Hướng nào để phát triển cây mắc – ca bền vững?
15:41 | 05/01/2016
Ngày 5/1/2016, tại TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum, Ban Chỉ đạo Tây Nguyên đã tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2015 và định hướng năm 2016.
Ông Nguyễn Đức Hưởng phát biểu tại Hội nghị |
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó Chủ tịch Thường trực HĐQT LienVietPostBank - Trưởng ban Chỉ đạo Nghiệp vụ và Truyền thông Mắc ca đã báo cáo về “lộ trình” phát triển Mắc ca tại Việt Nam trong 1 năm qua của DN.
Ông Hưởng cho biết, năm qua LienVietPostBank và CTCP Him Lam đã tích cực triển khai một loạt hoạt động nhằm phát triển cây mắc ca tại Việt Nam như, xúc tiến các thủ tục thành lập Hiệp hội Mắc ca Việt Nam, tổ chức các đoàn thực tế trong nước và các nước hàng đầu về công nghiệp mắc ca như Úc, Trung Quốc, Nam Phi, Mỹ, tham gia Hiệp hội Mắc ca Úc, thuê chuyên gia nước ngoài và trong nước tư vấn lập chiến lược phát triển mắc ca, tài trợ nghiên cứu cây mắc ca, tiến hành nghiên cứu và khảo sát trong nước, xây dựng quy định cho vay mắc ca, tổ chức các chiến dịch truyền thông để độc giả hiểu tiềm năng và hiểu đúng về mắc ca…
Đặc biệt, qua việc phát trên 1.000 phiếu điều tra thông tin tới các hộ nông dân tỉnh Lâm Đồng, kết quả cho thấy có đến 48% người dân sẵn sàng trồng mắc ca khi được hưởng các ưu đãi. Cụ thể như được vay vốn lãi suất thấp từ LienVietPostBank; được hỗ trợ kỹ thuật canh tác, chăm sóc; được Công ty Him Lam thu mua sản phẩm...
Tuy đã có những bước chuẩn bị cần thiết để thúc đẩy phát triển cây mắc ca tại Việt Nam, nhưng ông Hưởng cho biết, DN vẫn còn gặp khó về cơ chế.
"Đáng nhẽ ra, với tư cách là đơn vị chủ quản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần đi đầu trong việc nghiên cứu giống cây trồng, tư vấn, hướng dẫn bà con nông dân và kêu gọi DN đầu tư phát triển, hỗ trợ tín dụng và bao tiêu sản phẩm... Nhưng mắc ca thì ngược lại, các DN muốn đầu tư, ngân hàng muốn cho vay thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lại ra sức ngăn cản (ví dụ ngăn cản nhập giống)”, ông Hưởng bày tỏ.
Trong khi chính Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã đầu tư rất nhiều tiền để trồng thí điểm hơn chục năm và đã đem lại kết quả tốt như hộ ông Đinh Kim Thu, thôn Lộc Xuân, huyện Krong Năng, tỉnh Đắk Lắk trồng mắc ca từ năm 2004 với diện tích gần 1 ha và số cây là 100 cây. Đến năm 2014, hộ này thu được 1,8 tấn quả, doanh thu hơn 300 triệu đồng nhưng chi phí chỉ chiếm 10%...
Trên thực tế, Chính phủ đã ban hành Nghị định 210/2013/NĐ-CP và có chỉ đạo các ngành và cơ chế hỗ trợ ngân sách cho phát triển mắc ca nhưng đã 3 năm qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Vì vậy, NHNN Việt Nam chưa có cơ sở để hướng dẫn về cho vay phát triển mắc ca.
Chính vì vậy, để mắc ca phát triển bền vững tại Việt Nam và xa hơn là giúp bà con nông dân thoát nghèo, ông Nguyễn Đức Hưởng mạnh dạn đưa ra những đề xuất.
Cụ thể, thứ nhất, cần thay đổi quy định về hỗ trợ trồng cây mắc ca: Mức hỗ trợ nên quy định thống nhất là cứ trồng 1 ha mắc ca thì được Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng để xây dựng vườn trồng. Đây là chính sách hỗ trợ có ý nghĩa xã hội rất lớn (hỗ trợ cho người nghèo) vì phần lớn đất riêng của hộ dân trồng mắc ca dưới 50 ha.
(Nghị định 210/2013/NĐ-CP đã có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2014 quy định: các dự án trồng cây mắc ca có quy mô từ 50 ha trở lên được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng/ha để xây dựng đồng ruộng, cây giống. Hỗ trợ xây dựng cơ sở sản xuất giống cây mắc ca quy mô 500.000 cây giống/năm trở lên, mức hỗ trợ tối đa 70% chi phí đầu tư/cơ sở);
Thứ hai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ ban hành định hướng, còn xác định cụ thể quy hoạch từng địa phương do địa phương chịu trách nhiệm và cần đẩy nhanh xây dựng chương trình quốc gia về mắc ca;
Thứ ba, NHNN ban hành chủ trương ưu đãi về nguồn vốn để triển khai các sản phẩm tín dụng cho việc phát triển cây mắc ca, bao gồm các chính sách ưu đãi về lãi suất và kỳ hạn vay tái cấp vốn.
Đề xuất cuối cùng của ông Hưởng là cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ chính quyền các tỉnh qua việc cần đưa mắc ca vào Đề án tái cơ cấu kinh tế địa phương và xây dựng bản quy hoạch phát triển mắc ca tại địa phương, trên cơ sở rà soát lại quỹ đất, đặc biệt là đất đang trồng cây cà phê già cỗi, năng suất thấp, đất trồng các cây hiệu quả thấp để chuyển đổi sang trồng mắc ca.
Minh Nhật