Doanh nghiệp Việt: Đâu rồi đạo đức kinh doanh?

Trên thế giới, các thương hiệu McDonald’s, KFC, Pepsi từng không ít lần vướng vào những vụ bê bối thực phẩm như vụ việc có giòi trong chiếc bánh của McDonald’s tại Anh hay một mảnh nhựa cứng trong món ăn gây ra vết cắt sâu trong miệng một bé gái ở Nhật.

Lãnh đạo cấp cao của McDonald’s tại Nhật Bản cúi đầu một cách chân thành xin lỗi người tiêu dùng trước báo chí

Nghiêm trọng hơn là vụ bé gái bị hôn mê và bị liệt tứ chi sau khi thưởng thức đồ ăn tại một cửa hàng KFC tại New South Wales, Australia. Ngay cả hãng nước giải khát hàng đầu thế giới Pepsi cũng bị người tiêu dùng tố cáo khi trong lon nước có xác một con ếch đang trong quá trình phân hủy.

Tuy nhiên ngay sau đó, các thương hiệu trên đã có những động thái tích cực trong việc xin lỗi và bồi thường trực tiếp khách hàng. Hãng gà rán KFC còn trực tiếp lên sóng truyền hình CCTV để bày tỏ sự hối hận của mình trước các bê bối về an toàn thực phẩm. Cùng với lời xin lỗi, lãnh đạo của Yum Brands - công ty mẹ của KFC đưa ra lời hứa hẹn sẽ thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn để đảm bảo những sự cố như thế này sẽ không xảy ra thêm trong tương lai.

Với McDonald’s, sau một loạt cáo giác xảy đến với sản phẩm, ngày 7/1/2015, McDonald’s Nhật Bản chính thức mở một cuộc họp báo nhằm khẳng định lại mức độ an toàn của đồ ăn, cung cấp kết quả điều tra các sự việc và cuối cùng là gửi lời xin lỗi tới người tiêu dùng. Thậm chí lãnh đạo cấp cao của McDonald’s đã cúi đầu một cách chân thành trước báo chí.

Điều đó chứng tỏ, KFC, Mc Donald, Pepsi… và nhiều thương hiệu hàng đầu thế giới đều đã từng để xảy ra những scandal liên quan đến sản phẩm của họ nhưng họ chấp nhận thiệt hại về kinh tế trong một giai đoạn nhất định để chứng minh sự tôn trọng của họ với khách hàng, sự cầu thị và sẵn lòng sửa sai… dù có thể chỉ là trên hình thức “lời chào cao hơn mâm cỗ”.

Đó là trên thế giới, còn ở trong nước, ồn ào nhất thời gian qua phải kể đến việc một khách hàng tố chai nước Number 1 của tập đoàn Tân Hiệp Phát có con ruồi bên trong và đòi Tân Hiệp Phát trả 500 triệu đồng. Tuy nhiên, trong lúc “giao dịch”, công an bất ngờ xuất hiện và bắt vị khách này.

Chưa dừng lại ở đó, mới đây Tân Hiệp Phát lại phải đối đầu với sự vụ 6 chai nước gắn nhãn Dr.Thanh có “dị vật” ở Cam Ranh (Khánh Hòa). Cách đây ít ngày, lại xuất hiện 3 chai nước đậu nành (ở Đà Nẵng) gắn nhãn mác Tân Hiệp Phát bị mốc đen dù vẫn còn hạn sử dụng…

Có thể thấy, việc đòi bồi thường của vị khách hàng 500 triệu đồng là không đúng nhưng những sự cố liên tiếp liên quan đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và chất lượng sản phẩm của Tân Hiệp Phát rõ ràng là có vấn đề. Ngoài ra, cách xử lý biến mình thành người bị hại của Tân Hiệp Phát cũng khiến dư luận không khỏi bức xúc.

Dường như thông điệp mà Tân Hiệp Phát muốn gửi đến khách hàng là, nếu sản phẩm của công ty này có vấn đề gì thì tốt nhất là giữ im lặng, coi như không may mắn, chứ đừng phản ánh lại với công ty và hy vọng vào sự thỏa hiệp, đền bù.

Có thể Tân Hiệp Phát đã không sai khi từ chối thỏa hiệp với những đòi hỏi thái quá của khách hàng khi ra giá 500 triệu đồng để đổi lấy sự im lặng. Nhưng cách xử lý của công ty này không hợp lý khi họ để lợi ích và uy tín của mình lên trên người tiêu dùng. Lẽ ra, Tân Hiệp Phát đã có thể tiến hành tìm hiểu về vụ việc trước khi đưa ra phương án giải quyết.

Và khi sự vụ xảy ra, sau thời gian dài im lặng, Tân Hiệp Phát mới phát đi thông cáo khẳng định việc chai nước Number 1 có ruồi là bịa đặt, đồng thời lý giải vì là một DN đầu ngành nên Tân Hiệp Phát phải đối đầu với không ít chiêu trò cạnh tranh không lành mạnh nhắm vào sản phẩm.

Thế nhưng, với rất nhiều vụ việc có vật lạ trong sản phẩm của Tân Hiệp Phát bị phát hiện nhưng chưa có động thái nào thể hiện trách nhiệm kiểm tra, đánh giá nội bộ và thông tin cho khách hàng của Tân Hiệp Phát mà chỉ dựa vào quan hệ quyền lực để bắt người tiêu dùng im lặng là sự khắc họa rõ nét nhất sự vô trách nhiệm nếu không nói là “thất đức” của những người đứng đầu DN - chủ sở hữu một thứ gọi là “thương hiệu quốc gia”.

Mới đây nhất, tập đoàn Tân Hiệp Phát đưa ra chiêu “thách đấu” người tiêu dùng bỏ được dị vật vào chai trong dây chuyền nhà máy sẽ được 500 triệu đồng. Một lần nữa, đây lại là một cách ứng xử kém khôn ngoan của lãnh đạo Tân Hiệp Phát.

Chúng ta cũng đều biết trong cuộc sống không phải ai cũng hoàn hảo, không bao giờ mắc sai sót, quan trọng là sau đó ta biết nhận lỗi và sửa lỗi. Còn ở đây, Tân Hiệp Phát đã không thẳng thắn nhận lỗi mà còn tiếp tục đổ lỗi cho các khâu khác và truyền thông đã gây thảm họa cho DN.

Việc xử lý khủng hoảng truyền thông thực ra đơn giản nếu như những người đứng đầu DN lớn như Tân Hiệp Phát thực sự có tâm, có trách nhiệm, có đạo đức kinh doanh. Vì với bản tính nhân hậu, bao dung của người Việt Nam, người tiêu dùng và dư luận dù có khắt khe, nhưng họ luôn mở lòng với những ai sẵn sàng nhận lỗi.