Xum xuê vườn tượng danh nhân

Tư gia Võ Bá Cường ở làng Chàng, xã Đông Dương (Đông Hưng - Thái Bình). Khu vườn nằm giữa vùng quê có cánh đồng mênh mông, có những hàng cây xanh ngăn ngắt. Con đường dẫn vào làng Chàng cũng được trải nhựa, êm ru. Nơi đây đã nuôi dưỡng, giúp biết bao người con thôn quê trưởng thành, trong đó có Võ Bá Cường.

Sau hơn hai năm chuẩn bị, chiều ngày 1/10/2014, nhà văn Võ Bá Cường đã khánh thành vườn tượng. Trong giai đoạn đầu xây dựng vườn tượng đã có các danh nhân như Nam Cao, Văn Cao, Bùi Xuân Phái, Chế Lan Viên, Võ An Ninh, Tào Mạt, Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Năm 2015, ở đây có thêm tượng của Nguyễn Du, Lê Quý Đôn.

Nhà văn Võ Bá Cường cho biết: “Vì còn nhiều khó khăn, nên đã hạn chế rất nhiều sự vươn tới điệu nghệ ở mỗi chân dung danh nhân. Cũng do hạn chế về tay nghề, kinh phí nên nhiều danh nhân chưa được tạc dựng ở đây. Tôi và gia đình sẽ tiếp tục triển khai dần ý tưởng”.

Nhà văn Võ Bá Cường (thứ ba từ trái sang) trước tượng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Để có những bức tượng thể hiện đầy đủ thần thái của các danh nhân, lão nhà văn đã phải tuyển lựa kỹ chất lượng đá, tìm nghệ nhân giỏi. Hai nghệ nhân có tay nghề vững là Phạm Văn Chẩn, Trần Văn Thức đã nỗ lực góp sức cùng nhà văn Võ Bá Cường thực hiện ý tưởng.

Ông Trần Văn Thức chia sẻ: “Ý tưởng và cái tâm của nhà văn Võ Bá Cường rất hay, mang nhiều giá trị nhân văn nên chúng tôi đã nỗ lực hết sức để dựng nên được các tượng danh nhân đẹp nhất”. Với sự chia sẻ sâu sắc, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều phát biểu: “Ngôi vườn tuy còn nhỏ bé, nhưng nhà văn Võ Bá Cường đã truyền thông điệp cho mỗi người rằng khi mỗi con người sống với một ý chí, sự kiên cường, sáng tạo vì dân tộc thì sẽ còn lại mãi mãi.

Khi bước vào khu vườn, chúng tôi nhìn thấy những bức tượng, những con người trở về trọn vẹn, lộng lẫy hơn. Họ đã dâng hiến những tinh túy cho đất nước, cho dân tộc. Vâng, trước khi những bức tượng được dựng bằng đá ở đây, thì đã được khắc tạc vào tâm hồn mỗi con người Việt Nam. Họ đã trở thành tượng đài trong mỗi trái tim người Việt”.

Còn bà Võ Hạnh Phúc, con gái Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã thật sự xúc động khi thấy tượng cha mình tại đây. Bà Phúc tâm sự: “Suốt một năm qua, gia đình chúng tôi đã cảm nhận được tình cảm đặc biệt mà các cơ quan ban ngành, đoàn thể, toàn thể nhân dân cả nước đã dành cho cha tôi. Tôi không biết nói gì hơn, chỉ xin thay mặt gia đình nói lời cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả mọi người. Xin cảm ơn nhà văn Võ Bá Cường, người đã dành tâm huyết đúc tượng cha tôi và thờ tại từ đường dòng họ”.

Võ Bá Cường say và kính Tào Mạt - ông vua chèo xứ Bắc bởi tư tưởng và cá tính sáng tạo đầy bản lĩnh với bộ ba vở chèo “Bài ca giữ nước” nổi tiếng. Ông cũng yêu Nam Cao ở tinh thần nhân văn trong các tác phẩm đầy chất hiện thực, luôn suy nghĩ về vấn đề Sống và Viết, rất có ý thức về quan điểm nghệ thuật của mình, hay kính trọng nhạc sĩ Văn Cao bởi cốt cách và cái tài của tác giả “Tiến quân ca”…

“Tôi sẽ cố gắng để có điều kiện dựng nhiều tượng danh nhân khác. Nước ta có nhiều bậc tài danh mà đức độ, sự cống hiến của họ với đất nước cần được các thế hệ muôn đời sau khắc ghi”, Võ Bá Cường thổ lộ.

Trong thời gian dần mở rộng vườn tượng, Võ Bá Cường vẫn tích cực đi và viết. Bè bạn vẫn bảo ông là “Người của những chân trời mới”. Bởi dù đã có khối lượng tác phẩm đáng nể, ở tuổi 76, ông vẫn tích cực đi và viết, thu lượm vốn sống.

Lúc thì ông lăn lộn trên cái khô khốc của tiết trời Hà Giang, lúc vi vu trong sự khắc nghiệt của thời tiết miền Trung, khi khác lênh đênh trên con sóng biển khơi… Lão nhà văn muốn kiểm chứng sức khỏe, sức viết của mình. Và ông đã cho mọi người thấy, lửa văn chương, lửa sáng tạo của ông vẫn hừng hực sáng.

Chuyện làm tượng cũng khó khăn như đi săn tìm tư liệu để viết về những nhân vật ít được đặt bút tới. Cá tính của ông là đã muốn viết về ai thì phải thu thập tư liệu cho bằng đủ đầy. Dù nhiều chuyến đi cứ mênh mông như tìm kim đáy bể, nhưng lão nhà văn tự tin rằng: hãy tìm sẽ thấy, hãy gõ cửa sẽ mở.

Nhà thơ Đức Hậu, người bạn vong niên của ông ở đất Thái Bình từng nói rằng, Võ Bá Cường có “võ” tìm tư liệu và ông thường đạt được mục đích của mình. “Đi nhiều, đó cũng là cách giữ lửa yêu trong trái tim mình. Đó là ngọn lửa nồng nhiệt với văn chương, với đời”, Võ Bá Cường nhấn mạnh.

Trước khi đến với nghề văn, Võ Bá Cường từng làm nhiều nghề. Ban đầu là một anh lơ xe, rồi làm cán bộ địa chất. Sau rồi ông học sư phạm, ra đảo Cô Tô (Quảng Ninh) dạy học, viết báo. Đến năm 1967, ông về làm công tác tuyên giáo ở Cẩm Phả. Thời gian ở đây, ông may mắn được tiếp xúc với nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng như Nguyễn Tuân, Xuân Quỳnh, Ngô Quân Miện...

Cho đến năm 1971 thì Võ Bá Cường về Hội Văn học - Nghệ thuật Thái Bình. Giai đoạn này ông gọi là “làm bếp núc” cho văn nghệ địa phương. Năm 1997, nghỉ hưu, ông có nhiều thời gian đi hơn, tự do với những hành trình dài của mình, say với các đề tài, các nhân vật mà mình yêu thích.

Võ Bá Cường quan niệm, đã là nhà văn thì phải viết, phải chứng tỏ bằng tác phẩm của mình. Cần mẫn sáng tạo, ông đã xuất bản hơn 20 tác phẩm, gồm cả thơ, trường ca, tiểu thuyết và gần chục tác phẩm chưa công bố.