Những câu hỏi từ Hồ sơ Panama

Trước những thông tin đó, các doanh nhân, tổ chức có tên trong danh sách Panama lần lượt lên tiếng về những khoản đầu tư của họ và khẳng định nó sạch sẽ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, dư luận vẫn không ngừng đặt câu hỏi rằng: các khoản tiền kếch xù kia có thực sự không bẩn?

Nhiều cá nhân khẳng định việc có tên trong Hồ sơ Panama là bình thường

Chỉ tính riêng tại Việt Nam cũng có 189 cá nhân, tổ chức có liên quan đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài. Nhiều cá nhân trong số đó đã lên tiếng và đưa ra nhiều luận điểm khẳng định việc có tên trong danh sách là bình thường.

Đơn cử ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch SSI phát đi thông điệp rằng SSI và Công ty TNHH Nguyễn Duy Hưng là 2 thành viên góp vốn của Quỹ Đầu tư thành viên SSI, do Công ty TNHH quản lý quỹ SSI (SSIAM) quản lý. SSIAM và Quỹ đầu tư thành viên SSI được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài số 249/BKH-ĐTRNN-DDC1 ngày 31/8/2010 để thực hiện các hoạt động đầu tư ra nước ngoài.

Kể từ thời điểm được cấp Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài, SSIAM đã thực hiện các hoạt động đầu tư ra nước ngoài hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam, luật pháp quốc tế và luật pháp của nước nơi SSIAM thực hiện các hoạt động đầu tư, và không có bất kỳ hoạt động nào liên quan đến các hành vi trốn thuế, rửa tiền hay hành vi vi phạm pháp luật nào khác.

Tương tự, một số cá nhân khác trong nước cũng đã lên tiếng giải thích về những khoản đầu tư ra nước ngoài, cũng như lý giải vì sao lại có tên trong danh sách Panama.

Thực tế, hiện tại, chưa có bất kỳ quốc gia nào cấm hành động mở công ty ở nước ngoài để quản lý tài sản. Rất nhiều quỹ đầu tư, cả ở Việt Nam và thế giới sử dụng các công ty ở nước ngoài làm pháp nhân cho thực hiện các hoạt động kinh doanh của mình.

Do đó, các doanh nhân một lần nữa khẳng định việc một công ty đầu tư ra nước ngoài khi đã được Cơ quan quản lý cấp phép là hoàn toàn bình thường, minh bạch và tuân theo quy định của pháp luật.

Việc xuất hiện trong “Hồ sơ Panama” không đồng nghĩa với việc công ty và các đại diện pháp lý đã có hành vi liên quan đến trốn thuế hay rửa tiền. Bản thân Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) cũng đã khẳng định và tuyên bố rõ ràng trong phần từ chối trách nhiệm (Disclaimer) và phần trả lời câu hỏi thường xuyên (Frequently Asked Questioned) trên trang thông tin chính thức của họ là “Việc thành lập các công ty và quỹ tín thác offshore thường là hợp pháp”.

Tuy nhiên, cũng có những câu chuyện khác. Đơn cử với trường hợp là cá nhân, mới đây tỷ phú Sam Wyly đã chịu phán quyết về những hành vi không trung thực trong một kế hoạch kéo dài nhiều năm nhằm trốn thuế đối với số tài sản trị giá hơn 1 tỷ USD của các quỹ tín thác tại nước ngoài.

Thẩm phán Tòa Phá sản tại Dallas (Mỹ) Barbara Houser vừa ra phán quyết rằng tỷ phú Sam Wyly ở Texas có liên quan tới “những hành vi không trung thực” trong kế hoạch nói trên.

Còn đối với tổ chức, hiện nay dư luận đang nhắc nhiều đến British Virgin Islands (BVI) là một quần đảo có diện tích chỉ khoảng 153 km2, GDP hơn 1 tỷ USD song các doanh nghiệp đăng ký tại đây đã đầu tư nhiều tỷ USD sang Việt Nam.

Cũng giống như Panama, BVI là một trong những nền kinh tế gần như xóa bỏ mọi loại thuế với người kinh doanh. Họ mang những số tiền khổng lồ đi đầu tư khắp thế giới và trong những năm qua, thậm chí đã có nhiều tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp (FDI) được đổ vào Việt Nam.

Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến cuối năm 2015, BVI nằm trong top 5 nước và vùng lãnh thổ đầu tư lớn nhất vào Việt Nam gồm: Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và Đài Loan. Cụ thể, BVI đã có 623 dự án đầu tư khắp các tỉnh thành, với tổng vốn lên tới 19,3 tỷ USD.

Các dự án lớn của các doanh nghiệp đến từ BVI như: Công ty TNHH Trung tâm thương mại Vinacapital với vốn đầu tư 325 triệu USD kinh doanh khu thương mại, khách sạn, văn phòng, dịch vụ khách sạn, bất động sản; Công ty TNHH GVD Việt Nam I đầu tư 300 triệu USD xây dựng, quản lý khu căn hộ và các dịch vụ vận chuyển khách du lịch, dịch vụ cho thuê xe, ăn ở; Công ty TNHH Worldon Việt Nam của nhà đầu tư Gain Lucky Limited, tổng vốn đầu tư đăng ký 300 triệu USD sản xuất sản phẩm may mặc cao cấp tại TP. HCM; Công ty TNHH CJ CGV Việt Nam, xây dựng và điều hành cụm rạp chiếu phim...

Mới đây, Cục Đầu tư nước ngoài còn cho biết, luồng vốn đầu tư trực tiếp của Mỹ vào Việt Nam không chỉ đến từ các công ty đăng ký thành lập tại Mỹ, mà còn thông qua một số chi nhánh của họ hoạt động tại BVI như các trường hợp của Intel, Chevron, Procter & Gamble hay ConocoPhillips…

Ở lĩnh vực đầu tư gián tiếp trên sàn chứng khoán, một quỹ đầu tư nổi danh của BVI ở Việt Nam phải kể đến là Dragon Capital. Được thành lập năm 1994 tại BVI, Dragon Capital là quỹ đầu tư nước ngoài hoạt động lâu nhất tại Việt Nam với tổng tài sản khoảng 1,25 tỷ USD. Danh mục quản lý của quỹ gồm có cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, công nghệ sạch.

Vietnam Asset Managemet Limited (VAM) cũng là quỹ đầu tư lớn vào ngành dược, thực phẩm, đồ uống và công nghệ sinh học. Ngoài ra, còn một số tổ chức tài chính tiêu biểu được thành lập từ “các thiên đường thuế” đã rót tiền vào Việt Nam như: Indochina Capital Adviser, PXP Vietnam Asset Management Ltd, Vietnam Holding Asset Management Ltd, Clear Water Capital Partner Singapore PTE…

Trong khi đó, theo các tài liệu của Hồ sơ Panama, BVI đang dẫn đầu danh sách các thiên đường thuế với 113.648 công ty offshore (tức công ty được thành lập ở nước ngoài) do hãng luật Mossack Fonseca gây dựng…