NHCSXH - mô hình hiệu quả đối với công cuộc xóa đói giảm nghèo
17:06 | 03/03/2015
Kết quả xóa đói giảm nghèo cho thấy, việc thành lập NHCSXH là hướng đi đúng đắn và mô hình ngân hàng hiệu quả nhất để giúp người nghèo thoát nghèo.
Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) được thành lập năm 2002 theo Quyết định số 131/QĐ-TTg ngày 04/10/2002 trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng phục vụ người nghèo (thành lập theo Quyết định số 525/QĐ-TTg ngày 31/8/1995), tách khỏi Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, trở thành một định chế tài chính độc lập thực hiện cho vay với mức lãi suất rất thấp đối với người nghèo và các đối tượng chính sách.
NHCSXH được thành lập nhằm khắc phục những hạn chế trước đây do việc hình thành các nguồn vốn cho vay chính sách nằm rải rác ở nhiều tổ chức tài chính với cơ chế quản lý khác nhau đã gây nhiều trở ngại cho quá trình kiểm soát của Nhà nước, không tách được tín dụng chính sách với tín dụng thương mại.
NHCSXH sẽ tập trung vào hoạt động cho vay đối với người nghèo để phát triển sản xuất, kinh doanh và từng bước thoát nghèo, cho các đối tượng học sinh, sinh viên vay vốn; cho các đối tượng vay vốn để giải quyết việc làm, cho vay hỗ trợ nhà ở và cải thiện các hoạt động an sinh xã hội.
Ảnh minh họa |
Ngoài Hội sở chính, NHCSXH có các chi nhánh tại tất cả 63 tỉnh, thành trong nước, có các phòng giao dịch cấp huyện và điểm giao dịch xã (đến 31/12/2012, có 618 phòng giao dịch cấp huyện và 10.861 điểm giao dịch xã trong tổng số 11.118 xã, phường, thị trấn trên toàn quốc). Đến nay, trên 85% hoạt động nghiệp vụ của NHCSXH được thực hiện tại xã, phường, thị trấn thông qua hoạt động của tổ giao dịch xã.
Tính đến 31/12/2014, tổng nguồn vốn của NHCSXH đạt 136.750 tỉ đồng, tăng 5,8% so với cuối năm 2013 (riêng nguồn vốn huy động từ các hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác tại các tổ tiết kiệm và vay vốn đạt 3.400 tỉ đồng); tổng dư nợ cho vay đạt 129.456 tỉ đồng, tăng 6,4%, gấp 18 lần so với thời điểm mới thành lập (riêng doanh số cho vay trong năm 2014 đạt 39.654 tỉ đồng, tăng 15% so với năm trước).
Năm 2014, NHCSXH đã tổ chức trên 160.000 phiên giao dịch, phục vụ hộ nghèo và các đối tượng chính sách ngay tại địa bàn họ sinh sống. Đối tượng vay vốn tại NHCSXH không ngừng tăng lên, từ 3 đối tượng ban đầu khi mới thành lập vào năm 2002 lên 19 đối tượng vào năm 2014.
Trong năm 2014, hoạt động của NHCSXH đã tạo điều kiện cho hơn 2,1 triệu lượt khách hàng vay vốn, góp phần hỗ trợ trên 400.000 hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút và tạo việc làm mới cho trên 162.000 lao động; trên 660.000 lượt học sinh, sinh viên được vay vốn đi học; trên 1.140.000 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường; trên 8.000 căn nhà vượt lũ v.v...
Song song với việc mở rộng cho vay, NHCSXH đã phối hợp với các ngành, các cấp, chỉ đạo các tổ tiết kiệm và vay vốn tại các điểm giao dịch xã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chính quyền và đoàn thể tại địa phương để đưa ra giải pháp cho vay và đảm toàn nguồn vốn. Các cán bộ tín dụng tại các địa phương đã bám sát người nghèo và hiểu người nghèo, hướng dẫn họ vay vốn và sử dụng vốn vay hiệu quả để phát triển sản xuất, kinh doanh, từng bước thoát nghèo bền vững.
Nhờ đó, chất lượng tín dụng ngày càng được tăng cường, nợ quá hạn trên toàn hệ thống NHCSXH được khống chế ở mức dưới 2%. Hiện nay, trên 15% số xã không có nợ quá hạn, nợ quá hạn tại nhiều tỉnh chỉ chiếm 0,01%.
Tín dụng chính sách do NHCSXH thực hiện trong những năm qua đã được các cơ quan Đảng và Chính phủ đánh giá là một giải pháp sáng tạo, hiệu quả, có tính nhân văn sâu sắc, phù hợp với thực tiễn tại các nước đang phát triển nói chung và Việt Nam nói riêng, trở thành yếu tố cơ bản trong chính sách giảm nghèo.
Để đảm bảo giảm nghèo bền vững và trở thành quốc gia không còn nạn đói vào năm 2025, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện tốt hơn tín dụng chính sách xã hội cho mục tiêu giảm nghèo, góp phần ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội.
Nỗ lực xóa đói giảm nghèo tại Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, tỉ lệ hộ nghèo giảm nhanh và Việt Nam đã nhanh chóng vươn lên thành quốc gia có mức thu nhập trung bình. Theo báo cáo sơ bộ của các địa phương, đến cuối năm 2014, tỉ lệ hộ nghèo cả nước giảm từ 7,8% xuống còn 5,8-6,0% so với cuối năm 2013. Riêng tỉ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo giảm bình quân 5%/năm, từ 38,2% trong năm 2013 xuống 33,2% trong năm 2014.
Kết quả xóa đói giảm nghèo cho thấy, việc thành lập NHCSXH là hướng đi đúng đắn và mô hình ngân hàng hiệu quả nhất để giúp người nghèo thoát nghèo. NHCSXH đóng vai trò không thể thay thế trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, do mỗi ngân hàng thương mại đều có tính đặc thù và lĩnh vực hoạt động riêng, không thể tập trung vào đối tượng người nghèo và hộ cận nghèo.
PV