Từ vụ 3 ngân hàng Mỹ phá sản, thấy tầm quan trọng của hệ thống quản lý rủi ro tài chính (Bài 2)

Từ vụ 3 ngân hàng Mỹ phá sản, thấy tầm quan trọng của hệ thống quản lý rủi ro tài chính (Bài 1)

Bài 2: Ngân hàng quản lý trạng thái trên Bảng cân đối kế toán bằng cách nào?

Những bất ổn trong khu vực ngân hàng làm nổi bật tầm quan trọng của việc quản lý hiệu quả các loại rủi ro cố hữu trong môi trường này. Các ngân hàng cần thống nhất giữa những thành viên Ban điều hành có quyền quyết định về Sản phẩm, Định giá, Tiếp thị, Truyền thông, Tài chính và Rủi ro để xem xét những phương diện sau:

Giám sát thanh khoản và kiểm tra sức chịu đựng

Theo đó, ngân hàng chủ động giám sát và dự báo biến động tiền mặt hàng ngày, tập trung vào các phân khúc như tiền gửi giá trị lớn, tiền gửi không được bảo hiểm và hạn mức tín dụng.

Đinh Hồng Hạnh, Phó Tổng Giám đốc, Lãnh đạo Dịch vụ Tài chính, PwC Việt Nam

Tăng cường các kịch bản và tần suất kiểm tra căng thẳng, hiểu rõ các loại rủi ro tập trung và mối liên hệ giữa thanh khoản và vốn bằng cách sử dụng nhiều kịch bản khác nhau (ví dụ: điều kiện tín dụng xấu đi, kịch bản “nền kinh tế đình trệ do lạm phát cao” và các động thái tiềm tàng của chính sách lãi suất của NHTW).

Cùng với đó là xem xét lại các tác động về thanh khoản do khả năng xảy ra tổn thất tiền gửi từ các khoản tiền gửi kém ổn định và các giả định đối với tiền gửi không được bảo hiểm.

Chiến lược tiền gửi

Ngân hàng nhận diện những khách hàng "có rủi ro" (nghĩa là có các khoản dư nợ tiền gửi mà khách hàng được toàn quyền tất toán, có nhiều khả năng sẽ được chuyển sang kênh đầu tư khác an toàn hơn) bằng cách phân tích độ co giãn theo giá, bề dày của mối quan hệ khách hàng và các diễn biến thầm lặng khác gây ra mất khách hàng gửi tiền; Trọng tâm vào việc giữ chân các khách hàng có số dư tiền gửi cao hơn không được bảo hiểm và thuyết phục các khách hàng đó về độ lành mạnh tài chính của ngân hàng mình;

Triển khai các biện pháp mục tiêu đối với những khách hàng này thông qua định giá tiền gửi phù hợp dựa trên mối quan hệ và nâng vị thế của mối quan hệ khách hàng lên cao nhất bằng cách cung cấp thêm dịch vụ quản lý ngân quỹ, thẻ và các dịch vụ chuyển tiền khác. Đồng thời, khởi động các chiến lược thu hút khách hàng mới thông qua chi nhánh, chuyên viên quản lý quan hệ khách hàng và các kênh số.

Nguồn vốn dự phòng

Ngân hàng đánh giá và kiểm thử các quy trình vận hành, nguồn lực và hệ thống để xác nhận chắc chắn rằng các yếu tố đó sẵn sàng để triển khai các biện pháp hành động cần thiết để tăng dư phòng thanh khoản bằng cách thực hiện các diễn tập mô phỏng sự cố thanh khoản với sự tham gia của ban lãnh đạo cấp cao để họ nắm vững các nghiệp vụ có thể cần áp dụng, bao gồm trao đổi thông tin với các bên liên quan nội bộ và bên ngoài.

Rà soát mức độ thanh khoản của các khoản đầu tư, đảm bảo không gặp vướng mắc về pháp lý, quy định hay nghiệp vụ, có thể được sử dụng để đáp ứng nhu cầu thanh khoản.

Kế hoạch truyền thông

Đánh giá các kế hoạch truyền thông cho nhà đầu tư và người gửi tiền, chú trọng vào cách thức để khôi phục và củng cố niềm tin cho các bên liên quan một cách thận trọng rằng trạng thái thanh khoản và tài chính của ngân hàng là lành mạnh.

