Độc đáo giấy dừa Đà Nẵng
15:55 | 23/03/2018
Trong tương lai, Vườn giấy Việt không chỉ dừng lại ở 2 loại giấy Nipa và giấy dừa Đà Nẵng. Anh Lê Thanh Hà cùng những cộng sự của mình còn mong muốn tiếp tục mang thương hiệu giấy Việt có mặt trên mọi miền của Tổ quốc...
Đứa con thứ hai của Vườn giấy Việt
Vườn giấy Việt là một không gian sản xuất và trưng bày những sản phẩm thủ công mỹ nghệ với chất liệu giấy Nipa - loại giấy được làm bằng dừa nước ở xã Cẩm Thanh, thành phố Hội An. Và Nipa cũng là đứa con đầu tiên trong gia đình Vườn giấy Việt. Nhắc đến loại giấy này không ai không biết đến cái tên Lê Thanh Hà.
Anh Lê Thanh Hà đã tạo nên những sự khác biệt ở hoa văn, họa tiết |
Xuất phát từ niềm đam mê nghệ thuật và muốn lưu giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, anh cùng những cộng sự của mình đã tự tìm tòi, nghiên cứu và sáng tạo nên loại giấy có một không hai này. Cho đến nay, giấy Nipa đã có chỗ đứng nhất định trong người yêu nghệ thuật cũng như khách du lịch trong và ngoài nước.
Không dừng lại ở đó, anh Lê Thanh Hà tiếp tục chọn Đà Nẵng để làm nên đứa con thứ hai của mình ở Vườn giấy Việt với tên gọi Giấy dừa Đà Nẵng. Nhắc đến cơ duyên để làm nên loại giấy này, anh chia sẻ. Trong quá trình đi dọc từ Hội An về Đà Nẵng, anh thấy dọc bờ biển hàng tháng người ta cắt tỉa những cành dừa được trồng ven bờ biển. Cành và lá dừa sau khi cắt, không sử dụng để làm gì và biến thành rác thải.
Từ đó anh nảy sinh ý định sử dụng dừa cạn để làm nên một loại giấy. Khi tiến hành nấu thử thì xơ dừa cạn hoàn toàn giống với xơ dừa nước ở Hội An, chỉ khác nhau về màu sắc. Từ đó, anh quyết định phát triển một loại giấy riêng của mình mang tên giấy dừa Đà Nẵng.
Nếu trước đây lá dừa chỉ sử dụng để lợp nhà thì bây giờ dưới bàn tay khéo léo của anh Lê Thanh Hà, đã trở thành những sản phẩm thủ công mỹ nghệ vô cùng độc đáo. Không chỉ là tranh, từ giấy dừa Đà Nẵng anh còn sáng tạo nên giấy viết, bao bì thực phẩm, lồng đèn, đồ trang trí, biển hiệu, rèm che…
Với anh, giấy làm từ lá dừa này có thể làm nên rất nhiều sản phẩm độc đáo với nhiều công dụng khác nhau. Để làm nên một sản phẩm từ xơ dừa đòi hỏi người nghệ nhân phải khéo léo trong từng công đoạn. Điều đặc biệt ở loại giấy này là các công đoạn đều được làm thủ công, không sử dụng hóa chất, thân thiện với môi trường. Đây cũng là yếu tố mà anh đặt lên hàng đầu.
Đối với anh, công đoạn tạo khuôn và in bằng áp lực nước là hai công đoạn khó nhất. Để tạo ra những khuôn tranh như vậy, anh phải tự tay mình vẽ nên những hoa văn, họa tiết trong bức tranh. Sau đó, in decal tự tay cắt lại để tạo nên một khuôn tranh hoàn chỉnh. Khi có khuôn anh sẽ tiến hành in bằng áp lực nước. Kỹ thuật in này đòi hỏi sự khéo léo của người nghệ nhân để điều chỉnh mức độ nặng nhẹ của áp lực nước nhằm tạo ra được những lớp dày mỏng theo ý muốn trên bề mặt giấy.
Mỗi tờ giấy là một nét văn hóa
Là người con xứ Nghệ nhưng anh Lê Thanh Hà lại có tình yêu đặc biệt đối với mảnh đất Đà Nẵng và xem đây là quê hương thứ hai của mình. Tình yêu mà anh dành cho Đà Nẵng thể hiện trên những sản phẩm nghệ thuật. Hơn thế nữa, anh còn mong muốn phát triển giấy dừa Đà Nẵng trở thành sản phẩm lưu niệm mang đậm nét văn hóa của thành phố bên dòng sông Hàn này.
Giấy dừa Đà Nẵng và giấy Nipa tuy khá giống nhau về chất liệu, thế nhưng với sự tinh tế của người nghệ nhân, anh Lê Thanh Hà đã tạo nên những sự khác biệt ở hoa văn, họa tiết. Mỗi hoa văn, họa tiết là một nét văn hóa đặc trưng riêng của từng vùng.
Nếu giấy Nipa (Hội An) anh chọn những họa tiết xoay quanh văn hóa truyền thống như mắt cửa, đầu hồi, chiếc nón lá, tà áo dài… Thì với giấy dừa Đà Nẵng - nơi hội tụ giữa biển, núi và rừng, nên anh chọn hoa văn chủ đạo là thiên nhiên như: hoa đào chuông, voọc chà vá chân nâu, biển, cá chuồn… Bên cạnh đó, Đà Nẵng còn phát triển mạnh về du lịch tâm linh nên anh đã chọn hình ảnh đức phật, hoa sen để tạo nên sự khác biệt.
Trong thời gian đến, anh Lê Thanh Hà sẽ mở một phòng trưng bày những sản phẩm làm từ giấy dừa Đà Nẵng để những ai yêu thích nghệ thuật, đặc biệt là yêu thích loại giấy này sẽ tìm đến và chiêm ngưỡng. Không chỉ vậy, anh còn mong muốn được truyền những kinh nghiệm của anh lại cho những ai có mong muốn và đam mê với nghề này. Bởi anh luôn trăn trở về việc nhân rộng cái nghề của mình và duy trì nó bền vững hơn.
Ngay dưới chân núi Sơn Trà, căn phòng nhỏ với những tác phẩm nghệ thuật được làm từ chất liệu thuần Việt đã và đang lưu giữ, truyền tải, quảng bá những giá trị văn hóa của đất nước, con người Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng đến với du khách và bạn bè quốc tế.
Trong tương lai, Vườn giấy Việt không chỉ dừng lại ở 2 loại giấy Nipa và giấy dừa Đà Nẵng. Anh Lê Thanh Hà cùng những cộng sự của mình còn mong muốn tiếp tục mang thương hiệu giấy Việt có mặt trên mọi miền của Tổ quốc. Anh chia sẻ, trong tương lai nếu có cơ duyên thì mỗi vùng miền anh sẽ làm ra một loại giấy mang đậm nét văn hóa của vùng đó. Anh mong muốn giấy Việt sẽ được biết đến như một sản phẩm văn hoá độc đáo.
Bài và ảnh Bích Nhật