Nhật Bản - nhân tố bí ẩn đe dọa sự ổn định thị trường năm 2019

Tờ báo cho rằng vấn đề không chỉ là tăng lãi suất của Fed, dự kiến có thêm 2 lần trong năm tới; hay việc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dừng mua trái phiếu, thay đổi trạng thái nới lỏng định lượng áp dụng lâu nay. “Hơn thế, đó là động thái từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ)”, Reuters cho biết.

Thậm chí, ngay cả những điều chỉnh nhỏ của Thống đốc BoJ Haruhiko Kuroda đối với chính sách tiền tệ siêu nới lỏng hiện tại của Nhật Bản cũng có thể gây xáo trộn giá tài sản toàn cầu, hơn hẳn các nguyên nhân tác động khác. Trong khi, thay đổi chính sách của BoJ được cho là có nhiều khả năng xảy ra.

BoJ đang sở hữu tài sản có giá trị chung lớn hơn toàn bộ GDP của Nhật. Mặc dù vậy, Ngân hàng Trung ương nước này vẫn muốn tiếp tục tăng tài sản (mua trái phiếu) trong bảng cân đối của mình sau khi nhiều ngân hàng trung ương khác đã ngừng lại .

Bất kỳ dấu hiệu thay đổi nào cũng có thể phát đi báo động cho các nhà đầu tư, những người định giá rủi ro để tìm lợi nhuận và luôn bị chính sách “tiêm thanh khoản” kéo dài nhiều năm của các ngân hàng trung ương toàn cầu bóp méo cơ hội.

Các báo cáo vào năm 2018 cho biết BoJ đang bàn thảo về việc tiếp tục các giải pháp kích thích thông qua mua trái phiếu và giảm giá đồng tiền.

Kuroda, theo một nghĩa nào đó, luôn bị chỉ trích. Ngân hàng trung ương Nhật Bản đang đạt mục tiêu lạm phát 2%. Chính sách tiền tệ của BoJ, tuy vậy, đang làm trầm trọng thêm các vấn đề của các ngân hàng thương mại. Khoảng một nửa các ngân hàng báo cáo thua lỗ trong vòng hai năm qua, thậm chí nhiều hơn, trong hoạt động cho vay của họ, khi mà lãi cận biên co hẹp.

Nếu rủi ro chính sách tiền tệ tăng lên thay vì giảm thiểu, BoJ có thể sẵn sàng điều chỉnh để lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm biến động rộng hơn quanh mức 0% hiện nay, hoặc thậm chí đưa lãi suất điều hành ngắn hạn quanh mức -0,1%. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật có thể nhẩy vọt ngay khi có chính sách tác động.

Nhà đầu tư Nhật Bản thời gian qua đã chuyển đầu tư ra nước ngoài nhằm kiếm lợi nhuận và nay sẵn sàng quay trở lại trong nước khi lợi suất trái phiếu đáp ứng kỳ vọng. Ví dụ nhà đầu tư Nhật đã mua vào khoảng 4,7 nghìn tỷ yên (tương đương 42 tỷ USD) trái phiếu nước ngoài chỉ trong tháng 9.

Trong khi, trái phiếu nợ chính phủ của Pháp và Tây Ban Nha, cũng như tín dụng Mỹ, đã cho thấy dấu hiệu tới đỉnh. Chi phí cho bảo hiểm phòng ngừa rủi ro tiền tệ đã tăng nên các nhà đầu tư Nhật Bản có thể bán ra thay vì tiếp tục trả tiền cho sự bảo vệ đắt đỏ. Những người lựa chọn cách hành động đó dường như có động lực để ra quyết định nhanh chóng.

Không nghi ngờ gì nữa, Chủ tịch Fed Jerome Powell, người sẵn sàng cho kế hoạch tăng lãi suất trong năm 2019, đang mang trọng trách lớn đối với những thay đổi trên thị trường trong năm tới. Nhưng hành động tăng lãi suất của ông đã kéo dài và được thị trường hấp thụ. Vì vậy với Kuroda, hành động của ông tại BoJ có khả năng làm xáo trộn các “dây thần kinh” của thị trường lớn hơn.