời, Vietcombank Thủ Đức cũng hướng dẫn công nhân cách tra cứu danh sách mạng lưới ATM đặt ở các tỉnh thành trên cả nước...

“Suốt mấy tuần nay không đêm nào ngủ được. Ngày thì chia nhau ra để canh chừng máy ATM và chi trả lương bằng tiền mặt tại cổng nhà máy, tối thì rồng rắn nhau trên đường canh tiếp tiền, đề phòng cúp điện, đường truyền quá tải… Mỗi đêm một chiếc xe tiếp tiền di chuyển mất 5 chục lít xăng chỉ để chạy lòng vòng trong bán kính khoảng 4-5 km", Nguyễn Ngọc Thiện, một nhân viên tiếp tiền ở Vietcombank cho biết.

Hệ thống kỹ thuật của ngân hàng phải túc trực 24/24 giờ, tra soát liên tục để kịp thời giải quyết khiếu nại trong những trường hợp bị máy nuốt thẻ, tiền không ra mà tài khoản báo có… Luôn bảo dưỡng cho máy ATM chạy trơn tru, đêm tăng thêm nhân lực và đội ngũ bảo vệ ở các điểm đặt máy (được huấn luyện trước đó), hướng dẫn cho người rút tiền khi có yêu cầu.

Nhu cầu rút tiền mặt của công nhân tại các máy ATM sẽ còn cao điểm hết tuần này, sau đó bước vào tuần nghỉ Tết Nguyên đán. Thế nhưng, những người “phu tiền” cho ATM –những nhân viên ngân hàng tiếp tiền cho ATM mà chúng tôi gặp trong những ngày cuối năm vẫn gọi nhau như thế - thì chưa thể nghỉ Tết.