Để tránh mua nhà lại bị siết nợ

	BIDV khẳng định không phát ngôn về việc “đuổi người dân ra khỏi nhà”
	Cần sự vào cuộc của chính quyền địa phương

Tuần rồi, tại Hội nghị bất thường do Ban quản trị chung cư The Harmona (phường 14, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) tổ chức, 41 hộ dân tại chung cư này mới “ngã ngửa” khi biết thông tin căn hộ họ mua đã được chủ đầu tư dự án thế chấp ngân hàng để một cá nhân có thể vay tiền từ BIDV Bắc Sài Gòn. Và tính đến ngày 21/1/2016 thì một phần khoản vay có thế chấp trên đã quá hạn thanh toán gốc và lãi, dù trước đó từng được cơ cấu lại nợ.

Hội nghị bất thường chung cư The Harmona thu hút nhiều cư dân tham dự

Đó là một tình tiết mới trong “vụ việc” BIDV Bắc Sài Gòn buộc phải ra thông báo thu hồi dự án để siết nợ trước đó, nhưng không thực sự mới trong hoạt động ngân hàng nói chung.

Từ trước đến nay, đã có một số vụ chủ đầu tư dự án mang tài sản thế chấp ngân hàng đi bán cho khách hàng nhưng cứ “quên” trách nhiệm trả nợ, hoặc trong trường hợp trên là mang bảo lãnh nhưng không có trách nhiệm với cam kết bảo lãnh của mình. Điều đó thực sự làm phương hại đến quyền lợi người mua nhà, cũng như gây rủi ro cho hoạt động ngân hàng.

Theo quy định hiện nay, DN được thế chấp bằng tài sản hình thành trong tương lai (ở đây là các căn hộ sau khi xây dựng) để vay vốn ngân hàng đầu tư phát triển dự án. Nếu tuân thủ quy định này, khi DN bán tài sản hình thành từ vốn vay, hoặc bán tài sản mà họ đã thế chấp, thì chủ đầu tư phải có trách nhiệm hoặc liên đới trách nhiệm, trả vốn cho ngân hàng. Song, nhiều DN đã cố tình “quên” nghĩa vụ với ngân hàng.

Có thể kể đến những dự án điển hình mà chủ đầu tư “quên” trả nợ ngân hàng như chung cư Phú Thạnh (quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh), chung cư The Rubyland (phường Tân Thới Hòa, quận Tân Phú), chung cư Ruby Garden (quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh)...

Vậy, trách nhiệm của chủ đầu tư trong trường hợp này đến đâu? Một chuyên gia phân tích, Luật Kinh doanh BĐS đã quy định rõ, chủ đầu tư hoặc sàn giao dịch BĐS có nghĩa vụ phải công khai pháp lý cho khách hàng biết. Như vậy, với 41 hộ tại dự án The Harmona nói trên không nắm được thông tin căn hộ của họ bị cầm cố (thậm chí có người chỉ mới mua căn hộ bị thế chấp ngân hàng ít ngày trước khi khoản vay đáo hạn), quyền về minh bạch thông tin tài sản mua đã bị ảnh hưởng.

Câu hỏi đặt ra là, vậy người mua nhà cần làm gì để đảm bảo quyền lợi của mình? Theo vị chuyên gia nói trên, do đa phần người mua nhà không tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật khi giao dịch, nên đến khi được thông báo căn hộ mình mua đã được chủ đầu tư đem thế chấp ngân hàng mới “té ngửa” thì sự đã rồi. Dù quyền sở hữu của người mua với căn hộ không mất đi, nhưng các vướng mắc, phiền hà họ phải chịu là rất lớn, liên quan đến hoàn thành thủ tục giấy tờ sở hữu tài sản.

Theo LS. Trần An, để tránh rủi ro, người mua nhà nên cân nhắc, xem xét kỹ và nắm rõ thông tin xem dự án đã đủ điều kiện được bán chưa. Đặc biệt, người dân không nên quá tin vào quảng cáo của các nhà môi giới kinh doanh BĐS để bảo vệ quyền lợi của mình.

Cụ thể, người mua nhà cần lưu ý những giấy tờ pháp lý cơ bản bắt buộc chủ đầu tư phải có như: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hoặc quyền thuê đất; giấy phép xây dựng; hồ sơ xác định chủ đầu tư đã hoàn thành nộp thuế nghĩa vụ tiền sử dụng đất, tiền thuế liên quan đến đất; và chứng thư bảo lãnh của ngân hàng…

Bác Nguyễn Thế Anh (Hà Nội) chia sẻ kinh nghiệm, khi mua nhà, người dân cần yêu cầu chủ đầu tư thực hiện các nghĩa vụ của mình về thuế, giấy tờ và đặc biệt là yêu cầu chủ đầu tư làm “sổ đỏ” ngay cho căn hộ. Bởi người dân mua nhà, đất bị treo sổ đỏ tại các dự án thiệt thòi rất lớn, vì không thể thực hiện được các quyền về mua bán, thế chấp, nhập hộ khẩu, cũng như không thể tạo lập được cuộc sống ổn định trong chính ngôi nhà của mình…

Mặt khác, ngân hàng cũng cần rà soát lại các quy định trong cho vay các dự án BĐS mà nguồn trả nợ là tài sản được hình thành trong tương lai để tránh những trường hợp chủ đầu tư đã bán căn hộ mà “quên” nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng.

Cũng để tránh những chủ đầu tư “quên” nghĩa vụ với ngân hàng, mới đây TP. Hà Nội đã thành lập đoàn kiểm tra để rà soát lại các chung cư ở Hà Nội, đồng thời đẩy nhanh tiến độ cấp sổ đỏ cho các hộ dân trong các chung cư nhằm tránh xảy ra những trường hợp đáng tiếc.