Chuyển đổi xanh: Yêu cầu cấp thiết, không còn là lựa chọn

Bà Vũ Kim Hạnh công bố tái khởi động chương trình chuyển đổi xanh để tạo cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao kiêm Giám đốc Trung tâm BSA, nhấn mạnh sự cấp bách của việc áp dụng các tiêu chuẩn xanh. Bà cho biết người tiêu dùng và các thị trường xuất khẩu, đặc biệt là châu Âu và sắp tới là Hoa Kỳ, đang ngày càng yêu cầu các sản phẩm và hoạt động sản xuất phải đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững rõ ràng, thay vì chỉ là những cam kết "sáo rỗng".

Ông Phạm Đăng An, Phó Tổng Giám đốc Vũ Phong Energy Group, cũng cảnh báo về "Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon" (CBAM) của châu Âu sẽ chính thức vận hành đầy đủ từ ngày 1/1/2026. Điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp không giảm phát thải sẽ phải nộp thuế carbon. Ông An nhấn mạnh: "Toàn bộ hệ sinh thái của chúng ta từ khi nhập hàng, sản xuất, và phân phối đến người tiêu dùng đều phải tính đến yếu tố phát thải".

Theo ông An, Vũ Phong Energy đã triển khai mô hình Zero Capex - group cung cấp các phương án giảm phát thải song song với việc tối ưu chi phí cho nhà máy sản xuất cho các đối tác như Vinamilk, Nike và một số doanh nghiệp dệt may, da giày, bao bì….

Tuy nhiên, với nhiều doanh nghiệp, đầu tư giảm phát thải lại là một bài toán khó, nhất là trong bối cảnh khó khăn chung của thị trường hiện nay. Ông Trần Thanh Tâm, Phó phòng Khoa học Công nghệ và Quan hệ đối ngoại, Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh cho biết, để giảm phát thải, áp lực tài chính là rất lớn. Tuy nhiên, đây là yêu cầu mà các doanh nghiệp không thể làm ngơ, khi từ 1/1/2026 báo cáo CBAM chính thức được yêu cầu. “Vừa qua, một đơn vị sản xuất đồ gỗ xuất sang châu Âu, bất ngờ bị nhà nhập khẩu yêu cầu làm báo cáo CBAM. Nếu không có CBAM thì không xuất khẩu được”, ông Tâm cho biết.

Đồng ý với ý kiến của ông Tâm, ông Võ Minh Quân - Ban dự án Hàng Việt Nam chất lược cao - Chuẩn Hội Nhập cho biết, theo thống kê của cuộc khảo sát tiêu dùng xanh của Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao năm 2024, 80% doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm phần lớn trong nền kinh tế chưa có chiến lược ESG rõ ràng. Nhiều doanh nghiệp vẫn xem ESG và phát triển bền vững là “chi phí” chứ không phải “đầu tư”.

Do đó, các doanh nghiệp đang bị động trước các quy định pháp lý mới như CBAM, Luật môi trường… và các yêu cầu từ đối tác xuất khẩu như: nhãn sinh thái, chứng nhận carbon…Trong khi, các doanh nghiệp cũng thiếu nhân sự chuyên trách ESG, khí hậu, hoặc quản lý môi trường. Chưa có hệ thống thu thập, phân tích dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu phát thải, năng lượng, nước, chất thải… Thiếu các chương trình đào tạo nội bộ và cập nhật kiến thức từ các tổ chức chuyên môn.

Đại diện Vũ Phong Energy Group cam kết sẽ hợp tác với các đối tác để cung cấp giải pháp toàn diện, bao gồm chứng chỉ năng lượng tái tạo cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh

Để hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông An cho biết, hiện Vũ Phong Energy đang cung cấp Giải pháp Zero Capex Solar Điện mặt trời 0 đồng cho doanh nghiệp không vốn đầu tư ban đầu.

Theo đó, Vũ Phong Energy Group sẽ đầu tư, phát triển hệ thống điện mặt trời chất lượng cao trên mái nhà máy doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ thuê lại hệ thống điện mặt trời mái nhà được đầu tư bởi Vũ Phong Energy Group, toàn bộ sản lượng điện sản sinh bởi hệ thống sẽ phục vụ sản xuất của doanh nghiệp.

Khi hết thời gian thuê, hệ thống sẽ được chuyển giao toàn bộ cho doanh nghiệp miễn phí (0 đồng), hiệu suất hệ thống khi chuyển giao cam kết trên 80%.

“Vũ Phong hợp tác với các đối tác để cung cấp giải pháp toàn diện, bao gồm chứng chỉ năng lượng tái tạo cho doanh nghiệp” ông An khẳng định.

Trong bối cảnh những thay đổi đó, Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao và BSAS đã họp bàn và quyết định tái khởi động chương trình chuyển đổi xanh đã áp dụng cho doanh nghiệp từ năm 2016 đến nay.

“Với chương trình chuyển đổi xanh của năm 2025, chúng tôi sẽ giúp cho các doanh nghiệp nắm rõ kiến thức và vai trò của tiêu chuẩn xanh trong hoạt động của mình. Trong đó, vấn đề sử dụng năng lượng mới, cũng như các hoạt động phải đáp ứng được tiêu chuẩn xanh là một yêu cầu quan trọng hàng đầu”, bà Hạnh khẳng định.

Dự án nhà máy của doanh nghiệp Duy Tân tại Bình Dương được lắp đặt hệ sinh thái năng lượng tái tạo trong hành trình chuyển đổi xanh

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, ông Nguyễn Tấn Kiến Phước, Giám đốc Công Ty TNHH Dịch vụ Ứng dụng hỗ trợ doanh nghiệp (BSAS) đã công bố chương trình đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp dài hạn, bắt đầu từ năm 2025, chương trình “Kích hoạt chuyển đổi xanh”. Mục tiêu hướng đến đối tượng chủ yếu là các doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ, đang quan tâm đến Chất lượng và các Tiêu chuẩn Xanh - Bền vững và có nhu cầu hỗ trợ để xuất khẩu.

Ông Phước cho rằng, doanh nghiệp cần hiểu chuyển đổi xanh không chỉ là “làm một vài hoạt động môi trường”, mà là tái cấu trúc toàn bộ cách vận hành. Theo đó, nâng cao kỹ năng thực hành tiêu chuẩn xanh, đo lường phát thải, áp dụng ISO và cuối cùng là xây dựng báo cáo ESG minh bạch.

“Chương trình sẽ hỗ trợ toàn bộ chi phí các giai đoạn này cho doanh nghiệp. Mục tiêu của dự án tìm được 10 doanh nghiệp, với tổng chi phí hỗ trợ 120 triệu đồng/doanh nghiệp, như vậy tổng chi phí hỗ trợ dự kiến trong năm 2025 là hơn 1,2 tỷ đồng”, ông Phước nói.