Bỏ nét văn hóa không còn phù hợp

Ảnh minh họa

Đơn cử, như nghi thức đâm trâu trong ngày hội truyền thống của đồng bào Cơ Tu (Quảng Nam). Với đồng bào Cơ Tu, con trâu ngoài việc phục vụ sản xuất, còn là vật để tế thần linh, cúng Giàng (Trời) trong những lễ hội mừng lúa mới, nhà mới, đám cưới, Tết... Lễ hội đâm trâu là dịp đồng bào chung vui, thăm hỏi nhau. Đồng thời, thông qua con vật, người Cơ Tu muốn báo với thần linh, với Giàng về sức khoẻ, công việc làm ăn của cộng đồng.

Để cho lễ hội diễn ra tốt đẹp, dân làng phải chuẩn bị trước hai ngày. Đặc biệt, cây cột xờ nur (buộc trâu) được trang trí hoa văn rất đẹp. Trước khi dựng xờ nur trước nhà Gươl, buộc trâu vào cột, già làng cùng dân làng sẽ cúng tế, báo với thần linh, Giàng và mời các ngài về chứng giám cuộc đâm trâu.

Đêm trước buổi lễ, dân làng làm heo, gà để tế lễ. Các già làng mang đầu heo, gà, rượu đến ngay cột xờ nur để tế. Dân làng ăn uống, nhảy múa theo tiếng cồng chiêng đến khuya. Còn các già làng ngồi khóc tế trâu trắng đêm. Trong phần lễ đâm trâu, người dân trong làng đổ về, đứng vây quanh con trâu trong tiếng cồng chiêng inh oang, bập bùng.

Sau khi người có quyền lực nhất trong làng đứng bên trâu báo với thần linh và Giàng, là lúc đoàn cồng chiêng và múa chính thức biểu diễn. Sau đó già làng sẽ thực hiện việc đâm trâu theo nghi thức truyền thống…

Mặc dù đây là nét văn hoá truyền thống của người Cơ Tu, song hoạt động này không còn phù hợp với điều kiện hiện tại. Mới đây, đồng bào Cơ Tu ở xã Lăng (huyện Tây Giang) đã đồng thuận chấp nhận bỏ nghi thức đâm trâu trong ngày hội truyền thống, tại lễ đón nhận xã nông thôn mới.

Đây là tín hiệu vui cho cuộc vận động thực hiện việc xóa dần nghi thức đâm trâu được cho là có yếu tố dã man trước đó của đồng bào vùng cao. Đây cũng được xem là kết quả xứng đáng sau quá trình làm công tác dân vận của các cấp chính quyền địa phương, khi được người dân đồng thuận để đổi mới.

Theo già làng C’lâu Nâm, đa số người dân địa phương đều hiểu và nhất trí với chủ trương bỏ đâm trâu trong lễ hội truyền thống. Già làng C’lâu Nâm nhận định, mặc dù không có nghi thức đâm trâu nhưng tất cả các nghi lễ, nghi thức truyền thống khác đều vẫn được giữ nguyên trạng. Do vậy, văn hóa của đồng bào Cơ Tu không bị mất đi, mà chỉ loại bỏ dần những hủ tục.

Có thể nói, đây là một tín hiệu lạc quan để hướng đến loại bỏ dần một số nghi thức không còn phù hợp với đời sống văn hóa hiện tại.