Soạn lập báo cáo về nhiều kịch bản và tác nhân gây khủng hoảng căng thẳng có thể có, bao gồm tác động tiềm tàng của mạng xã hội.

Quản lý Tài sản có-Tài sản nợ

Đánh giá chiến lược quản lý rủi ro lãi suất bằng cách sử dụng các thước đo như kỳ hạn, giá trị kinh tế của vốn chủ sở hữu và độ nhạy cảm của thu nhập và xem xét lại các quyết định về khẩu vị rủi ro, khả năng chấp nhận rủi ro so với hệ thống phòng ngừa rủi ro.

Nâng cao mô hình rủi ro lãi suất để bao gồm các kịch bản kiểm thử các giả định biến động khác nhau của bảng cân đối kế toán, bao gồm các khoản tiền gửi mới, tăng nhanh nhưng có thể kém ổn định hơn so với khách hàng gửi tiền hiện có.

Xem xét bài học từ những đổ vỡ Ngân hàng tại Mỹ gần đây, trong bối cảnh sự bất ổn đối với cả ngành ngân hàng và nền kinh tế quốc tế vẫn đang tiếp tục diễn ra, chúng tôi để xuất các Ngân hàng cần theo dõi chặt chẽ các bình diện sau:

Bảng cân đối kế toán của ngân hàng, doanh nghiệp và doanh nghiệp hộ gia đình. Tín dụng tiêu dùng và doanh nghiệp sau Covid đã và sẽ tăng lên, tăng trưởng tín dụng tăng tốc sẽ gây áp lực lên sự gia tăng dự phòng rủi ro tín dụng. Tiền gửi sẽ chịu thêm áp lực trong môi trường lãi suất tiếp tục cao, và khi một số ngân hàng hoặc tổ chức tài chính cơ hội đang áp dụng chiến lược thu hút tiền gửi quyết liệt.

Trong khi đó, một số tài sản dài hạn trước đây được mua vào với lãi suất thấp hơn tỷ suất lợi tức thị trường hiện thời, và rủi ro tín dụng liên quan đến các khoản vay thương mại và công nghiệp có đòn bẩy vẫn còn cao. Các Ngân hàng cần xem xét những biến động này ảnh hưởng như thế nào đến bảng cân đối kế toán của ngân hàng và có thể sẽ thúc giục các ngân hàng phải thay đổi chiến lược nguồn vốn của mình.

Lợi suất và khối lượng trái phiếu. Tính thanh khoản giảm của các loại trái phiếu do cơ quan chính phủ phát hành là một thách thức và có thể tiếp tục trở nên khó khăn hơn nếu lãi suất tiếp tục ở mức cao, và khi một số ngân hàng có thể cần phải bù đắp thanh khoản do sụt giảm lượng tiền gửi. Khối lượng và lợi suất giao dịch trái phiếu có thể là những chỉ báo hàng đầu làm ảnh hưởng đến nhu cầu tạo thanh khoản của ngân hàng.

Phản ứng của ngân hàng trung ương và các cơ quan quản lý nhà nước. Các quyết sách của ngân hàng trung ương về chính sách lãi suất sẽ ảnh hưởng lớn tới cường độ của các thách thức thanh khoản đặt ra.

Môi trường hiện tại cho thấy những rủi ro đáng quan ngại nhưng cũng bộc lộ những cơ hội lớn cho các ngân hàng có bảng cân đối kế toán có tính thanh khoản cao và chiến lược tăng trưởng bền vững, thấu đáo. Các ngân hàng cần xem xét những cơ sở thúc đẩy sự ổn định của khách hàng gửi tiền, tăng cường thực thi các chuẩn mực quản lý bảng cân đối kế toán thận trọng, đồng thời cũng cần đánh giá các đòn bẩy lợi nhuận tổng thể, bao gồm chiến lược khách hàng, danh mục sản phẩm và chi phí.

Một số ngân hàng có thể tăng trưởng khi khách hàng gửi tiền có thể đổi sang ngân hàng đó để gửi tiền thay vì giữ quan hệ khách hàng với ngân hàng hiện tại. Các ngân hàng cần chuẩn bị sẵn sàng để tìm hiểu xem tỷ lệ tăng trưởng khách hàng phù hợp như thế nào với chiến lược và tác động như thế nào đến rủi ro bảng cân đối kế toán của mình.